TUẦN 8: LÀM CHỦ CẢM XÚC – NGHĨ TÍCH CỰC

Phần I: Thiết kế "Bí kíp kiểm soát cảm xúc" – Xây dựng bộ công cụ cho riêng mình

- Tại sao chúng ta cần một "bí kíp"? Bởi vì khi đang ở giữa một "cơn bão" cảm xúc (như lúc tức giận hay lo lắng), chúng ta rất khó để suy nghĩ sáng suốt. Cuốn "bí kíp" này chính là bộ công cụ, là chiếc phao cứu sinh mà chúng ta chuẩn bị từ trước, để khi "bão" đến, chúng ta biết chính xác mình cần phải làm gì. 

- Trải nghiệm của bạn – Trở thành tác giả của cuốn cẩm nang cuộc đời:

Hãy cùng nhau xây dựng "Bí kíp" cho những cảm xúc thường gặp nhất nhé:

+ Khi "bạn" TỨC GIẬN ghé thăm:

• Cảm nhận: Bạn cảm thấy nóng bừng mặt, tim đập nhanh, hai tay nắm chặt lại, chỉ muốn nói hoặc làm một điều gì đó thật to để giải tỏa.
• Bí kíp: Hãy dùng "chiêu" Hít thở sâu, thả lỏng cơ thể. Chúng ta cùng thực hành nào: Hít vào thật sâu bằng mũi, đếm thầm 1-2-3-4. Giữ hơi lại một chút. Rồi thở ra từ từ bằng miệng, đếm 1-2-3-4-5-6. Lặp lại 3 lần. Bạn có thấy cơ thể mình dịu lại không? Hành động đơn giản này gửi một tín hiệu đến não bộ rằng: "Bình tĩnh nào, chúng ta đang kiểm soát tình hình".

+ Khi "bạn" BUỒN BÃ bao trùm:

• Cảm nhận: Thế giới dường như mất đi màu sắc, bạn chỉ muốn ở một mình, không muốn làm gì cả.
• Bí kíp: Có rất nhiều cách. Có thể là Viết nhật ký để trút bỏ nỗi buồn ra trang giấy. Có thể là Nghe một bản nhạc vui để kéo tâm trạng lên. Hay hiệu quả nhất là Làm một việc mình thích, ví dụ như đi đá cầu, vẽ một bức tranh về sông Hương, hay đọc một cuốn truyện tranh hài hước.

+ Khi "bạn" LO LẮNG tấn công:

• Cảm nhận: Bụng bạn có cảm giác nôn nao như có bướm bay, trong đầu cứ luẩn quẩn những suy nghĩ tiêu cực.
• Bí kíp: Như trong sách đã gợi ý, "chiêu thức" mạnh nhất chính là Chia sẻ với người mình tin tưởng. Tâm sự với mẹ, với người bạn thân, hay với cô giáo về nỗi lo của bạn giống như bạn đang mời họ cùng nhau gỡ một cuộn len bị rối. Khi có người khác giúp, cuộn len sẽ được gỡ nhanh hơn và bạn sẽ cảm thấy nhẹ nhõm vô cùng.

+ Khi "bạn" VUI QUÁ MỨC:

• Cảm nhận: Vui là một cảm xúc tuyệt vời, nhưng đôi khi sự phấn khích quá độ cũng khiến chúng ta mất tập trung hoặc có những hành động không phù hợp.
• Bí kíp: Khi cảm thấy quá phấn khích, hãy thử Tập trung vào hơi thở trong một phút, hoặc Uống một ngụm nước mát để giúp cơ thể và tâm trí bình tĩnh trở lại.

Phần II: Thực hành kiểm soát cảm xúc – Vượt qua thử thách trong các tình huống khó

- Những tình huống này không chỉ là những câu chuyện. Chúng là những "phòng mô phỏng bay", giúp chúng ta thực hành kỹ năng "phi công cảm xúc" của mình một cách an toàn.

- Trải nghiệm của bạn – Hóa thân vào nhân vật:

+ Tình huống 1 (Bạn Thanh bị bạn Minh trêu chọc):

• Cảm nhận: Nếu là Lan, bạn đang rất vui vẻ lắng nghe câu chuyện của Thanh, nhưng những lời nói ác ý của Minh như những viên sỏi ném vào mặt hồ yên tĩnh. Bạn cảm thấy thế nào? Chắc chắn là rất tức giận thay cho Thanh, và cảm thấy hành động của Minh thật khó chấp nhận.
• Hành động của một người bạn bản lĩnh: Im lặng có nghĩa là đồng tình với kẻ bắt nạt. Một người bạn tốt, một người dũng cảm sẽ trở thành "người bảo vệ". Nếu là Lan, bạn sẽ không đôi co với Minh. Bạn sẽ bình tĩnh nhưng kiên quyết nhìn Minh và nói: "Minh ơi, bạn đừng nói như vậy. Lời nói của bạn đang làm tổn thương Thanh đó. Chúng tớ đang muốn nghe Thanh kể chuyện, bạn vui lòng giữ im lặng nhé". Hành động này vừa bảo vệ được người bị hại, vừa đặt ra một ranh giới rõ ràng cho hành vi xấu.

+ Tình huống 2 (Em trai làm bừa bộn phòng):

• Cảm nhận: Nếu là Minh, bạn vừa đi học về, bước vào phòng và thấy công sức dọn dẹp của mình bị phá hỏng. "Ngọn núi lửa" tức giận trong bạn chực chờ phun trào. Phản ứng đầu tiên của bạn có thể là hét lên và mắng em.
• Hành động của một người anh/chị trưởng thành: Nhưng bạn dừng lại một giây. Bạn dùng "bí kíp" hít thở sâu. Bạn nhớ ra rằng em mình còn nhỏ và chưa ý thức được hết. Bạn có thể bước ra khỏi phòng một lát để nguôi giận. Sau đó, bạn quay vào, ngồi xuống ngang tầm mắt của em và nói: "Em ơi, anh biết em không cố ý, nhưng em đã làm phòng anh bừa bộn quá. Lần sau em muốn chơi, hãy hỏi anh trước nhé. Bây giờ, hai anh em mình cùng dọn lại được không?".

+ Tình huống 3 (Bị bóng đá trúng người):

• Cảm nhận: Nếu là Long, bạn đột nhiên cảm thấy một cú va chạm mạnh và đau điếng. Cảm giác đầu tiên là đau, ngay sau đó có thể là sự tức giận. Bạn muốn quay lại và quát mắng người đã đá bóng.
• Hành động của một người biết thông cảm: Nhưng bạn nhìn thấy các bạn kia đang chạy lại với vẻ mặt lo lắng và sợ hãi. Bạn nhận ra đó chỉ là một tai nạn. Bạn dùng "bí kíp" kiểm soát cơn giận và nói: "Không sao đâu, chỉ là tai nạn thôi. Nhưng lần sau các cậu cẩn thận hơn, nhìn trước nhìn sau khi đá nhé!". Hành động này đã biến một cuộc xung đột tiềm tàng thành một khoảnh khắc của sự thấu hiểu và tha thứ.

Phần III: Góc Giải tỏa cảm xúc – Nơi trú ẩn an toàn cho tâm hồn

- Đôi khi, cảm xúc quá lớn và chúng ta cần một nơi an toàn để giải tỏa chúng. "Góc giải tỏa cảm xúc" chính là nơi đó.

- Trải nghiệm của bạn:

+ Sức mạnh của việc viết ra: Viết những suy nghĩ và cảm xúc tiêu cực của bạn ra một mẩu giấy giống như bạn đang lấy rác ra khỏi tâm hồn mình vậy. Bạn sẽ cảm thấy nhẹ nhàng hơn rất nhiều. Những thông điệp tích cực trên các tờ giấy cầu vồng chính là những lời tự động viên, những liều thuốc tinh thần mà bạn tự dành cho mình và cho bạn bè.

+ Sức mạnh của sự chia sẻ: Thông điệp "Hãy chia sẻ với người bạn tin tưởng..." là thông điệp quan trọng nhất. Tìm đến một người bạn thân và nói: "Tớ đang có chuyện không vui, cậu nghe tớ kể được không?" là một trong những hành động dũng cảm và lành mạnh nhất mà bạn có thể làm.