Ôn tập ngữ văn lớp 6 học kì II

Nguyễn Thị Bích Phương

Cho bài ca dao sau:

Trong đầm gì đẹp bằng sen

Lá xanh bông trắng lại chen nhị vàng

Nhị vàng bông trắng lá xanh

Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn.

yêu cầu:a)tìm tình tự tả,cách tả bông sen,đầm sen trong bài ca dao trên

b)viết đoạn văn khoảng 9-11 câu nêu cảm nhận ,phân tích,liên tưởng bài ca dao trên

Các bạn phân tích từng câu 1 giúp mk nhé

Trần Diệu Linh
20 tháng 3 2018 lúc 19:45

Ca dao là tiếng nói tình cảm thể hiện đời sống tinh thần phong phú của nhân dân lao động. Đó là tấm lòng đối với người thân, với quê hương đất nước. Trong số những bài ca dao được sáng tác bởi nhân dân và được lưu truyền bởi nhân dân có không ít những kiệt tác. Bài ca dao sau là một trong số đó, không chỉ lấp lánh vẻ đẹp của thiên nhiên mà còn ánh lên vẻ đẹp trong tâm hồn con người:

"Trong đầm gì đẹp bằng sen

Lá xanh bông trắng lại chen nhị vàng

Nhị vàng bông trắng lá xanh

Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn".

Bài ca dao mở ra hình ảnh một đầm sen bát ngát. Đã là đầm sen thì hẳn hoa sen là thứ đẹp đẽ nhất:

"Trong đầm gì đẹp bằng sen"

Câu ca dao có dáng dấp của một câu hỏi "gì đẹp bằng sen" nhưng thực chất đó là một lời khẳng định: Trong đầm không có gì đẹp bằng sen, sen là đẹp nhất. Cách sử dụng câu hỏi tu từ như vậy bộc lộ niềm kiêu hãnh, tự hào về vẻ đẹp hiếm có của hoa sen.

Vậy sen đẹp như thế nào?

"Lá xanh, bông trắng lại chen nhị vàng

Nhị vàng, bông trắng, lá xanh"

Những bộ phận, chi tiết của sen được ngắm nghía, nhận xét khá khắt khe từ "lá", "bông" đến "nhị". Màu sắc của chúng rất sắc nét, rõ ràng "Lá xanh, bông trắng lại chen nhị vàng". Màu xanh, màu trắng, màu vàng. Câu ca dao hoàn toàn tả thực đồng thời làm nổi bật những sắc màu tự nhiên, hài hoà của sen. Từ "lại" nhấn mạnh đến sự phong phú, hài hoà rất tự nhiên, giản dị và cũng rất đẹp đẽ ấy. Câu ca dao tiếp hoàn toàn không có ý mới, chỉ là nhắc lại ý trên có đảo trật tự các cụm từ: "Nhị vàng, bông trắng, lá xanh". Vừa trên, bông hoa được ngắm nhìn từ ngoài vào trong, đến đây lại được ngắm từ trong ra ngoài. Sự xem xét ấy kĩ lưỡng, tỉ mỉ lắm, các vế câu đối nhau rất nhịp nhàng, được tách riêng ra bởi dấu phẩy (,); tưởng như người ngắm lật từng phần của sen mà chiêm ngưỡng vậy. Đến lần thứ hai này, sắc màu của sen không hề thay đổi, vẫn là những sắc màu rất giản dị và tự nhiên như thế. Hai câu ca dao lặp lại ý khiến người đọc tò mò về chủ định của tác giả. Và câu cuối cùng đã tháo gỡ những thắc mắc ấy:

"Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn"

Ý thơ mới tuyệt vời làm sao! Từ những sắc màu tươi tắn, thanh khiết của sen, tác giả dân gian liên tưởng đến sự trong sạch đến kì diệu của loài hoa này: gần chốn đầm lầy bùn đọng hôi tanh nhưng không hề bị cái ô uế làm cho phai hương nhạt sắc. Thì ra, việc người thưởng hoa ngắm nghía xem xét bông hoa kĩ lưỡng đến nhường kia là để chắc chắn về cái chất của nó. Khi sự xác minh đã hoàn tất, hoa sen đã vượt qua sự kiểm định khắt khe nhất và được vinh danh trong câu ca dao khép lại của bài: "Gần bùn ma chẳng hôi tanh mùi bùn".

Nhưng bài ca dao không dừng lại ở việc ngợi ca loài hoa thân quen của chốn hương đồng gió nội. Ăn sau đó là những tầng nghĩa sâu xa. Bùn trong đầm hôi tanh là có thực. Nhưng vẻ đẹp thuần khiết của hoa sen cũng là thực. Và trong cái nắng oi bức của trưa hè, mùi thơm ngát hương của sen còn khiến ta quên đi mùi bùn kia nữa. Khi đó, sự thanh cao đã lấn át, đã chiến thấng cái thấp hèn, nhỏ mọn. Không chỉ vậy, hoa sen còn là loài hoa rất gần gũi, thân thiết với đời sống lao động và sinh hoạt của người nông dân Việt Nam. Bởi vậy, ngợi ca hoa sen còn là thầm kiêu hãnh tự hào về vẻ đẹp tiềm ẩn của bản thân mình. Hoa sen đã trở thành hình ảnh ẩn dụ cho cả một giai cấp, cả một dân tộc. Con người Việt Nam dẫu nghèo đói, bần hàn, dẫu bị áp bức bóc lột rồi bị đẩy đến đáy cùng xã hội nhưng vẫn giữ được những bản chất tốt đẹp lương thiện. Nhắc đến đây, ta chợt nhớ đến những chị Dậu, lão Hạc... trong các thiên truyện đầu thế kỉ XX.

"Trong đầm gì đẹp bằng sen" là một bài ca dao hay và đẹp không chỉ ở hình ảnh thơ mà còn ở những lớp nghĩa sâu sắc, giàu tính nhân văn. Bài ca dao đã khép lại những dư âm về một loài hoa diệu kì vẫn còn đó. Chính bởi vẻ đẹp giản dị, trong sáng và thanh cao của mình, hoa sen đã được chọn làm biểu tượng cho tâm hồn, tính cách người Việt Nam.



Bình luận (0)
Ichigo Hoshimiya
6 tháng 6 2018 lúc 16:09

a,+Dùng phép so sánh:

''Trong đầm gì đẹp bằng sen''

=>khái quát,đánh giá,nhận định về hoa sen:là sự vật đẹp nhất trong đầm->''gì đẹp bằng'' điễn đạt hàm ý ngợi ca,tự hào.

+Trình tự miêu tả:

*Từ ngoài vào trong:Lá xanh bông trắng lại chen nhị vàng.

*Rồi từ trong ra ngoài và vẫn miêu tả những đối tượng đã được nhắc đến:nhị vàng,bông trắng,lá xanh.

=>Như đếm,như quan sát thật tỉ mỉ về màu sắc,phẩm chất của hoa.Các màu sắc hiện lên hài hòa,đẹp mắt,trước sau như một.

+So sánh,liên tưởng hoa với các đối tượng khác:Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn

=>Không nhắc đến hương hoa mà lại gợi đến hương hoa.Cách diễn đạt''mà chẳng'' vừa nhấn mạnh,vừa bộc lộ niềm yêu mến,tự hào về loại hoa trinh bạch,cao qúy.

b,

“ Trong đầm gì đẹp bằng sen

Lá xanh bông trắng lại chen nhị vàng

Nhị vàng bông trắng lá xanh

Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn.”

Câu ca dao đơn giản mà mộc mạc chân chất.Bài ca dao được nhắc nhở một hình ảnh rất quen thuộc, đó là hình ảnh bông sen quen thuộc gợi hương thơm tinh khiết giữa ao đầm. hoa sen mang một nét đẹp đơn sơ, chân chất như nét đẹp bình dị, dân dã cũng tỏa hương thơm. Một loại hoa đơn giản nhưng nó cỏ một vẻ đẹp huyền bí, nhìn đi nhìn lại bông sen câu ca dao khẳng định phẩm chất thật đáng quý: xuất thân tự bùn lầy mà không nhuốm mùi bùn hôi tanh, trái lại vẫn giữ hương hoa thơm tho tinh khiết. Bông sen là hình ảnh mang đậm phẩm chất của người lao động. Vẻ đẹp tâm hồn ấy luôn tinh khiết như bông sen giữa đầm lầy, dù gần bùn hôi tanh.

Bởi lẽ sen được ca ngợi vì thực sự sen mọc từ bùn lầy mà vẫn tỏa hương thơm ngát, vẫn đẹp rạng ngời giữa một đầm bùn lầy. Người nông dân , người lao động từ bao đời nay thật trong sạch. Nếp sống ấy biểu hiện cho đạo đức nhân cách tốt đẹp của họ. Dù cho xã hội còn đầy rẫy những cái xấu, nhưng con người lao động chân chính vẫn không bị tác động. Họ luôn quan niệm “ đói cho sach, rách cho thơm” dẫu “giấy có rách” cũng phải “ giữ lấy lề” để sống một cuộc sống thật trong sạch và cao quý. Dù thế nào trong bất cứ hoàn cảnh nào họ cũng không hề đánh mất chính mình, đánh mất những phẩm chất của một con người, một dân tộc.

Nhưng trong giai đoạn hiện nay, giữa thời kỳ phát triển kinh tế, mọi người đang kiếm sống với nhu cầu vật chất ngày càng cao, người ta dễ quên đi những nét đẹp đẽ, cao quý của tâm hồn con người. do vậy, hơn bao giờ hết, những bài học đạo đức làm người, xem trọng nhân cách cần được thường xuyên nhắc nhở.

Tóm lại, giữa cái xấu xa thối nát của xã hội người Việt Nam vẫn giữ được truyền thống tốt đẹp cuả dân tộc, vẫn luôn ngẩn đầu, sống một cách trong sạch. Dù trong hoàn cảnh như thế nào thì họ vẫn mãi như đóa sen mãi tỏa ngát hương thơm giữa đầm bùn lầy tanh hôi. Ngay từ bây giờ, ta phải rèn luyện đạo đức, nhân cách để trở thành người công dân tốt, thành đóa sen làm đẹp cho đời sau này.

Là một công dân nước Việt, ta luôn tự hào về truyền thống cha ông, về lẽ sống trong sạch thanh cao. Ta luôn như đóa sen tỏa hương thơm giữa đầm lầy tượng trưng cho phẩm chất cao quý của con người lao động, luôn luôn được ca ngợi, được trân trọng. Đừng vì một lý do nào mà làm mất thanh danh, mất đi phẩm chất đạo đức làm người.

Bình luận (0)

Các câu hỏi tương tự
Quỳnh Nguyễn Nga
Xem chi tiết
Phạm Thị Phương Thảo
Xem chi tiết
phamhongson
Xem chi tiết
hello hello
Xem chi tiết
Nguyễn Tú Chi
Xem chi tiết
Xem chi tiết
Hannah Nguyễn
Xem chi tiết
Hà Trần
Xem chi tiết
amano ichigo
Xem chi tiết