Nội dung lý thuyết
Nghị luận bàn về một vấn đề liên quan đến tuổi trẻ là kiểu bài dùng lí lẽ, bằng chứng để bàn luận và làm sáng tỏ một vấn đề xã hội có liên quan đế tuổi trẻ, từ đó giúp người đọc nhận thúc đúng đắn về vấn đề và có thái độ, hành động phù hợp với vấn đề đó.
- Giới thiệu được vấn đề có ý nghĩa, liên quan đến cách ứng xử của tuổi trẻ trong các mối quan hệ gia đình và xã hội.
- Thể hiện được quan điểm cá nhân và đưa ra được các lí lẽ, bằng chứng thuyết phục về cách ứng xử trong mối quan hệ được bàn luận.
- Nêu được ý kiến trái chiều và phản bác bằng lập luận chặt chẽ, sắc bén.
- Khẳng định được tầm quan trọng của cách ứng xử đối với việc phát triển, hoàn thiện con người cá nhân và xây dựng cộng đồng.
- Có bố cục 3 phần: mở bài, thân bài, kết bài. Cụ thể:
+ Mở bài:
+ Thân bài:
+ Kết bài:
- Vấn được được bàn luận trong bài viết là tình yêu đôi lứa.
- Tác giả Nguyễn Lân Dũng đã đặt mình vào vị trí của tuổi trẻ để trình bày quan điểm về vấn đề trên.
- Bố cục của bài viết:
+ Mở bài:
+ Thân bài:
+ Kết bài:
- Các luận điểm được trình bày trong bài viết:
+ So với các thế hệ trước, con người hiện đại đã có được sự bình đẳng, tự do trong tình yêu.
+ Nhưng cũng chính cuộc sống hiện đại đã làm nảy sinh không ít quan niệm về tình yêu và cách ứng xử lệch lạc, thậm chí “xấu xí” trong tình yêu.
+ Yêu không chỉ là nhớ nhung da diết, đắm say, nồng nàn mà trước hết phải biết sống có trách nhiệm với mình, với người yêu.
+ Yêu còn là phải biết sống sao cho xứng đáng với tình yêu.
+ Khi tình yêu không được đền đáp hoặc tan vỡ vì lí do nào đó, con người càng phải có trách nhiệm cao hơn để xứng đáng với tình cảm đẹp đẽ, thiêng liêng này.
- Ở từng luận điểm, sự phối hợp giữa các lí lẽ và bằng chứng được dùng hợp lí.
Dẫn chứng bằng cách liên hệ bản thân: “Ở trường tôi, có một đôi thường được nhiều lứa…đời thường”
Dẫn chứng thực tế từ những nhân vật nổi tiếng kết hợp với trích dẫn từ những tác phẩm văn học nổi tiếng:
+ “Trên những trang nhật kí tuổi hai mươi của Nguyễn Văn Thạc, Đặng Thuỳ Trâm,… Của một người nô lệ”
+ “Tôi nhớ chàng trai với tâm hồn bị giằng xé….cho con mình”
- Ý kiến đối lập đã bị phản bác với lập luận rằng: "Nhưng cũng chính cuộc sống hiện đại đã làm nảy sinh không ít quan niệm về tình yêu và cách ứng xử lệch lạc, thậm chí 'xấu xí' trong tình yêu."
- Lý lẽ và bằng chứng mà người viết sử dụng để phản biện rất thuyết phục.
- Các thao tác nghị luận đã được phối hợp sử dụng trong bài viết là: giải thích, phân tích, bình luận, chứng minh.
- Công việc cần làm khi viết bài nghị luận:
+ Chuẩn bị viết
+ Tìm ý, lập dàn ý
+ Viết
+ Chỉnh sửa, hoàn thiện
* Chuẩn bị viết:
- Phải chọn đề tài có liên quan đến cuộc sống của tuổi trẻ hiện nay.
- Sau khi chọn được đề tài, tiến hành tìm kiếm và thu thập tài liệu cần thiết phục vụ cho bài viết qua các kênh như: sách báo, tạp chí, internet, phiếu điều tra, …
- Các đề tài có liên quan đến cuộc sống của tuổi trẻ hiện nay như:
+ Quan niệm sống
+ Định hướng tương lai
+ Việc học tập và rèn luyện
+ Cách ứng xử trong các mối quan hệ, ….
* Tìm ý và lập dàn ý:
1.Tìm ý:
- Những câu hỏi gì khi viết bài nghị luận về một vấn đề có liên quan đến tuổi trẻ (cách ứng xử trong các mối quan hệ gia đình, xã hội):
+ Cần giải thích điều gì ở vấn đề vừa nêu?
+ Có những khía cạnh nào của vấn đề cần bình luận?
+ Cần có định hướng hành động như thế nào sau khi nhận thức được ý nghĩa của vấn đề?
- Bài luận triển khai theo cấu trúc 3 phần:
+ Mở bài
+ Thân bài
+ Kết bài
2. Lập dàn ý:
* Mở bài:
+ Giới thiệu vấn đề liên quan đến tuổi trẻ
+ Nêu quan điểm của người viết về vấn đề đó
* Thân bài:
+ Giải thích vấn đề cần bàn luận
+ Trình bày các khía cạnh của vấn đề
+ Bình luận về sự đúng đắn của vấn đề
+ Bác bỏ ý kiến trái chiều
+ Định hướng hành động của bản thân
* Kết bài
+ Khái quát lại ý ghĩa của vấn đề
+ Liên hệ với đời sống thực tại
+ Bài học cho bản thân
* Viết:
- Khi viết bài nghị luận, người viết cần chú ý:
+ Bám sát dàn ý để triển khai.
+ Khi bàn, cần viết với tâm thế của người trong cuộc.
+ Chú ý phối hợp linh hoạt các thao tác nghị luận.
+ Cần triển khai vấn đề xuất phát từ góc nhìn của tuổi trẻ.
* Chỉnh sửa, hoàn thiện:
Cần chú ý:
+ Mở bài: người viết đã thể hiện được quan điểm chưa?
+ Thân bài: đã trình bày đầu đủ các ý chưa?
+ Kết bài: đã liên hệ, đã nêu ra phương hướng hành động chưa?
+ Sự phối hợp của các thao tác nghị luận.