a. Tình cảnh của Lão Hạc (Tình cảnh khốn khổ, đáng thương)
- Vợ chết, con bỏ đi đồn điền cao su.
- Lão sống cô đơn chỉ có con vàng là kỉ vật của con làm bạn (Con chó là kỉ vật của người con trai, là bạn của lão)
- Ốm không kiếm được việc làm phải bán chó và tìm đến cái chết (Sau khi bị ốm cuộc sống của lão quá khó khăn, lão nuôi thân không nổi, mặt khác lão không lỡ tiêu lạm vào những đồng tiền cố giành dụm cho đứa con trai)
b. Lão Hạc đối với con chó.
- Trước khi bán: băn khoăn, day dứt.
+ Con vàng là kỉ niệm của người con trai.
+ Đã bầu bạn với lão trong những tháng ngày cô đơn.
- Sau khi bán: Lão vô cùng đau khổ.
+ Cười như mếu.
+ Mặt co dúm lại, ép cho nước mắt chảy ra.
+ Miệng móm mém mếu
+ Khóc hu hu
=> Thể hiện sự day dứt, xót xa, ân hận vì lừa một con chó.
=> Lão là một người tình nghĩa, yêu thương loài vật.
c. Lão Hạc đối với con trai.
- Vô cùng thương con:
+ Làm thuê, làm mướn ăn,để tiền cho con.
+ Thà chết chứ không ăn vào tiền của con.
d. Cái chết của Lão Hạc.
- Trước khi chết nhờ ông giáo đứng tên mảnh vườn để giữu hộ cho người con.
- Giữ lại 30 đồng bạc để làm ma.
- Tự tìm đến cái chết vật vã và đau đớn bằng cách ăn bả chó.
+ Vì không còn kế sinh nhan
+ Tự trừng phạt mình vì lừa một con chó.
- Cái chết của Lão: + Đầu tóc rũ rượi.
+ Mắt long sòng sọc.
+ Bọt mép sùi ra.
+ Người giật mạnh.
=> Là một cái chết cơ cực đáng thương.
=> Là một người nông dân lương thiện giàu lòng tự trọng, sống tình nghĩa, yêu thương con.
- Nhưng có số phận bi đát do xã hội thực dân phong kiến thối nát (Lão là điển hình chó số phận người nông dân trước cách mạng tháng tám).