BÀI LÀM
Việt Nam ta có truyền thống "tôn sư trọng đạo". Từ xưa, ông cha ta đã biết coi trọng vai trò và vị trí của người thầy trong xã hội. Họ thường xuyên khuyên bảo con cháu rằng: Không thầy đố mày làm nên.
Câu tục ngữ có nghĩa sâu sắc, đề cao vị trí của người thầy đối với học trò. Thật vậy, từ xưa đến nay người thầy luôn giữ một vai trò vô cùng quan trọng trong việc dạy dỗ thế hệ trẻ. Thầy là người truyền thụ kiến thức, nâng cao hiểu biết cho chúng ta. Thầy soi đường dẫn lối, đưa chúng ta đến những chân trời mới, những ước mơ, khát vọng, trang bị đầy đủ kiến thức để chúng ta vững tin bước vào đời. Thầy không những truyền đạt cho chúng ta những kiến thức phong phú, bổ ích mà thầy còn dạy dỗ ta, giáo dục ta những đạo lý tốt đẹp. Thầy góp phần to lớn trong việc hình thành nhân cách, phẩm chất đạo đức của chúng ta. Trong sự thành đạt của người học trò, thầy bao giờ cũng là người đóng góp công sức to lớn. Thầy luôn bên cạnh ta, động viên ta những khi ta vấp ngã. Thầy nâng bước và tiếp sức cho ta rất nhiều trong học tập cũng như trong cuộc sống. Đã có biết bao học trò, nhờ những động viên, khuyên bảo của thầy mà vững tin vào bản thân, đứng dậy sau những vấp váp của cuộc đời để rồi khôn lớn hơn, trưởng thành hơn. Thầy luôn âm thầm dõi theo bước đi của học trò mình mà mỉm cười mãn nguyện khi học trò thành đạt. Vâng! Niềm vui của người thầy là được nhìn thấy học trò của mình tiến bộ trong học tập và thành đạt trong cuộc sống.
Có thể nói hầu hết những người được thành công trong học tập hay sự nghiệp theo sau họ bao giờ cũng có một người thầy giỏi, tâm huyết và thương yêu học trò. Ai đã từng đọc tác phẩm Người thầy đầu tiên của Ai-ma-tốp chắc chắn sẽ không bao giờ quên được hình ảnh thầy Đuy-sen, một người thầy tận tâm, hết lòng yêu thương học trò. Thầy gần như quên đi cả bản thân mình, hy sinh tất cả để những đứa trẻ được đến trường và để học trò của thầy thành đạt. Thầy đã đem đến nguồn sáng cho bọn trẻ làng Ku-ku-rêu. Thứ ánh sáng văn minh, ánh sáng của tri thức mà chúng chưa bao giờ biết đến. Thầy đã gieo hạt giống về niềm tin, về hi vọng, về những ước mơ, khát khao được đi đến những chân trời xa xôi, được tận mắt nhìn thấy những điều thú vị đang xảy ra trên thế giới. Thầy đã làm thay đổi suy nghĩ, thay đổi nhận thức của những đứa trẻ, để rồi cuộc đời của chúng cũng từ đó mà tươi sáng hơn, rộng mở hơn. An-tư-nai là một đứa trẻ nhem nhuốc, rách rưới cuối cùng đã trở thành nữ viện sỹ danh tiếng nước Nga rộng lớn.
Vâng! Thầy Đuy-sen đã để lại trong lòng ta những ấn tượng sâu sắc, khó quên. Và trên thế giới này, những người thầy như Đuy-sen còn rất nhiều. Nhờ có những người thầy tận tâm, hết lòng yêu thương học trò như thế mà đã có biết bao nhiêu người thành đạt, tài giỏi. Như họa sĩ lừng danh Lê-ô-na Đơ-Vanh-xi nhờ thầy Ve-rô-ki-ô khắt khe dạy dỗ từng nét vẽ mà về sau thành tài. Và có lẽ, nếu không có thầy Đuy-sen thì những đứa trẻ như An-tư-nai mãi mãi chỉ sống trong thế giới mù mịt của đói nghèo, dốt nát; không có thầy Ve-rô-ki-ô thì chưa hẳn đã có một họa sĩ tài ba như Lê-ô-nai Đơ-Vanh-xi.
Thế đấy, người thầy luôn có sức ảnh hưởng to lớn đối với cuộc đời mỗi chúng ta. Nhưng thầy cô vẫn mãi mãi chỉ là những người thâm lặng, đứng bên cổ vũ và dõi theo bước mỗi chúng ta. Điều đó càng làm cho những người thầy càng trở nên cao quý, đáng kính hơn.
Nhận thức rõ vai trò cao quý của người thầy, ông bà ta cũng hay nhắc nhở nhau:
Muốn sang thì bắc cầu kiều
Muốn con hay chữ phải yêu lấy thầy.
Đúng vậy! Kính trọng thầy vừa thể hiện lòng biết ơn đối với những người thầy đã dạy dỗ ta, vừa là đạo lí làm người bao đời của dân tộc Việt Nam.
Không thầy đố mày làm nên, câu tục ngữ thể hiện quan niệm của ông cha ta về vị trí người thầy. Đồng thời câu tục ngữ cũng là lời nhắc nhở ta rằng dù ngày hôm nay, dẫu ta đã khôn lớn trưởng thành, dù có là những người thành đạt trong xã hội thì chúng ta cũng đừng bao giờ quên những người thầy đã từng dạy dỗ, dìu dắt ta nên người.
thầy Hoàng Ngọc Phách, cũng là một nhà văn (tác giả Tố Tâm, thiên tiểu thuyết lãng mạn vào loại mở đầu văn chương lãng mạn). Ai ngờ sau đó ít lâu, lại lấy chị gái họ thầy giáo mình. Một ngày tết ở thị xã Bắc Ninh, khi hai vợ chồng thi sĩ đi chúc tết họ hàng, vào nhà thầy, theo tôn ti trật tự, thầy cứ một điều "thưa bác", hai điều "thưa bác". Vợ nhà thơ cũng thản nhiên "cậu câu, tôi tôi" mặc dù kém đến trên 20 tuổi. Song Hoàng Cầm thì không dám. Ông lễ phép xưng "con", gọi "thầy". Về nhà, bà vợ phàn nàn :- Sao mình lại xưng "con" với cậu ấy ? Cậu ấy là em mình chứ !Hoàng Cầm đã quả quyết trả lời : - Anh phải tôn trọng cái điều có trước. Trước khi anh là chồng em, anh đã là học trò của ông Phách từ lâu rồi. Người thầy giáo ấy đã có công lớn đào tạo được ra anh hôm nay đấy em ạ ! Lòng biết ơn thầy cô là phải biết giữ đúng "Đạo". Nhưng cao hơn, phải được thể hiện bằng hành động cụ thể. Muốn vậy chúng ta phải học tập tốt, đạt nhiều thành tích cao. Đây cũng chính là đạo lí làm người, là cách ứng xử của người có nhân cách. Đất nước ta có rất nhiều tấm gương đáng để noi theo như người học trò con vua Thủy Tề của thầy Chu Văn An. Biết là trái mệnh Ngọc Hoàng, tất bị chết chém, nhưng vẫn tuân theo lời dạy bảo nhân nghĩa của thầy.Bác Hồ từng dạy : “Kẻ có tài mà không có đức là người vô dụng, người có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó”. Nền tảng của con người vẫn là đạo đức, đạo đức kết hợp với tài năng thì làm chuyện gì cũng thành công. Xã hội hiện đại ngày nay, vấn đề đạo đức đang còn nhiều cái để quan tâm, đó là tình trạng học sinh vô lễ, vô ơn bạc nghĩa với thầy cô. Thậm chí có hành vi lăng mạ, côn đồ. Tất cả đều bị chê trách, lên án gay gắt.Trong bối cảnh như thế, thiết nghĩ, lòng biết ơn là món quà giá trị nhất, là bông hoa tươi thắm nhất để các thế hệ học sinh dâng tặng thầy cô kính yêu. Đây không phải chỉ là bổn phận và nghĩa vụ mà còn là thứ tình cảm cao quí, thiêng liêng, ở dau luc nao cung can giu gin
xl p nhà mk viết ngược
Phần dưới chuyển lên trên
Không thầy đố mày làm nên”, một triết lí dân gian đã được lưu truyền từ bao đời nay. Điều này cho chúng ta thấy người thầy có vai trò to lớn đối với con đường học vấn của mỗi học trò. Dẫu là học trò bán tự, nhất tự (có câu "nhất tự vi sư, bán tự vi sư" - một chữ là thầy, nửa chữ cũng là thầy), huống hồ chi, chúng ta, trong đời ai chẳng là học trò hơn một lần "nhất tự" hiểu theo nghĩa rộng của khái niệm này. Nhưng điều tôi muốn nói đến ở đây là một mặt khác nữa của câu tục ngữ - Đó cũng là lời nhắn nhủ, khuyên răn chúng ta phải nhớ ơn thầy cô.Mỗi người có được công danh, sự nghiệp thành đạt đều nhờ công ơn dạy dỗ của thầy cô. Những người chiến sĩ trong cuộc chiến sinh tử với giặc ngoại xâm, trong hành trang tinh thần mang ra mặt trận cũng có lời thầy cô. Chúng ta, hẳn đã nhiều người đọc nhật kí của anh Nguyễn Văn Thạc (Nhà xuất bản Thanh niên xuất bản dưới nhan đề Mãi mãi tuổi hai mươi) học sinh trường cấp 3 (THPT) Yên Hòa B - Từ Liêm, Hà Nội. Trang nhật kí ngày 24/5/1972, ghi trước khi anh hi sinh tại chiến trường Quảng Trị hai tháng, bảy ngày sau đó, người học trò này đã nhớ lời dạy thầy giáo cũ - thầy Lưu, và nói rằng, cho đến lúc này, anh mới hiểu hết lời dạy của thầy. Xin được trích đoạn nguyên văn "Lòng tin tưởng ở con người cũng chính là một nét riêng rất độc đáo của lòng nhân đạo - Điều này thầy Lưu đã nói rất nhiều lần với mình từ 3 năm trước, từ hơn 2 năm trước - Nhưng đến giờ mình mới hiểu một cách sâu xa và đầy đủ nhất". Người học trò Nguyễn Văn Thạc hiểu và xác định đúng đắn lẽ sống của đời mình. "Có thể ngày mai, cuộc đời sẽ trả lời mình bằng luồng gió lạnh ngắt, nhưng có hề chi, khi mình đã cống hiến cho cuộc dời một tâm hồn chính trực và cao cả - Biết yêu và biết ghét - Biết lăn lộn trong cái bình dị của cuộc sống mà cảm hiểu hạnh phúc không có gì so sánh nổi. Biết sống cao thượng, vươn lên trên tất cả những những gì tính toán cá nhân mòn mỏi và cằn cỗi. Phải, mình phải sống như vậy, phải cống hiến cho cuộc đời một tâm hồn như thế - Đây là mơ ước, là nguyện vọng, quyết tâm và cũng là trách nhiệm mình phải làm. Phải làm". Chính vì thế ta không thể quên được công ơn của thầy cô.Thầy cô giáo là người hướng dẫn, bồi dưỡng, truyền đạt cho ta những kinh nghiệm mà nhân loại đã tích luỹ trong suốt quá trình lịch sử lâu dài về khoa học tự nhiên, khoa học xã hội và kinh nghiệm sống để mở rộng trí óc cho chúng ta. Thầy cô không chỉ cho chúng ta tri thức mà còn rèn luyện cho chúng ta bài học làm người. Lúc còn bé thơ thầy cô dạy ta từng chữ cái, từng con số, rồi theo năm tháng chúng ta dần lớn lên thầy cô dạy ta những điều hiểu biết cao hơn, rộng hơn để giáo dục ta thành người có tri thức, có đạo đức. Các thầy cô đã “Vì lợi ích trăm năm trồng người”, đào tạo chúng ta thành những người hữu ích. Tại sao danh họa Ý Lê-ô-na đơ Vanh xi (1452 - 1519) có thể trở thành đỉnh cao của thời Phục hưng và thế giới. Vì ông có người thầy là họa sĩ Vê-rô-ki-ô. Thoạt đầu thầy bắt cậu bé học trò vẽ quả trứng gà mấy chục ngày liền. Bởi ông muốn cho nhà họa sĩ thiên tài tương lai biết "trong một nghìn cái trứng, không bao giờ có hai cái hoàn toàn giống nhau...Do vậy nếu không cố công luyện tập thì không vẽ đúng được đâu...Đó còn là cách luyện mắt cho tinh, luyện tay cho dẻo". Các thầy cô giáo là người "mài sắt nên kim", công lao biết bao ! Thật đúng như nhà thơ Bùi Đăng Sinh, hiện nay đã là nhà giáo kì cựu, lúc còn ngồi trên ghế nhà trường đã viết :“Đồi cao thắm sắc ti gônTrồng hoa thầy đã trồng luôn cả người”Các thầy, các cô đang làm một nghề cao quý nhất, nghề dạy học, nghề mà dân tộc ta vốn rất coi trọng, quan tâm và biết ơn. Ông cha ta thường nói :“Muốn sang thì bắc cầu kiềuMuốn con hay chữ phải yêu kính thầy”Vì học sinh thân yêu, các thầy giáo, cô giáo đã luôn luôn quan tâm đến sự tiến bộ, vui sướng trước sự trưởng thành của chúng ta, trăn trở trước thiếu sót mà chúng ta mắc phải. Từ cái nôi là nhà trường, tình cảm gắn bó giữa chúng ta và các thầy cô là một tình cảm đặc biệt, sâu sắc. Tình cảm đó sẽ cùng đi suốt cuộc đời, động viên, nâng đỡ chúng ta trưởng thành. Mọi người chúng ta phải khắc ghi và biết ơn. Phải ghi nhớ trong lòng, đạo thầy trò là một trong những đạo lớn, giữ cho xã hội lành mạnh, vững chắc. Lại xin kể với các bạn một câu chuyện mà nhân vật học trò là một nhà thơ nổi tiếng của chúng ta. Chuyện của nhà thơ Hoàng Cầm, thi sĩ yêu thương của miền Kinh Bắc, cái nôi của văn hóa Việt Nam. Nhà thơ đã làm cho con sông Đuống thành dòng sông trữ tình, dòng sông thi ca. Năm học 1935 - 1936, Hoàng Cầm học với
DÀN Ý
I- MỞ BÀI:
– Truyền thống “Tôn sư trọng đạo” được nhân dân ta luôn đề cao. Người thầy đóng vai trò quan trọng tròng công tác giáo dục.
– Tục ngữ có câu “Không thầy đố mày làm nên”.
– Khẳng định vai trò to lớn của người thầy đối với sự nghiệp của người học trò, đồng thời cũng là lời nhắc nhở con cháu phải biết ơn, kính trọng thầy cô giáo.
II- THÂN BÀI:
a) Giải thích:
– Câu tục ngữ giản dị, nhưng cũng cần hiểu cho chính xác ý nghĩa của nó. “Làm nên” ở đây có nghĩa là có được công danh, sự nghiệp, thành đạt. Như vậy, nếu không có người thầy dạy dỗ thì người học trò không thể nào thành đạt được. Câu tục ngữ như một lời thách thức “đố mày" đồng thời cũng là lời răn dạy mang tính khẳng định vị trí, vai trò của người thầy đối với sự thành đạt của người học trò.
b) Tại sao người thầy có vai trò quan trọng như thế trong sự nghiệp của người trò?
Biết ơn thầy, yêu kính thầy là nghĩa vụ, bổn phận thiêng liêng của những ai đã trải qua cuộc đời làm người học trò
– Thầy là người hướng dẫn, cung cấp kiến thức, mở mang trí óc cho ta, dạy cho ta những điều hay, điều phải. Lúc còn bé thơ, thầy dạy ta từng chữ cái, từng con số… Rồi dần dần lớn lên, thầy dạy ta những điều hiểu biết cao hơn, rộng hơn… để ta có được kiến thức như hôm nay. Thầy đã bỏ nhiều công sức, tâm huyết để rèn luyện, giáo dục ta nên người có tri thức, có đạo đức. Công ơn ấy có thể sánh ngang bằng với công ơn cha mẹ.
– Không có một người học trò nào thành đạt, có công danh sự nghiệp với đời mà không do người thầy dạy dỗ cả. Điều này khẳng định vai trò vô cùng to lớn của người thầy: “Không thầy đố mày làm nên”.
– Ngày nay, người thầy đóng vai trò chủ đạo, trò là người chủ động. Do vậy, thầy là người cung cấp kiến thức, hướng dẫn thực hành còn tiếp thu kiến thức để áp dụng thực hành tốt hay không là do ở người học trò. Đây chính là tự thân vận động, là yếu tố quan trọng quyết định sự thành đạt của người học trò. “Thầy dạy tốt, trò học tốt” thì sự làm nên mới có giá trị cao, công danh sự nghiệp mới rạng rỡ. Vì vậy, những kiến thức, những hiểu biết mà ta có được chính là do công lao của người thầy bồi dưỡng vun đắp, nên ta phải biết ơn thầy, kính trọng thầy. Đây cũng là đạo lí làm người, là hành vi của người có nhân cách, đạo đức.
III-KẾT BÀI:
– Biết ơn thầy, yêu kính thầy là nghĩa vụ, bổn phận thiêng liêng của những ai đã trải qua cuộc đời làm người học trò. Đó là tình cảm không thể thiếu được ở mỗi chúng ta.
– Đây là lời giáo dục sâu sắc về việc rèn luyện nhân cách, đạo đức cho thế hệ trẻ.
Từ ngàn xưa, ông cha ta vốn có truyền thống Tôn sư trọng đạo. Theo quan niệm “Quân, sư, phụ” thì người thầy luôn giữ vị trí rất quan trọng trong xã hội, nhất là đối với sự nghiệp của người học trò. Bởi lẽ đó mới có câu: Không thầy đố mày làm nên. Câu tục ngữ nhằm khẳng định vai trò của người thầy trong công tác giáo dục và nhắc nhở cho con cháu phải biết ơn, biết trọng thầy.
Ngày nay, khoa học kĩ thuật và nhu cầu vật chất của con người, của xã hội đang phát triển mạnh thì ta cần hiểu lời dạy trên như thế nào cho đúng.
Câu tục ngữ giản dị nhưng ta cũng nên hiểu cho chính xác ý nghĩa của nó. Làm nên ở đây có nghĩa là có được sự nghiệp, thành đạt công danh. Như vậy, nếu không có người thầy thì người trò không thế nào thành đạt được. Câu tục ngữ như một lời thách thức đố mày, đồng thời cũng là lời răn dạy mang tính khẳng định vị trí, vai trò của người thầy trong sự thành đạt, làm được việc của người trò.
Thật vậy, thầy là người cung cấp kiến thức, hướng dẫn mở mang trí óc cho ta để ta biết những điều hay điều lạ. Lúc ta còn bé thơ, khi lần đầu đến trường, thầy là người cầm tay ta nắn nót từng chữ cái, từng con số, rồi dạy ta đọc vần thơ, đọc chữ... Dần dần ta mới có được như ngày hôm nay. Như vậy, công ơn của người thầy quả là to lớn. Công ơn ấy có thế sánh với công ơn sinh thành dưỡng dục của cha mẹ; bởi cha mẹ có công sinh ra ta và nuôi ta khôn lớn, còn người thầy có công “khai hóa” trí não ta, dẫn dắt ta đến một tương lai tươi sáng.
Trước kia theo lối học khoa bảng người học trò hoàn toàn phụ thuộc vào một người thầy. Thầy dạy gì thì trò học nấy. Người thầy là người quyết định tài năng và sự thành đạt của người học trò. Vì vậy mới có Nguyễn Dữ (học trò của Nguyễn Bỉnh Khiêm), Phạm Sư Mạnh (học trò của thầy Chu Văn An)... đã làm rạng danh cho người thầy. Cho nên ông cha ta dạy không thầy đố mày làm nên là không sai.
Xem thêm tại: http://loigiaihay.com/ong-cha-ta-truoc-kia-tung-day-khong-thay-do-may-lam-nen-em-hieu-loi-day-tren-nhu-the-nao-c34a1396.html#ixzz4gAVuqE00
