Sự hình thành phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa được hình thành gắn liền với sự xuất hiện của hai giai cấp, cụ thể:
- Trong xã hội phong kiến, lãnh chúa, quý tộc, thương nhân, chủ xưởng,… đã cướp đoạt ruộng đất, tài nguyên của cải, buôn bán nô lệ… với lợi nhuận khổng lồ, họ trở nên giàu có và biến họ thành giai cấp mới, giai cấp tư sản.
- Những người nông dân, thợ thủ công, nông nô bị mất ruộng đất, tư liệu sản xuất, bị phá sản. Nô lệ thì bị bắt và bán đi. Họ trở nên nghèo túng, là tầng lớp thấp kém, phải đi làm thuê => trở thành một giai cấp mới, giai cấp vô sản.
Mối quan hệ chủ yếu giữa giai cấp vô sản và tư sản là mối quan hệ giữa ông chủ- giai cấp tư sản thuê mướn công nhân, thu lợi nhuận. Và người lao động làm thuê-giai cấp vô sản.
