Xác định nội dung chính của mỗi phần trong văn bản Thương nhớ mùa xuân. Theo em, mạch lô gích chính gắn kết các phần của văn bản là gì?
Xác định nội dung chính của mỗi phần trong văn bản Thương nhớ mùa xuân. Theo em, mạch lô gích chính gắn kết các phần của văn bản là gì?
Cái “tôi” trữ tình trong văn bản thể hiện tình cảm, cảm xúc gì? Hãy dẫn ra một số câu văn thể hiện rõ tình cảm, cảm xúc ấy.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải- Cái “tôi” trữ tình trong văn bản thể hiện tình cảm, cảm xúc nhớ thương, trân trọng với mùa xuân Hà Nội yêu dấu.
(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
- Câu văn thể hiện rõ tình cảm, cảm xúc ấy:
+ "Tự nhiên như thế: ai củng chuộng mùa xuân. Mà tháng giêng là tháng đầu của mùa xuân, người ta càng trìu mến, không có gì lạ hết. Ai bảo được non đừng thương nước, bướm đừng thương hoa, trăng đừng thương gió; ai cấm được trai thương gái, ai cấm được mẹ yêu con; ai cấm được cô gái còn son nhớ chồng thì mới hết được người mê luyến mùa xuân."
+ "Nhưng tôi yêu mùa xuân nhất là vào khoảng sau ngày rằm tháng Giêng, Tết hết mà chưa hết hẳn, đào hơi phai nhưng nhụy vẫn còn phong, cỏ không mướit xanh như cuối đông, đầu Giêng, nhưng trái lại, lại nức một mùi hương man mác."
Ở phần 3, tác giả đã bày tỏ cảm xúc gì về mùa xuân Hà Nội?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiỞ phần 3, tác giả đã bày tỏ cảm xúc về mùa xuân Hà Nội:
(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
+ Đẹp quá đi, mùa xuân ơi - mùa xuân của Bắc Việt thương mến.
+ Tôi yêu màu xuân nhất vào khoảng sau ngày rằm tháng Giêng...
+ ...cảm thấy rạo rực một niềm vui sáng sủa...
=> Tác giả cảm thán, reo vui, đắm say trước mùa xuân ở Hà Nội, đặc biệt sau rằm tháng Giêng.
Đề tài của văn bản Thương nhớ mùa xuân là gì? Dựa vào đâu để em biết được điều đó?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải- Đề tài: tình yêu, nỗi nhớ quê hương, gia đình.
(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
- Căn cứ xác định: dựa vào nội dung và nhan đề văn bản. Tác giả đã bộc lộ nỗi nhớ Hà Nội qua việc miêu tả thiên nhiên và cuộc sống con người khi mùa xuân đến. Qua đó, người đọc cảm nhận sâu sắc về tình yêu tha thiết, thầm lặng của nhà văn với quê hương.
Thời tiết đặc trưng của Hà Nội sau rằm tháng Giêng như thế nào?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiThời tiết đặc trưng của Hà Nội sau rằm tháng Giêng:
(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
- Thời tiết lúc đó kì lạ lắm: rét vẫn còn vương trên ngọn xoan đào, nhưng đất lại khô ráo, sạch bong ...
=> Thời tiết không nóng cũng không rét, mang sự mát mẻ và rất dễ chịu.
Cảm xúc của nhân vật "tôi" trước mùa xuân thế nào?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiCảm xúc của nhân vật "tôi" trước mùa xuân: Mùa xuân thần thánh khiến người ta muốn phát điên. Ngồi yên không chịu được. Nhựa sống trong người căng lên. Tim người ta trẻ hơn ra, đập mạnh vào hơn,...
(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Chú ý cách tác giả giới thiệu về tháng Giêng và mùa xuân.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiCách tác giả giới thiệu về tháng Giêng và mùa xuân: “Tự nhiên như thế: ai cũng chuộng mùa xuân. Mà tháng giêng là tháng đầu của mùa xuân, người ta càng trìu mến, không có gì lạ hết.”
(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
- Xem lại phần Kiến thức ngữ văn để vận dụng vào đọc hiểu văn bản.
- Khi đọc văn bản tùy bút, các em cần chú ý:
+ Văn bản viết về đề tài gì?
+ Kết cấu của văn bản được tổ chức như thế nào?
+ Những chi tiết nào của văn bản gây ấn tượng đối với người đọc?
+ Cái “tôi” tác giả thể hiện tình cảm, cảm xúc như thế nào?
+ Ngôn ngữ giàu chất thơ của văn bản thể hiện ra sao?
+ Văn bản đề cập giá trị văn hóa gì? Điều đó liên quan thế nào đến cuộc sống hiện nay và với bản thân em?
- Đọc trước văn bản Thương nhớ mùa xuân, tìm hiểu thêm thông tin về tác giả Vũ Bằng.
- Đọc nội dung giới thiệu sau đây để hiểu bối cảnh của đoạn trích:
Thương nhớ mười hai (1971) ra đời trong bối cảnh tác giả phải sống xa quê hương vì chiến tranh chia cắt đất nước. Tác phẩm là những trang văn viết về thiên nhiên, con người, phong tục của người Việt ở Bắc Bộ qua mười hai tháng trọn vẹn trong một năm, mỗi tháng đều mang những đặc trưng riêng. Qua những trang văn, tác giả kín đáo thể hiện tình yêu đối với Hà Nội và lòng mong mỏi đất nước thống nhất.
Đoạn trích dưới đây viết về tháng Giêng, thuộc chương một của tác phẩm.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải- Tác giả Vũ Bằng:
(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
+ Nhà văn, nhà báo Vũ Bằng (1913 - 1984) có tên thật là Vũ Đăng Bằng, bút danh như Thiên Thư, Lưu Tâm, Vạn Lý Trình,…
+ Ông sinh ra tại Hà Nội nhưng quê gốc của ông ở Hải Dương.
+ Sinh trưởng trong một gia đình làm nghề xuất bản nhà sách ở Hà Nội.
+ Vũ Bằng với phong cách viết miêu tả chân thực cuộc sống xung quanh, về thiên nhiên, về con người về sự đổi thay của quê hương đất nước, giọng văn nhẹ nhàng truyền cảm và có sức hấp dẫn vô cùng lớn.
Cảnh sắc và con người Hà Nội vào mùa xuân có đặc điểm gì?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiĐặc điểm của cảnh sắc và con người Hà Nội vào mùa xuân: “Mùa xuân Bắc Việt – mùa xuân Hà Nội – là mùa xuân có mưa riêu riêu, gió lành lạnh, có tiếng nhạn kêu trong đêm xanh, có tiếng trống chèo vọng lại từ những thôn xóm, có câu hát huê tình của cô gái đẹp như thơ mộng,...”
(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Trong tâm trí tác giả, trăng tháng Giêng có gì đặc biệt?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiTrong tâm trí tác giả, trăng tháng Giêng đặc biệt:
(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
- ... non như người con gái mơn mởn đào tơ.
- ... hình như cũng đẹp hơn các tháng khác trong năm thì phải, sáng nhưng không sáng lộng lẫy như trăng mùa thu, đẹp nhưng không đẹp một cách húa éo như trăng tháng Một.
- Cái đẹp của trăng tháng Giêng là cái đẹp của nàng trinh nữ thẹn thùng, vén màn hoa ở lầu cao để nhìn xem ai là tri kỷ.
- Ánh trăng lúc ấy không vàng mà trắng như sữa, trong như nước ôn tuyền.
=> Trăng tháng Giêng có nét đẹp rất đặc biệt không giống như bất kỳ trăng ở các tháng khác. Một nét đẹp thẹn thùng, mơn mởn sắc xuân.