Câu 1: Chính sách kinh tế của thực dân Pháp trong cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất. Mục đích?
Chính sách kinh tế:
Nông nghiệp: Mở rộng đồn điền (lúa, cao su), cưỡng chiếm ruộng đất của nông dân.
Công nghiệp: Tập trung khai thác mỏ (than, thiếc, kẽm...), xây dựng cơ sở khai thác phục vụ Pháp.
Thương nghiệp: Độc quyền thương mại, lập ngân hàng Đông Dương để kiểm soát tài chính.
Thuế khóa: Tăng thuế mọi mặt: thuế thân, thuế muối, rượu, thuốc phiện...
Mục đích:
Bóc lột triệt để tài nguyên và sức lao động của nhân dân Việt Nam.
Biến Việt Nam thành thị trường tiêu thụ hàng hóa và nơi cung cấp nguyên liệu cho chính quốc Pháp.
Củng cố bộ máy cai trị thực dân thông qua kinh tế.
Câu 2: So sánh điểm khác biệt giữa khởi nghĩa Yên Thế và phong trào Cần Vương
Tiêu chí Phong trào Cần Vương Khởi nghĩa Yên Thế
Lực lượng lãnh đạo Văn thân, sĩ phu gắn với vua Hàm Nghi Nông dân, tiêu biểu là Hoàng Hoa Thám
Mục tiêu Phò vua, cứu nước, chống Pháp Bảo vệ cuộc sống, đất đai chống lại sự đàn áp
Tính chất Gắn với nhà nước phong kiến Tự phát, không phụ thuộc triều đình
Địa bàn Rộng khắp cả nước Tập trung ở vùng Yên Thế (Bắc Giang)
Hình thức đấu tranh Khởi nghĩa vũ trang, có tổ chức Du kích, linh hoạt theo địa hình
Thời gian 1885–1896 (11 năm) 1884–1913 (gần 30 năm)
Câu 3: Chuyển biến của các giai cấp, tầng lớp ở nông thôn cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX
Địa chủ phong kiến:
Bị phân hóa: một bộ phận làm tay sai cho Pháp, số khác yêu nước.
Nông dân:
Bị bần cùng hóa: mất ruộng đất, phải đi làm thuê, làm tá điền.
Bất mãn, trở thành lực lượng chính trong các cuộc khởi nghĩa chống Pháp.
→ Nông thôn Việt Nam có sự phân hóa rõ rệt, mâu thuẫn giai cấp ngày càng sâu sắc.
Câu 4: Sự xuất hiện của các giai cấp, tầng lớp mới cuối thế kỉ XIX – đầu thế kỉ XX
Tư sản: Xuất hiện từ tầng lớp phú thương, chủ xưởng nhỏ, bị lệ thuộc Pháp.
Tiểu tư sản: Gồm trí thức, học sinh, viên chức… chịu ảnh hưởng tư tưởng dân chủ tư sản.
Công nhân: Hình thành từ nông dân bị mất ruộng, làm trong hầm mỏ, nhà máy, xí nghiệp; sống khổ cực, có tinh thần đấu tranh.
Tư sản mại bản: Gắn bó chặt chẽ với Pháp, hưởng lợi từ chính sách thuộc địa.
→ Đây là kết quả của quá trình khai thác và biến đổi xã hội do Pháp gây ra.
Câu 5: So sánh phong trào yêu nước cuối thế kỉ XIX và đầu thế kỉ XX
Tiêu chí Cuối thế kỉ XIX Đầu thế kỉ XX
Tính chất Phong kiến yêu nước Dân chủ tư sản yêu nước
Lãnh đạo Văn thân, sĩ phu Trí thức tân học, sĩ phu tiến bộ
Mục tiêu Khôi phục chế độ phong kiến, giành độc lập Đánh đuổi Pháp, canh tân đất nước
Hình thức đấu tranh Khởi nghĩa vũ trang Kết hợp vũ trang và cải cách, tuyên truyền, xuất dương
Tiêu biểu Phong trào Cần Vương, khởi nghĩa Hương Khê Phong trào Đông Du, Duy Tân, Hội Việt Nam Cách mạng Đồng minh