Bài 3. Ôn tập chương 1

Ester nào sau đây khi phản ứng với dung dịch NaOH dư, đun nóng không tạo ra hai muối?

C₆H₅COOC₆H₅ (phenyl benzoate). CH₃COO-[CH₂]₂-OCOCH₂CH₃. CH₃OOC-COOCH₃. CH₃COOC₆H₅ (phenyl acetate). Hướng dẫn giải:

Khi este phản ứng với NaOH, nếu este là este đơn chức thì chỉ tạo ra 1 muối và 1 ancol (hoặc không tạo ancol nếu là este của phenol). Nếu este là este đa chức thì có thể tạo ra nhiều muối. Tuy nhiên, câu hỏi đề cập đến việc "không tạo ra hai muối".

Xét các trường hợp:

A. C₆H₅COOC₆H₅ + 2NaOH $\xrightarrow{t^o}$ C₆H₅COONa (muối) + C₆H₅ONa (muối) + H₂O. Phản ứng này tạo ra hai muối.

B. CH₃COO-[CH₂]₂-OCOCH₂CH₃ + 2NaOH $\xrightarrow{t^o}$ CH₃COONa (muối) + HO-[CH₂]₂-ONa (muối) + CH₃CH₂OH (ancol). Phản ứng này tạo ra hai muối.

C. CH₃OOC-COOCH₃ + 2NaOH $\xrightarrow{t^o}$ HCOONa (muối) + HCOONa (muối) + CH₃OH (ancol). Phản ứng này tạo ra một loại muối là HCOONa, tuy nhiên là hai phân tử HCOONa. Nhưng nếu hiểu câu hỏi là tạo ra hai loại muối khác nhau thì trường hợp này chỉ tạo ra một loại muối là natri fomat.

D. CH₃COOC₆H₅ + 2NaOH $\xrightarrow{t^o}$ CH₃COONa (muối) + C₆H₅ONa (muối) + H₂O. Phản ứng này tạo ra hai muối.

Tuy nhiên, nếu xét theo cách hiểu thông thường của các câu hỏi trắc nghiệm hóa học, ester CH₃OOC-COOCH₃ là este của axit oxalic, khi thủy phân sẽ cho ra muối của axit oxalic và ancol metylic. Cụ thể:

CH₃OOC-COOCH₃ + 2NaOH $\rightarrow$ NaOOC-COONa + 2CH₃OH

Trong trường hợp này, chỉ tạo ra một loại muối là natri oxalat (NaOOC-COONa).

Các lựa chọn A và D là este của phenol, khi thủy phân sẽ tạo ra muối phenol (natri phenolat) và muối cacboxylat, tức là hai muối.

Lựa chọn B là este đa chức, có hai nhóm este, khi thủy phân sẽ tạo ra hai muối cacboxylat khác nhau và ancol.

Do đó, lựa chọn C là đáp án đúng.