Bài 41. Hệ thần kinh và các giác quan ở người

Hướng dẫn giải

- Các bộ phận cấu tạo trong của cầu mắt gồm: màng giác, thủy dịch, lỗ đồng tử, thủy tinh thể, dịch thủy tinh, võng mạc, điểm vàng, điểm mù, dây thần kinh thị giác.

- Quá trình thu nhận ánh sáng: Ánh sáng đi từ vật qua màng giác, thủy dịch, đồng tử, thủy tinh thể và hội tụ ở võng mạc (màng lưới), tác động lên tế bào thụ cảm ánh sáng, gây hưng phấn cho các tế bào này. Xung thần kinh từ tế bào thụ cảm ánh sáng theo dây thần kinh thị giác lên trung khu thị giác tới não và cho ta cảm nhận về hình dạng, độ lớn, màu sắc của vật.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)

Hướng dẫn giải

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)

Hướng dẫn giải

Vì khi xem ti vi với khoảng cách quá gần, mắt phải liên tục điều tiết để nhìn rõ hình ảnh, gây áp lực cho mắt, tần số chớp mắt giảm đi, có thể dẫn đến khô mắt, mỏi mắt; hoa mắt, đau đầu; tăng nguy cơ mắc các tật về mắt như cận thị và các vấn đề sức khỏe khác.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)

Hướng dẫn giải

- Một số tật khúc xạ ở mắt gồm: tật cận thị, viễn thị và loạn thị. Sự khác nhau giữa các tật đó:

Tiêu chí	Cận thị	Viễn thị	Loạn thị
Nguyên nhân	Cầu mắt dài hoặc thủy tinh thể quá phồng (do không giữ đúng khoáng cách khi đọc, viết,…).	Cầu mắt ngắn hoặc ở người già thủy tinh thể bị lão hóa, mất tính đàn hồi không phồng được.	Do giác mạc bị biến dạng không đều.
Biểu hiện	Ảnh của vật thường ở phía trước màng lưới → Mắt chỉ nhìn rõ các vật ở gần.	Ảnh của vật thường nằm ở phía sau màng lưới → Mắt chỉ nhìn rõ các vật ở xa.	Ảnh của vật không thể hội tụ ở màng lưới, hội tụ ở nhiều điểm → Mắt nhìn vật bị mờ, nhòe hoặc bị bóp méo.
Cách khắc phục	Đeo kính cận (kính phân kì, kính lõm 2 mặt).	Đeo kính lão (kính hội tụ).	Đeo kính.

- Một số thói quen không tốt trong trường học có thể gây ra tật cận thị:

+ Không giữ đúng khoảng cách khi đọc, viết,…

+ Học tập trong môi trường ánh sáng yếu.

+ Thường xuyên sử dụng các thiết bị điện tử (ti vi, máy tính) trong thời gian dài, xem với khoảng cách quá gần.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)

Hướng dẫn giải

Biện pháp phòng tránh lây nhiễm khi bị đau mắt đỏ:

- Không dùng chung vật dụng cá nhân như: lọ thuốc nhỏ mắt, khăn mặt, chậu rửa mặt, kính mắt, khẩu trang,…

- Sử dụng xà phòng hoặc các chất sát khuẩn thông thường sát trùng các đồ dùng, vật dụng của người bệnh.

- Hạn chế tiếp xúc với người khác: cần được nghỉ học/nghỉ làm việc để tránh lây nhiễm cho người xung quanh và lây lan ra cộng đồng.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)

Hướng dẫn giải

Bệnh về thính giác	Cách phòng tránh
Viêm tai ngoài	Vệ sinh tai đúng cách, hạn chế sử dụng tai nghe, vệ sinh các vật dụng dùng cho tai;…
Viêm tai giữa	Vệ sinh tai đúng cách, tránh dùng vật nhọn, sắc để ngoáy hay lấy ráy tai; cần giữ vệ sinh để tránh viêm họng, nhiễm khuẩn gây viêm tai; hạn chế tiếng ồn, không nghe âm thanh có cường độ cao;…
Bệnh ù tai	Hạn chế làm việc trong môi trường có tiếng ồn lớn, sử dụng nút bịt tai khi làm việc trong môi trường có tiếng ồn; không sử dụng tai nghe trong thời gian dài; tránh dùng vật nhọn để ngoáy tai, tránh gây cọ sát màng nhĩ;…

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)

Hướng dẫn giải

- Cần tránh dùng các vật sắc, nhọn để ngoáy tai hay lấy ráy tai vì chúng có thể gây ra tổn thương cho ống tai hoặc màng nhĩ, dẫn đến nhiễm trùng hoặc chảy máu. 

- Việc sử dụng vật sắc, nhọn cũng có thể làm đẩy ráy tai sâu vào trong, thay vì lấy ra, gây tắc nghẽn ống tai và làm giảm khả năng nghe. 

- Ngoài ra, thao tác này có thể làm tổn thương da trong ống tai, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và gây nhiễm trùng, thậm chí có thể làm rách màng nhĩ, gây đau đớn và ảnh hưởng nghiêm trọng đến thính giác. 

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)

Hướng dẫn giải

Sự di chuyển của sóng âm qua các bộ phận của tai: Sóng âm thanh từ nguồn âm phát ra được vành tai hứng lấy, truyền qua ống tai và làm rung màng nhĩ. Khi sóng âm đến màng nhĩ, làm cho màng nhĩ rung động. Các rung động truyền qua chuỗi xương tai đến ốc tai. Các tế bào thần kinh cảm giác trong ốc tai chuyển đổi các rung động ngày thành các xung thần kinh, sau đó, truyền về não bộ và cho ta nhận biết âm thanh.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)

Hướng dẫn giải

Bệnh về mắt	Cách phòng, chống
Viêm kết mạc	Vệ sinh mắt thường xuyên; hạn chế dụi mắt; không nên dùng chung khăn mặt, đồ dùng cá nhân với người bệnh;…
Đục thủy tinh thể	Bảo vệ mắt khỏi tác hại của ánh sáng; không để mắt tiếp xúc trực tiếp với tia UV; không sử dụng các thiết bị điện tử trong thời gian dài; cung cấp vitamin A, E;…
Lẹo mắt	Không dùng tay dụi mắt; không dùng chung đồ cá nhân với người khác; bảo vệ mắt tránh bụi bẩn ô nhiễm;…
Viêm giác mạc	Bảo vệ mắt khi tiếp xúc với môi trường khói, bụi; rửa tay thường xuyên, không dụi tay vào mắt; giữ vệ sinh cho đôi mắt.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)