Giá trị hiện thực của Tắt Đèn Ngô tất Tố là khi Tắt Đèn nhà ngói cũng giống như nhà tranh. Hoặc khi tắt đèn chỉ xảy ra ban đêm cho nên mọi vật đều giống nhau, Tối đen.
Học thì làm biếng, lười học, chỉ biết người khác lót ổ cho đẻ !
Đây là sự phản ảnh chân thực trong thời kỳ Thực dân Pháp.
Nói lên kiếp nô lệ của nông dân, đã và đang bị bọn cường hào ác bá hà hiếp, cưỡng bứt và xâm hại lên nhân vị của con người. Phản ảnh lên một xã hội bất công và áp bứt. Một xã hôi thối nát cần phải tẩy chay ! ! !
Giá trị nhân đạo “Tắt đèn” giàu giá trị hiện thực. Tác giả đã tốcáo và lên án chế độ SƯU thuế đã biết bao người phải bán vợ đợ con để trang trải “món nợ Nhà nước”. Vụ SƯU thuế đến xóm thôn rùng rợn trong tiếng trông ngũ liên thúc, liên hồi suốt đêm ngày, bọn cường hào bắt trói, đánh đập tàn nhẫn những kẻ thiếu thuế, thiếu sưu. Cái sân đình xôi thịt đã trở thành trại giam hành hạ những người nông dân nghèo khổ, hiền lành vô tội. Có thể nói “Tắt đèn” là một bức tranh xã hội chân thực, một bản án đanh thép kết tội chế độ thực dân nửa phong kiến đã áp bức bóc lột, đã bần cùng hóa nhân dân ta.
