Hoạt động 5. Vận dụng tư duy phản biện, tư duy tích cực khi đánh giá sự vật, hiện tượng

Việc vận dụng kết hợp tư duy phản biện và tư duy tích cực khi đánh giá một sự việc có nghĩa là gì?

1. Chỉ tập trung vào mặt tốt đẹp, bỏ qua khó khăn
2. Chỉ tập trung vào phân tích lỗi sai, không tìm giải pháp
3. Vừa phân tích, đánh giá sự việc một cách khách quan, logic, vừa tìm kiếm những khía cạnh lạc quan, xây dựng và hướng đến giải pháp
4. Luôn luôn giữ thái độ trung lập, không đưa ra nhận xét

Khi nhìn lại một thất bại trong học tập, việc phân tích xem mình đã sai ở đâu, cần cải thiện kỹ năng nào là đang vận dụng loại tư duy nào?

1. Chỉ tư duy tích cực
2. Tư duy phản biện (phân tích nguyên nhân, đánh giá)
3. Chỉ tư duy cảm tính
4. Tư duy sáng tạo

Cũng trong tình huống thất bại đó, việc bạn tin rằng mình có thể rút kinh nghiệm và làm tốt hơn lần sau, đồng thời giữ vững động lực cố gắng là biểu hiện của loại tư duy nào?

1. Chỉ tư duy phản biện
2. Tư duy tích cực (lạc quan, tập trung vào khả năng cải thiện)
3. Tư duy bi quan
4. Tư duy logic thuần túy

Khi đánh giá một cuốn sách mới đọc, việc bạn chỉ ra được cả những điểm bạn thấy hay, tâm đắc và cả những điểm bạn thấy chưa hợp lý, cần tranh luận thêm là biểu hiện của việc vận dụng tư duy nào?

1. Chỉ tư duy một chiều
2. Tư duy phản biện (nhìn nhận đa chiều, phân tích ưu/nhược điểm)
3. Chỉ tư duy dựa trên cảm xúc
4. Tư duy theo đám đông

Đối mặt với một vấn đề khó khăn trong lớp (ví dụ: mâu thuẫn giữa các bạn), việc tập trung tìm kiếm các giải pháp để hòa giải thay vì chỉ đổ lỗi là thể hiện sự vận dụng của loại tư duy nào?

1. Tư duy trì hoãn
2. Tư duy tích cực và tư duy giải pháp
3. Tư duy chỉ trích
4. Tư duy máy móc

Tại sao việc chỉ sử dụng tư duy phản biện (phân tích rất kỹ các mặt trái, rủi ro) mà thiếu đi tư duy tích cực khi đối mặt với thử thách có thể dẫn đến sự chần chừ, không dám hành động?

1. Vì phân tích kỹ sẽ thấy mọi việc quá dễ dàng
2. Vì chỉ nhìn thấy khó khăn, rủi ro mà không có niềm tin vào khả năng thành công hay tìm ra giải pháp, dễ dẫn đến bi quan, sợ hãi
3. Vì tư duy phản biện làm con người trở nên lười biếng
4. Vì tư duy tích cực không cần thiết khi gặp thử thách

Ngược lại, tại sao việc chỉ có tư duy tích cực ("Mọi việc sẽ ổn thôi!") mà thiếu đi tư duy phản biện (không phân tích kỹ tình hình, rủi ro) có thể dẫn đến quyết định sai lầm, chủ quan?

1. Vì tích cực quá sẽ không gặp may mắn
2. Vì có thể bỏ qua những nguy cơ tiềm ẩn, không chuẩn bị phương án dự phòng, đánh giá tình hình thiếu khách quan và thực tế
3. Vì tư duy phản biện làm mọi việc chậm lại
4. Vì người tích cực không cần suy nghĩ nhiều

Làm thế nào để một người có thể cân bằng giữa việc nhìn nhận thẳng thắn vào những khó khăn, sự thật không mấy dễ chịu (vận dụng tư duy phản biện) và việc duy trì tinh thần lạc quan, hy vọng (vận dụng tư duy tích cực)?

1. Luôn giả vờ lạc quan dù thấy rất nhiều khó khăn
2. Chỉ tập trung vào khó khăn, bỏ qua hy vọng
3. Chấp nhận thực tế khó khăn, phân tích rõ vấn đề, đồng thời tập trung vào những gì có thể làm được, tin vào khả năng cải thiện và tìm kiếm giải pháp
4. Luân phiên giữa hai trạng thái bi quan và lạc quan thái quá

Khi bạn vừa đạt được một thành công lớn (ví dụ: giải nhất một cuộc thi), tại sao việc vận dụng tư duy phản biện (thay vì chỉ vui mừng) vẫn cần thiết?

1. Để làm giảm bớt niềm vui của bản thân
2. Để tìm ra lỗi của ban giám khảo
3. Để phân tích rõ những yếu tố nào đã dẫn đến thành công, những điểm nào có thể làm tốt hơn nữa, tránh sự chủ quan, ngủ quên trên chiến thắng
4. Để chứng tỏ mình là người khiêm tốn

Việc vận dụng kết hợp cả tư duy phản biện và tư duy tích cực giúp chúng ta đưa ra những quyết định sáng suốt hơn trong cuộc sống như thế nào?

1. Khiến việc ra quyết định trở nên lâu hơn và khó khăn hơn
2. Chỉ giúp đưa ra quyết định trong học tập
3. Giúp quyết định vừa dựa trên sự phân tích thực tế, khách quan về rủi ro và lợi ích (phản biện), vừa có tầm nhìn, động lực và niềm tin vào kết quả (tích cực)
4. Làm cho mọi quyết định đều trở nên hoàn hảo

Khi đánh giá về vấn đề sử dụng mạng xã hội của giới trẻ hiện nay, việc vận dụng cả hai loại tư duy sẽ dẫn đến nhận định như thế nào?

1. Chỉ thấy tác hại (nghiện, tin giả...)
2. Chỉ thấy lợi ích (kết nối, học hỏi...)
3. Nhận thấy cả lợi ích (kết nối, cập nhật thông tin, học hỏi) và tác hại (nghiện, tin giả, so sánh...), từ đó đề xuất cách sử dụng hợp lý, tích cực
4. Cho rằng mạng xã hội không ảnh hưởng gì

Bạn được giao nhiệm vụ nhận xét về một sản phẩm do nhóm bạn vừa hoàn thành. Để đưa ra nhận xét mang tính xây dựng, bạn nên kết hợp hai loại tư duy này như thế nào?

1. Chỉ khen để bạn vui lòng
2. Chỉ thẳng thắn chê bai những điểm chưa được
3. Ghi nhận những điểm làm tốt, sự cố gắng (tích cực), đồng thời góp ý cụ thể, nhẹ nhàng về những điểm có thể cải thiện (phản biện)
4. Không đưa ra nhận xét nào cả

Lớp bạn vừa trải qua một kỳ thi với kết quả chung không cao như mong đợi. Buổi họp lớp để đánh giá cần vận dụng hai tư duy này ra sao?

1. Chỉ tập trung tìm người để đổ lỗi (tiêu cực)
2. Chỉ động viên chung chung "không sao đâu" (thiếu phản biện)
3. Cùng nhau phân tích nguyên nhân khách quan và chủ quan (phản biện), đồng thời động viên tinh thần, đề ra giải pháp ôn tập hiệu quả hơn cho lần sau (tích cực)
4. Quyết định không quan tâm đến kết quả thi nữa

Khi đọc tin tức về một thảm họa thiên nhiên vừa xảy ra, việc vận dụng tư duy phản biện và tư duy tích cực thể hiện qua thái độ nào?

1. Hoảng sợ, bi quan về tương lai
2. Thờ ơ vì chuyện không xảy ra với mình
3. Tìm hiểu thông tin chính xác về thiệt hại, nguyên nhân (phản biện), đồng thời thể hiện sự đồng cảm, tin tưởng vào nỗ lực khắc phục và tìm cách ủng hộ, giúp đỡ (tích cực)
4. Chỉ trích sự yếu kém trong công tác phòng chống

Bạn sắp phải chuyển đến một môi trường học tập hoàn toàn mới và cảm thấy lo lắng. Vận dụng kết hợp hai loại tư duy này có thể giúp bạn chuẩn bị tinh thần như thế nào?

1. Chỉ nghĩ đến những điều tốt đẹp ở trường mới (thiếu phản biện)
2. Chỉ nghĩ đến những khó khăn sẽ gặp phải (tiêu cực)
3. Phân tích những thuận lợi và khó khăn có thể gặp (phản biện), đồng thời xem đây là cơ hội trải nghiệm, kết bạn mới và tin rằng mình sẽ thích nghi được (tích cực)
4. Cố gắng xin bố mẹ không phải chuyển trường