câu 1
Hormon estrogen
Hormon estrogen được sản xuất ở buồng trứng, tuyến thượng thận và các mô mỡ. Sau đó, estrogen đi theo máu đến gắn vào các thụ thể estrogen ở các tế bào tại mô đích như: tuyến vú, tử cung, não, xương, gan, tim và các loại mô khác. Bình thường, dưới tác động của các etrogen nội sinh, hệ sinh dục nữ (bao gồm tử cung, vú) được phát triển, đảm nhiệm rất nhiều chức năng và ảnh hưởng lớn đến cơ thể. Cụ thể, tác dụng sinh lý hóa của nó chủ yếu là giữ gìn những đặc trưng của giới tính nữ, thúc đẩy tử cung phát triển, khiến cho cơ tầng của tử cung dày lên, tăng thêm lực co giãn, làm niêm mạc tử cung dày thêm, thúc đẩy quá trình bơm máu, dịch tiết âm đạo nhiều hơn, âm môi phát triển, ống dẫn sữa phát triển, đầu vú, bầu vú sẫm màu, đồng thời đẩy nhanh quá trình phát dục của tuyến sữa và cơ quan sinh dục bên ngoài. Dưới tác động của hormon sinh dục nữ, con gái đến thời dậy thì có một loạt những thay đổi như cặp vú nhô lên, mông nở nang hơn trước, mọc lông mu và lông nách, lớp mở dưới da dày lên, giọng nói trở lên nhỏ nhẹ… Những biến đổi sinh lý này được gọi là đặc trưng về giới của nữ giới.
Khi phụ nữ mang thai, hormone estrogen được tiết ra nhiều hơn bình thường, làm xương chậu phát triển rộng hơn, lớp mỡ dưới da được tích trữ, bầu vú to thêm ra… Khi bắt đầu và khi kết thúc chu kỳ kinh nguyệt, hormone estrogen đều ở mức độ thấp nhưng thời gian giữa chu kỳ kinh nguyệt nó có thể có hai lần đạt đến cao trào. Thú vị là hormon này không chỉ có ở nữ mà có cả ở nam, tuy nhiên ở nam lượng hormon này rất ít.
Hormon progesterone
Progesterone là một trong những loại hormon kích thích và điều hòa nhiều chức năng của cơ thể. Progesterone có vai trò trong việc duy trì thai kỳ.
Loại hormon này được sản xuất từ buồng trứng, nhau thai (trong giai đoạn mang thai) và tuyến thượng thận.
Hormon progesterone sinh ra mỗi tháng sau khi trứng rụng, có tác dụng chuẩn bị cho khả năng mang thai. Khi trứng thụ tinh đến được cái ổ niêm mạc tử cung, thì trước đó hormone sinh dục progesteron đã làm cho niêm mạc tử cung phát triển, trở lên dày hơn, tạo điều kiện tốt nhất để đón trứng.
Nếu sự thụ thai xảy ra, progesterone sẽ được sản xuất từ nhau thai và nồng độ của nó vẫn giữ ở mức cao trong suốt thai kỳ. Nồng độ estrogen và progesterone đều tăng cao làm ức chế không cho các trứng khác tiếp tục rụng trong suốt thai kỳ. Progesterone cũng hỗ trợ cho sự phát triển của các tuyến tạo sữa ở vú trong thai kỳ.
Ngoài ra, hormon progesterone còn khiến các cơ tử cung xốp hơn, sức hoạt động giảm, năng lực phản ứng với các kích thích bên ngoài giảm, có tác dụng ngăn ngừa việc đẻ non, đẻ sớm và bảo vệ thai nhi phát triển bình thường.
Là cơ quan giao phối của nam giới, tiền niệu đạo của dương vật đảm nhận 2 chức năng là tiểu tiện và phóng tinh. Ở trạng thái thông thường, dương vật mềm và nhỏ, khi có kích thích nó sẽ dựng đứng lên và cứng (cương cứng).
Kích cỡ dương vật của mỗi người khác nhau rất nhiều, ở trạng thái bình thường nó dài từ 7 – 11cm, khi cương cứng có độ dài từ 14 – 18cm. Dương vật có thể chia làm 3 bộ phận, phần phía sau gọi là gốc, phần giữa gọi là thân, phần đỉnh gọi là đầu hoặc quy đầu.
Hình dáng tổng thể của nó là hình trụ. Phần đỉnh đầu dương vật có lỗ để tiểu tiện, phần nhỏ ngay phía sau đầu dương vật là cổ dương vật. Khu vực này rất nhạy cảm đối với các kích thích tình dục, trung khu tình dục chính của nam giới chính là chỗ này.
Bên trong dương vật bao gồm ba thể xốp hình trụ dài song song nhau, trong mỗi thể có rất nhiều khoang, liên thông với huyết quản. Hai thể xốp trên bề mặt dương vật được gọi là thể xốp dương vật, còn một thể xốp ở mặt dưới được gọi là thể xốp niệu đạo, niệu đạo chính là chạy qua đó.
Khi các khoang của thể xốp chứa đầy máu, thì dương vật từ nhỏ biến thành to, từ mềm trở thành cứng, đây chính là nguyên lí cương cứng của dương vật, sau khi hưng phấn tình dục biến mất, thì dương vật lại trở về trạng thái mềm và nhỏ ban đầu.
Da ở dương vật tương đối mỏng và mềm hơn những vùng da khác trên cơ thể, có thể di động trong một phạm vi nhất định, da ở phần đầu dương vật gấp thành một cái bao hai tầng, những khoang hình thành giữa bao và quy đầu được gọi là khoang bao (bao quy đầu), các khoang bao này cần phải được làm sạch thường xuyên, nếu không nó sẽ dễ dàng tồn đọng vết bẩn, các vết bẩn ở bao quy đầu nêu như để tồn tại lâu dài, đặc biệt là tồn tại ở đỉnh dương vật, thì sẽ dễ gây ra chứng viêm, đây là một loại bệnh lâm sàng thường gặp, bệnh này là một trong những nguyên nhân gây ra ung thư dương vật.
Ở mặt dưới dương vật, nếp nhăn gấp nối liền nhau giữa bao quy đầu và miệng niệu đạo được gọi là nút thắt dương vật, nút thắt dương vật và những phần da ở vùng giữa bao quy đầu, cũng là trung khu tình dục chính của nam giới.
Bao quy đầu không ngừng phát triển theo từng giai đoạn, nó sẽ dần dần giãn ra sau đầu dương vật, lúc này quy đầu mới dần dần lộ ra. Nếu như bao quy đầu không thể giãn ra sau, vẫn che lấp quy đầu, nhưng khi bạn nam chạm tay vào vẫn có thể lộn lên, thì tình huống này gọi là bao quy đầu quá dài; Nếu như bao quy đầu quá dài, và miệng bao quy đầu rất nhỏ, không thể lộn lên, thì tình huống này gọi là bao kinh. Khi bao quy đầu quá dài và bao kinh thì đều nên làm phẫu thuật để cắt bao quy đầu.
Theo báo cáo khoa học, các vết bẩn bao quy đầu của nam giới, ngoài vấn đề có thể dẫn tới chứng viêm đỉnh dương vật, nếu như quan hệ tình dục quá nhiều, còn có thể gây ra loét tử cung của nữ giới và dẫn tới bệnh ung tư tử cung.
Trong khi điều trị những khó khăn trong sinh hoạt tình dục của nam giới, những người mắc bệnh xuất tinh sớm hoặc kích thích tình dục hưng phấn quá mức là vô cùng nhiều, những người đó rất buồn rầu đau khổ vì không được thoả mãn trong cuộc sống tình dục,
Hơn nữa hiện nay vẫn chưa có những loại thuốc đặc trị và những biện pháp chữa trị hữu hiệu, do đó những người mắc bệnh nên làm phẫu thuật cắt bao quy đầu, và trong khi phẫu thuật hãy cắt nhiều hơn một chút, làm cho quy đầu và đỉnh dương vật bộc lộ hết mức;
Phẫu thuật này sẽ cắt miệng bao thành hình răng cưa, khi khâu lại thì lộn nhiều da vào thêm một chút, làm cho vết sẹo ở miệng bao sẽ rộng và dầy thêm, làm như vậy, quy đầu và đỉnh dương vật lộ ra ngoài trong thời gian dài sẽ cọ sát vào quần lót;
Những bao quy đầu quá dài sau khi được cắt bớt, sẽ giảm bớt sự cọ sát với quy đầu và đỉnh dương vật trong khi quan hệ tình dục; Sau khi phẫu thuật cắt miệng bao, phần phía trên bao sẽ cứng hơn, ba nhân tố này kết hợp với nhau, sẽ có thể làm giảm bớt sự nhạy cảm trong quan hệ tình dục, chữa được chứng xuất tinh sớm và có thể kéo dài được thời gian quan hệ tình dục, thu được kết quả điều trị tương đối khả quan.
Các huyết quản ở trong dương vật chịu sự chi phối điều khiển của thần kinh giao cảm phụ, thông qua thần kinh giao cảm phụ các tín hiệu thần kinh phát ra từ trung khu thần kinh sẽ làm cho dương vật thấm chứa đầy máu và phồng to lên, làm cho dương vật dựng đứng lên.
Dương vật cương cứng cùng với những cơ thịt xung quanh đang co lại sẽ ép lên các huyết quản trong dương vật, ngăn cản không cho máu ở trong các huyết quản căng đầy của dương vật chảy ngược trở lại, như vậy sẽ giúp cho dương vật đang cương cứng có thể tiếp tục cương cứng trong một thời gian nhất định.
Những cơ chế hoạt động liên quan tới sinh lí ở trên đây, đều là những vấn đề mà việc sinh hoạt tình dục thông thường cần thiết phải có, nếu như những huyết quản và các cơ chế hoạt động của thần kinh như trên xảy ra hỏng hóc, thì khả năng sinh hoạt tình dục sẽ chịu ảnh hưởng và gặp nhiều trở ngại.
Nếu như có người nào khi sinh ra dương vật đã rất nhỏ hoặc là không có hình thù rõ ràng, thì về mặt y học gọi đó là dương vật bẩm sinh phát triển không đầy đủ hoặc gọi là dương vật ẩn hoặc là không có dương vật; Nếu như dương vật của một người nào đó sau khi cương cứng lên cũng chỉ dài có 5 cm thì về mặt y học gọi là dương vật bị nhỏ;
Nếu như miệng niệu đạo ở trên dương vật hoặc ở dưới dương vật, và làm cho một phần niệu đạo bị lộ ra ngoài hoặc bị lộn ra ngoài, thì về mặt y học gọi là niệu đạo thượng liệt hoặc niệu đạo hạ liệt, có một số người có niệu đạo rất nhỏ, khi đi tiểu rất khó khăn hoặc là tuyến niệu đạo nhỏ, thì về mặt y học gọi đó là hẹp niệu đạo; ở một số người một đoạn niệu đạo ngoài của họ bị kéo dài ra như hình cái túi, thì về mặt y học gọi đó là tật niệu đạo khệ thất.
Tìm hiểu cơ quan sinh dục nam giới
2. Bao tinh hoàn:Bao tinh hoàn nằm phía dưới dương vật, bên trong có hai tinh hoàn, hai tinh hoàn được chia ra hai bên bởi bao tinh hoàn ở giữa.
Da ở bao tinh hoàn rất mỏng và mềm, thường có rất nhiều nếp nhăn, do ở đó tập trung rất nhiều sắc tố nên da ở bao tinh hoàn thường có màu đen hơn da ở các phần khác trên cơ thể, những lông tơ mọc trên bao tinh hoàn thưa thớt và xoăn, trong vành bao tinh hoàn có các thớ thịt, và có tác dụng co lại rất rõ rệt, tính nhạy cảm cao, chỉ cần hơi kích thích một chút là đã có phản ứng, khi trung khu thần kinh của người bị tổn thương
Thông thường sẽ kích thích da thịt ở bao tinh hoàn, thử xem phản ứng như thế nào để phân tích xác định tình hình tổn thương của trung khu thần kinh, về mặt lâm sàng gọi đó là phản xạ tinh hoàn, phản ứng của bao tinh hoàn đối với nóng lạnh cũng rất nhạy cảm, khi bị lạnh bao tinh hoàn sẽ co lại
Còn khi nóng thì bao tinh hoàn sẽ mềm và giãn ra, trên thực tế sự thay đổi này là một nguyên lí hoạt động rất quan trọng của cơ thể người, khi sản xuất tinh trùng cần phải có một nhiệt độ tương đối thấp và ở trong một phạm vi cố định, nếu như nhiệt độ quá thấp hoặc quá nóng sẽ ảnh hưởng tới sự phát triển và quá trình tồn trữ tinh trùng.
Vì vậy, khi nhiệt độ quá thấp, bao tinh hoàn sẽ co lại, hạn chế sự toả nhiệt, còn khi nhiệt độ quá cao, thì bao tinh hoàn sẽ giãn ra, để tiện cho việc toả nhiệt. Bao tinh hoàn và phần da thịt ở mặt phía trong của đùi, phần da thịt giữa hậu môn và bộ phận sinh dục cũng là những khu nhạy cảm tình dục của nam giới, khi đang hưng phấn, da ở bao tinh hoàn sẽ co lại một cách rõ ràng và trông giống như là đang bị sưng.
3. Tinh hoànhình bầu dục như quả trứng, nặng khoảng 10 – 15 gram, phần phía trên mỗi tinh hoàn đều có thêm một túi chứa tinh trùng, tinh hoàn được bao bọc bởi màng và được treo ở trong bao tinh hoàn, tinh hoàn là tuyến sinh sản của nam giới, tức là cơ quan sản xuất tinh trùng và tiết hóc – môn sinh dục nam của nam giới, kết cấu quan trọng nhất ở trong nó là ống tinh nhỏ và cong, tinh trùng được sản xuất ra từ đây.
Ở giữa các ống tinh này là các tế bào chất trong tinh hoàn, chúng có thể sản xuất ra các hoocmon sinh dục nam. Các ống tinh ấy lại tập hợp với nhau lại tạo thành một ống tinh thẳng, sau đó hình thành nên một mạng tinh hoàn ở phần đầu mút của tinh hoàn, mạng tinh hoàn và tinh hoàn sau khi ra khỏi ống và kết hợp lại với nhau, sẽ đi vào túi tinh.
Khi bào thai phát triển trong bụng mẹ, tinh hoàn nằm ở trong ổ bụng, sau đó mới dần dần hạ xuống đến bao tinh hoàn. Nếu như sau khi ra đời tinh hoàn của bé trai vẫn chưa hạ xuống đến bao tinh hoàn, thì về mặt y học gọi là ẩn tinh hoàn;
Có một số người khi sinh ra đã không có tinh hoàn, y học gọi đó là dị dạng vô tinh hoàn bẩm sinh; Có người tinh hoàn của họ nhỏ hơn của người bình thường rất nhiều, hoặc là chỉ có kích cỡ như là hạt đậu phộng, y học gọi là tinh hoàn phát triển không đầy đủ hoặc tinh hoàn không phát triển;
Tinh hoàn rất nhỏ, và ống tinh trong tinh hoàn phát triển không tốt, vú bị nữ tính hoá, hình dạng nhỏ và béo, y học gọi đó là hội chứng Keshi hoặc là chứng tinh hoàn nhỏ nguyên phát. Nếu tinh hoàn phù to một cách rõ ràng, không đau không ngứa, khi chiếu bằng đèn pin thì thấy đỏ và sáng lên, về mặt y học gọi đó là vành tinh hoàn tích dịch.
Tinh hoàn của nam giới có hai chức năng: một là sản xuất ra tinh trùng từ trong ống tinh cong nhỏ; hai là trong tổ chức các kẽ hở của tinh hoàn sản xuất hay là hợp thành xê-tôn tinh hoàn. Các kẽ hở trong ống tinh và các thể xốp không theo quy tắc được gọi là gián chất, trong đó hàm chứa nhiều huyết quản, tuyến Lim – pha, các tế bào thần kinh sợi, chất keo và cơ chất sợi đàn hồi.
Tinh hoàn cũng tiết ra một lượng nhỏ Hyđro Cacbua đồng 2 và xe – tôn nam tinh hoàn, nhưng tác dụng của hai loại hoocmon nam này rất yếu; Tinh hoàn cũng bài tiết ra một lượng nhỏ xe – tôn tinh hoàn, đặc biệt là xe – tôn tinh hoàn 5a là vật chất trao đổi trong cơ quan sinh dục, tác dụng hoocmon nam của nó rất mạnh.
Tinh trùng được phát sinh trong ống tinh cong, trong ống tinh cong nhỏ không có huyết quản và sợi thần kinh, ngoài việc sinh sản tế bào và tinh trùng thì còn có hai loại tế bào giúp đỡ và tế bào dạng cơ. Tế bào dạng cơ là phần cấu thành chủ yếu của thành ống tinh cong nhỏ, chức năng chủ yếu là phụ trách nhu động của ống tinh cong.
Tế bào giúp đỡ cũng gọi là tế bào đủ, nó có nhân tế bào kiểu cách lõm điển hình, rất nhiều thể hạt sợi phức tạp, màng chất bên trong thô và bóng và nhiều hạt mõ. Ở chỗ màng đáy, chất nổi lên của tế bào giúp đỡ gần nhau tiếp xúc với nhau, hình thành cơ sở kết cấu của vách ngăn máu tinh hoàn.
Vách ngăn máu tinh hoàn sẽ chia ống tinh cong nhỏ thành hai ngăn tức ngăn đáy gần màng đáy và ngăn gần khoang ở gần khoang ống. Tinh trùng được sinh ra từ tế bào khô nguyên thuỷ, qua tế bào tinh nguyên, tế bào tinh mẹ, qua mỗi một giai đoạn thì tinh phát triển thành tinh trùng, Thời gian cần thiết cho quá trình này rất ổn định, đa phần ở loài người là 64 ngày.
4. Túi chứa tinh trùng:
Có hình trăng non, dính chặt vào phần đầu và phần bờ sau của tinh hoàn, hai túi tinh liên thông với các ống tinh trong tinh hoàn. Túi chứa tinh trùng được chia thành 3 phần đầu, thân, đuôi, phần trên cùng phồng to tròn là phần đầu, che phần đầu của tinh hoàn; Phần nhỏ nhọn ở phía dưới gọi là phần đuôi, hướng lên phía trên về phía ống dẫn tinh; Giữa đầu và đuôi là phần thân, có hình trụ tròn.
Bao ở ngoài túi tinh có 3 tầng màng, tầng ngoài cùng là màng vỏ, tầng ở giữa là màng trắng, tầng trong cùng là màng huyết quản. Mạng tinh hoàn của tinh hoàn tập hợp thành 10 tới 15 ống tinh liên thông với ống của túi tinh. Khoang ống của ống túi tinh ngay ngắn, lớp da ở trên thuộc lớp da trên sợi lông dạng ống tầng bụng, các sợi lông dài nhưng không chuyển động, được gọi là sợi lông tĩnh.
Da ở trên do tế bào chính và tế bào nền nhỏ tổ thành. Thần kinh của túi chứa tinh trùng chủ yếu đến từ bó thần kinh thận. Đầu gần của túi chứa tinh trùng do các nhánh động mạch trên và dưới cung cấp, đầu xa do các ống dẫn tinh cung cấp.
Tĩnh mạch phần thân và phần đuôi của túi chứa tinh trùng nối với nhau hình thành tĩnh mạch bên cạnh của túi chứa tinh trùng, tĩnh mạch phần đầu trực tiếp đi vào chùm tĩnh mạch dạng leo, toàn bộ tĩnh mạch dạng leo tụ lại ở trên thành tĩnh mạch tinh sách trong, bên trái của tinh sách trong hội với tĩnh mạch thận, bên phải hội với tĩnh mạch khoang chậu dưới.
Da trên túi chứa tinh trùng có chức năng hấp thụ, bài tiết, và co chặt. Tinh trùng chưa chín trong tinh hoàn chưa có khả năng thụ tinh thì phải dừng ở trong túi chứa tinh trùng một thời gian thì mới có thể chín, tinh trùng của con người vận hành trong tinh hoàn khoảng 12 ngày.
Tinh trùng trong tinh hoàn chưa có khả năng vận động, nên nó đi vào trong túi chứa tinh trùng dựa vào ba nhân tố sau:
Thứ nhất là khi dịch của mạng tinh hoàn chảy vào trong túi chứa tinh trùng thì sẽ mang theo tinh trùng vào;
Thứ hai là dựa vào sự vận động lông sợi của da trên sợi lông dạng ống đưa vào;
Thứ ba là sự tự co bóp có tính quy luật của thành ống túi chứa tinh trùng.
Phần cuối của túi chứa tinh trùng là nơi chứa tinh trùng, hơn nữa nó còn có cơ năng quan trọng là co bóp, bài tiết, miễn dịch để cung cấp môi trường thích hợp cho tinh trùng chín cả về hình thái và chức năng, thông qua quá trình ở túi chứa tinh trùng, tinh trùng dần dần có được khả năng vận động và khả năng thụ tinh. Tại đây, tinh trùng có thể tồn tại được 32 ngày.
5. Ống dẫn tinh và ống phóng tinh:ống dẫn tinh là phần kéo dài trực tiếp của túi chứa tinh trùng, nó có độ dài khoảng 50 cm, thành ống tương đối dày, khoang ống nhỏ.
Ống dẫn tinh bắt nguồn từ đầu cuối của túi chứa tinh trùng, đi lên theo viền sau của tinh hoàn vào tinh sách, vị trí của ống dẫn tinh đoạn này có bề mặt mỏng và rất cách xa, là phần tốt nhất để tiến hành kết chặt lại của ống dẫn tinh.
Sau khi ống dẫn tinh đi từ ống rãnh đùi vào khoang bụng thì lập tức cong xuống phía dưới và đi vào trong xương nhỏ của khoang chậu, cuối cùng đi vào phía sau của đáy bàng quang, hai bên ống dẫn tinh dần dần hẹp lại, khoang ống bắt đầu phình to, hình thành bụng ống dẫn tinh.
Đầu dưới của bụng ống nhỏ lại và hợp với ống bài tiết của tuyến bao tinh thành ống phóng tinh, ống phóng tinh dài khoảng 2 cm, xuyên vào tuyến tiền liệt, miệng ở ngang phía trước của niệu đạo.
6. Tuyến túi tinh:Nằm ở phía sau đáy bàng quang, cạnh ngoài của bụng ống dẫn tinh, là là một đôi cơ quan có dạng túi hình bầu dục, ống bài tiết của nó hợp với đầu cuối của ống dẫn tinh thành ống phóng tinh.
Tuyến túi tinh tiết ra dịch thể dạng dịch dính, 60% tinh dịch là do dịch này cấu thành, trong đó có chứa đường gluco và chất của tuyến tiền liệt. Chất dịch do tuyến túi tinh tiết ra có thể tiến vào cổ tử cung để nhận tinh trùng, tinh trùng được đưa vào gặp trứng mà được thụ tinh.
7. Tuyến tiền liệt:
Tuyến này là một cơ quan có tính thực chất, đầu trên to rộng ở gần đáy bàng quang, đầu dưới nhỏ hẹp hướng xuống phía dưới, nằm ở phía trên cách cơ quan sinh dục bài tiết nước tiểu. Từ đáy của niệu đạo nam giới có một đầu nhọn xuyên vào tuyến tiền liệt, hình thành phần tuyến ngoài trước niệu đạo.
Khi người già mắc bệnh tuyến tiền liệt phình to thì thường ép lên niệu đạo, gây ra việc bài tiết nước tiểu gặp khó khăn. Tuyến tiền liệt do tổ chức tuyến và tổ chức cơ hình thành, tổ chức tuyến bài tiết dịch tuyến tiền liệt, khi ở cao trào sinh hoạt tình dục thì tổ chức cơ tiền liệt tuyến co lại, làm dịch của tuyến tiền liệt phóng ra, dịch thể đi qua ống dẫn tuyến vào niệu đạo.
Tinh dịch đi vào niệu đạo bao gồm tinh trùng ở trong tinh hoàn và túi đựng tinh, dịch thể của tuyến túi tinh và dịch của tuyến tiền liệt. Một khi tuyến tiền liệt bắt đầu co lại thì không thể tránh khỏi việc phóng tinh.
Cơ niệu đạo co lại làm tinh dịch phóng vào liên tục, quá trình này gọi là phóng tinh. Người trưởng thành thì mỗi lần phóng tinh khoảng 2 – 5 ml, phóng ra khoảng 300 – 500 triệu tinh trùng. Khi giao hợp, nếu không đạt đến cực khoái thì cũng không phát sinh hiện tượng phóng tinh, lúc này được gọi là không phóng tinh;
Khi giao hợp, nếu có thể đạt đến cực khoái thì cũng có cảm giác phóng tinh, nhưng cửa niệu đạo không có tinh dịch được phóng ra thì được gọi là phóng tinh ngược. Lúc này tinh dịch đi ngược lại vào phóng vào trong bàng quang.
Lâm sàng cho rằng khi mật độ tinh trùng là 20 triệu/ml thì tỉ lệ thụ thai giảm xuống rõ rệt, qua nhiều lần kiểm tra hoá nghiệm, nếu mật độ tinh trùng thấp hơn 10 triệu/ml thì gọi là bệnh thiếu tinh trùng. Nếu số lượng tinh trùng ở trong phạm vi bình thường, nhưng tỉ lệ % tinh trùng vận động trước thấp hơn 40% thì có thể gọi là bệnh tinh trùng hoạt động thấp hoặc bệnh chết tinh trùng.
Tinh dịch được phóng ra sau khi lắng lại do ly tâm, kiểm tra dưới kính hiển vi vẫn không tìm thấy tinh trùng thì gọi là bệnh không có tinh trùng.
Phần ngoài của cơ quan sinh dục nữ : Bao gồm một vài cấu trúc bao quanh đường vào âm đạo. Trong thời kỳ dậy thì, cơ quan sinh dục bạn gái phát triển mạnh, đặc biệt là cơ quan sinh dục ngoài. Tất cả các bộ phận như: môi lớn, môi nhỏ, âm vật, âm đạo của bạn gái đều lớn lên, lông mu mọc xung quanh âm hộ và màu sắc âm hộ sẫm hơn trước. Cũng như gương mặt có mắt, mũi, miệng … nhưng mỗi người một vẻ, cơ quan sinh dục ngoài là một phần độc đáo với màu sắc và hình dạng riêng của mỗi người. Cơ quan sinh dục ngoài ở nữ giới bao gồm các bộ phận: Âm hộ, xương mu, lông sinh dục, môi lớn và môi nhỏ.
a/ Âm hộ (vulva; có nghĩa là cửa mở)
Âm hộ là vùng cơ quan sinh dục bên ngoài, được phủ lông mu khi đến tuổi dậy thì. Ban đầu quanh cơ quan sinh dục xuất hiện vài ba sợi, sau nhiều thêm, quăn hơn, có người chỉ có một dúm lông nhỏ, nhưng cũng có người lông dày và mọc lên cả phía bụng và xuống hai bên đùi, hậu môn.
Bên dưới da, phần phía trên của âm hộ là một lớp đệm bảo vệ bằng mỡ trùm lên xương mu. Bắt đầu từ bên dưới đệm là một rãnh kép do các nếp da hình vòng cung tạo thành, đó là các môi lớn (còn gọi là môi ngoài) và môi bé (còn gọi là môi trong). Chúng che chở toàn bộ hệ sinh dục, trước hết là âm vật, sau đó là lỗ niệu đạo và âm đạo nằm ở bên dưới lỗ đó.
b/ Âm vật:
Tương đương với dương vật ở nam giới, có chiều dài trung bình 2,5 cm. Là cơ quan sinh dục rất đặc biệt, cơ quan này không có một chức năng gì khác ngoài việc cung cấp khoái cảm tình dục. Âm vật có kích thước chỉ bằng hạt đậu, nằm gép trong một nếp mô, ở chỗ hai môi bé gặp nhau. Nói một cách chính xác thì phần âm vật nhô lên mà bạn nhìn thấy chỉ là đầu âm vật, còn toàn bộ âm vật nằm bên trong cơ thể, có hình dài. Bào thai nam nữ ở những tuần đầu có cơ quan sinh dục giống nhau, âm vật và dương vật chỉ là một, sau đó mới phát triển phân biệt thành nam hay nữ.
Khi được kích thích tình dục, âm vật cương cứng giống như một dương vật nhỏ. Âm vật và các môi là những cơ quan quan trọng đối với phản ứng tình dục của người phụ nữ. Khi có kích thích chúng được nhồi đầy máu xung quanh, căng phồng và ép lên các tuyến nhỏ nằm bên trong các môi bé, khiến tuyến này tiết ra một chất dịch làm ẩm ướt vùng xung quanh và phía trong là lỗ âm đạo. Nhờ các chất dịch này giúp cho việc giao hợp được dễ dàng hơn và không gây đau cho bạn gái.
c/ Màng trinh
Màng trinh có nhiều loại hình khác nhau. Nó là một nếp niêm mạc mọc ra từ chung quanh âm môn, che phủ lỗ ngoài của âm đạo, nhưng không phải kín bưng như tang trống. Màng trinh có lỗ để máu kinh hàng tháng thoát ra. Tùy theo hình dáng của lỗ mà màng trinh có hình dạng khác nhau (hình vẽ): lỗ hình tròn nhỏ hay trái xoan, lỗ hình nửa vòng tròn, hoặc lỗ hình lá, hình bầu dục... Ở lớp niêm mạc của màng trinh có những mao mạch. Hơn 60% trường hợp màng trinh mỏng khi giao hợp lần đầu thì dễ rách và chảy máu. Cá biệt có loại khá dày giao hợp không được, cần phải nhờ thầy thuốc cắt rạch màng trinh. Nhưng đáng lưu ý là có gần 30% các loại màng trinh dai và co giãn tốt, giao hợp không rách nên không ra máu. Hoặc màng trinh hình cầu như dải lụa vắt vẻo từ bên này qua bên kia ở cửa âm đạo, khi giao hợp màng trinh chỉ ép vào một bên chứ không rách nên cũng không chảy máu.
Muốn biết màng trinh còn hay "mất", bạngái có thể tự kiểm tra bằng một chiếc gương soi trong tư thế ngồi xổm hoặc nhờ bác sĩ chuyên khoa sản phụ khoa kiểm tra giúp. Tuy nhiên như trên đã nói, màng trinh có rất nhiều loại và tính chất khác nhau. Có loại co dãn tốt, nên sau một vài lần giao hợp, nó vẫn còn nguyên xi và chẳng hề chảy máu. Một số khác dễ rách khi đi xe đạp, chạy nhảy, tập thể dục thể thao... dù chưa quan hệ tình dục với ai bao giờ.
d/ Môi lớn và Môi bé (labia):
Gồm đôi môi lớn (phía ngoài) và môi bé (phía trong) bao bọc xung quanh chỗ mở ra của âm đạo.
2. Bộ phận sinh dục trong bao gồm âm đạo, tử cung, vòi trứng và buồng trứng: Cùng với sự thay đổi của các bộ phận sinh dục bên ngoài, bên trong cơ thể, âm đạo, tử cung cũng lớn lên. Hai buồng trứng bắt đầu thực hiện chức năng tiết hóc môn sinh dục và phóng noãn (rụng trứng). Niêm mạc tử cung bắt đầu tăng trưởng và tự thải theo chu kỳ (hành kinh).
a/ Âm đạo
Phía dưới âm vật và lỗ tiểu là cửa âm đạo. Cửa âm đạo dẫn vào đường sinh dục trong. Âm đạo là một khoang rỗng, dài, xẹp lép và có dạng đường ống nằm giữa âm hộ và cổ tử cung giống như một khoang ảo. Bình thường các thành của nó chạm sát vào nhau và chỉ tách rời nhau ra nhờ một màng dịch ở giữa. Thành âm đạo bao gồm một số sợi cơ có tính đàn hồi, chúng sẽ giãn ra để chứa dương vật trong lúc giao hợp và giãn rộng trong lúc sinh để đưa em bé ra ngoài.
Lối vào âm đạo nằm ngay bên dưới niệu đạo, được hai đôi môi lớn và môi bé che chở và bảo vệ. Chiều dài của âm đạo khác nhau tuỳ theo từng người, trung bình khoảng 10 cm.
Âm đạo tự làm sạch bằng cách tiết ra một chất dịch nhầy có tác dụng dọn sạch những tế bào đã chết cũng như máu và các tế bào do tử cung thải ra trong chu kỳ kinh nguyệt.
Dịch tiết âm đạo
Bước vào tuổi dậy thì, bạn gái thấy cơ quan sinh dục nhiều khi ướt át, quần lót có dịch dính. Đây là hiện tượng sinh lý bình thường của cơ thể. Chất dịch này xuất hiện ở cửa âm đạo nên thường gọi là “dịch tiết âm đạo”, nhưng vì xuất xứ từ cổ tử cung nên nó còn có tên gọi là “dịch tiết cổ tử cung”. Dịch thường có màu trắng trong, trắng đục hoặc hơi ngả vàng, có thể nhiều hay ít tùy từng cơ thể.
Ngoài việc giữ ẩm cho âm đạo, dịch tiết âm đạo còn có chức năng tạo điều kiện thuận lợi cho tinh trùng vào tử cung khi có trứng rụng, hoặc cản trở việc thâm nhập đó khi không có trứng đợi tinh trùng. Do đó nó thay đổi theo thời gian trong chu kỳ.
Sau khi hết đợt hành kinh, bạn gái có thể thấy khô ở âm đạo và không có dịch tiết hoặc có thể thấy một trong hai dạng chất dịch: đặc dính hoặc loãng ướt. Tuy nhiên, ở khoảng thời gian giữa của một chu kì (giữa hai đợt hành kinh), bạn cũng có thể thấy dịch tiết nhiều hơn, loãng hơn, ướt át hơn. Nó trong như lòng trắng trứng, có thể hơi hồng. Cầm giữa hai ngón tay, bạn có thể kéo dài ra được. Trứng thường rụng trong khoảng thời gian này. Khi thấy dịch tiết nhiều trong khoảng thời gian này, nhiều bạn nghĩ mình bị bệnh, như vậy là nhầm đấy.
Sau khi rụng trứng, dịch tiết dần mất đi độ ướt, trở nên đặc dính. Ở một số bạn nó biến mất hẳn. Một số bạn có dịch đặc cho đến tận kỳ kinh sau. Một số bạn khi sắp hành kinh lại có dịch loãng nên cảm thấy ướt át ở âm đạo.
Đó là những thay đổi thông thường của dịch tiết âm đạo. Còn nếu bạn bị viêm nhiễm ở đường sinh dục, chất dịch sẽ có biểu hiện bất thường, như màu vàng sậm, màu xanh, mùi hôi tanh khó ngửi, tiết ra nhiều hơn bình thường, kèm theo ngứa ngáy cơ quan sinh dục. Lúc đó bạn cần đi khám.
Một điều nữa, bạn đừng nhầm dịch tiết âm đạo với dịch sinh dục. Dịch sinh dục là chất nhờn tiết ra khi có kích thích tình dục (có thể là kích thích về tâm lý, có thể do cơ quan sinh dục được kích thích), có chức năng bôi trơn đường sinh dục giúp cho việc giao hợp được dễ dàng hơn.
b/ Tử cung
Có cấu tạo gồm hai phần chính là thân và cổ tử cung, nối giữa hai phần này là eo tử cung.
c/ Cổ tử cung
Là một cơ quan sinh sản, có vai trò riêng của mình đối với khả năng sinh sản của người phụ nữ. Bình thường cổ tử cung là một lỗ rất bé, đường kính chỉ khoảng 1-2 mm, nhưng khi sinh nở có thể mở rất rộng để em bé trong tử cung ra được bên ngoài.
Một số tế bào của cổ tử cung sinh ra dịch nhầy, với liều lượng thay đổi theo sự lên xuống của tình trạng nội tiết.
Trong một phần thời gian của chu kỳ kinh nguyệt, chất dịch nhầy này phong toả không cho tinh trùng đi vào tử cung, còn trong thời gian có khả năng thụ thai (thời kỳ rụng trứng) của chu kỳ kinh nguyệt thì dịch nhầy thay đổi để cho tinh trùng đi qua một cách dễ dàng.
d/ Thân tử cung
Là một cơ quan hình quả lê, bên trong rỗng, nằm giữa bàng quang và trực tràng.
Trước lần có thai đầu tiên, thân tử cung có kích thước khoảng 6 x 4 cm, trong thời kỳ mang thai, thân tử cung tăng dần kích thước để trở thành một ổ nằm thoải mái cho một thai nhi nặng khoảng 3 kg.
Sau khi sinh con, thân tử cung nhanh chóng co lại, nhưng sẽ to hơn một chút sau mỗi lần sinh, những phụ nữ sinh đẻ nhiều lần, kích thước của tử cung có thể lên tới 7 – 8 x 5 cm.
Kích thước thân tử cung có thể thay đổi như vậy là do thành tử cung có cấu trúc cơ khoẻ, có thể đàn hồi. Nó được cung cấp máu rất đầy đủ và có một lớp niêm mạc bên trong (gọi là nội mạc tử cung), có thể thay đổi vào mỗi kỳ kinh nguyệt cũng như vào lúc sinh đẻ.
Thân tử cung được gắn chặt với cổ tử cung và âm đạo. Thân tử cung được giữ nguyên ở một chỗ nhờ giải mô rộng và có tính đàn hồi, treo giữa thành ngoài của tử cung và thành trong của tiểu khung.
e/ Buồng trứng:
Mỗi bạn gái đều có hai buồng trứng, là hai cơ quan hình bầu dục nằm ở hai bên, cạnh tử cung. Các buồng trứng nằm lọt trong các dây chằng rộng (đó là những giải mô có tác dụng giữ cho tử cung treo ở đúng vị trí của nó) và nối với tử cung bởi dây chẳng riêng của buồng trứng.
Kích thước buồng trứng ở người trưởng thành là 2,5 – 5 x 2 x 1 cm và nặng 4 – 8g. Trọng lượng của chúng thay đổi trong chu kỳ kinh nguyệt.
Các buồng trứng không sản xuất ra các tế bào trứng, mà nhiệm vụ của nó là nuôi dưỡng trứng. Trứng đã có sẵn ở buồng trứng ngay từ khi bé gái được sinh ra. Mỗi trứng được lưu giữ trong một túi nhỏ, gọi là nang trứng, bé gái mới sinh có khoảng 400,000 nang trứng. Tuy nhiên, nang trứng ở em bé mới sinh chưa thể thụ thai được mà phải được nuôi dưỡng để lớn lên và “chín”. Chỉ có các nang trứng đã “chín” mới có thể thụ thai. Quá trình nang trứng “chín” chỉ xảy ra từ tuổi dậy thì. Các nang trứng không cùng “chín” một lúc. Hàng tháng, sẽ có vài nang trứng được kích hoạt để phát triển đến gần giai đoạn “chín” nhưng chỉ có duy nhất một nang trứng được cơ thể tự chọn để phát triển đến “chín” hẳn. Nang này chứa nhiều dịch và một tế bào làm chức năng sinh sản gọi là noãn. Khi đường kính của nang này lớn khoảng 20 mm (nang chín), nó tự vỡ để giải phóng noãn (được gọi là phóng noãn hay là rụng trứng). Noãn được hút vào vòi trứng, sẵn sàng cho quá trình thụ thai. Nếu gặp tinh trùng, chúng sẽ kết hợp với nhau (gọi là thụ tinh), rồi phát triển thành thai nhi.
Bình thường, sau khi đã phóng noãn, nang trứng còn lại lớp vỏ bên ngoài gọi là hoàng thể. Hoàng thể sẽ tiết ra progesteron làm cho niêm mạc tử cung dày lên, sẵn sàng đón nhận noãn đã được thụ tinh đến làm tổ và phát triển. Nếu noãn không được thụ tinh thì hoàng thể sẽ tự teo đi, làm cho lượng progesteron giảm xuống, lớp niêm mạc tử cung bong ra, cùng với sự co bóp của tử cung sẽ đẩy chúng ra ngoài, gây ra hiện tượng chảy máu kinh.
Các nang trứng không “chín hẳn” và noãn đã được phóng vào vòi trứng nếu không được thụ tinh cũng sẽ thoái hoá dần.
Như vậy là giống như tinh hoàn của nam giới, buồng trứng cũng đảm đương chức năng của tuyến nội tiết, sản sinh ra các nội tiết tố như Estrogen và Progesteron.
f/ Vòi trứng
Là cơ quan nối giữa các buồng trứng với tử cung, nằm ở bên phải và bên trái tử cung, uốn cong quanh buồng trứng. Một đầu của vòi trứng dẫn vào tử cung, còn đầu kia để mở, kết thúc bằng những sợi tua có thể di chuyển một cách dễ dàng gọi là loa vòi trứng.
Khi một noãn trưởng thành được giải phóng khỏi nang trứng thì các sợi tua có thể di chuyển ở đầu mở của vòi trứng tóm lấy nó và chuyển vào bên trong vòi trứng. Sự thụ tinh giữa noãn và tinh trùng diễn ra bên trong vòi trứng (thường ở 1/3 phần ngoài của loa vòi). Chính tại đây, noãn được thụ tinh phát triển những bước đầu tiên. Như vậy, vòi trứng có vai trò quan trọng trong quá trình sinh sản, phải "thông suốt" để tinh trùng có thể di chuyển vào gặp trứng cũng như đảm bảo quá trình thụ tinh của noãn và sự phát triển của phôi thai trước khi phôi thai di chuyển vào làm tổ trong tử cung.
