TUẦN 16: LỄ HỘI TRUYỀN THỐNG QUÊ HƯƠNG

Phần I: Mở đầu tuần lễ văn hóa

- Chúng ta sẽ bắt đầu tuần mới bằng một hoạt động đầy màu sắc: trình diễn và chiêm ngưỡng vẻ đẹp của trang phục truyền thống. Mỗi bộ trang phục là một câu chuyện, một biểu tượng văn hóa.

- Trải nghiệm của bạn: Hãy tưởng tượng một sân khấu nhỏ trong lớp học của chúng ta, nơi các bạn lần lượt xuất hiện. Một bạn trong tà áo dài tím thướt tha, duyên dáng của người con gái Huế. Một bạn khác trong bộ áo bà ba mộc mạc của người dân Nam Bộ. Hay một bạn trong trang phục thổ cẩm rực rỡ của các dân tộc anh em vùng cao.

- Cảm xúc của bạn lúc đó là gì? Khi nhìn thấy những bộ trang phục đó, bạn có cảm thấy tự hào về sự đa dạng và giàu có của văn hóa Việt Nam không? Khi bạn khoác lên mình tà áo dài truyền thống, bạn có cảm thấy mình trở nên duyên dáng và có một sự kết nối đặc biệt với những giá trị của cha ông không? Buổi trình diễn này không chỉ là một show thời trang, đó là một bài học sống động về bản sắc văn hóa.

Phần II: Lễ hội truyền thống địa phương – Khám phá linh hồn của mỗi vùng đất

1. Tìm hiểu về các lễ hội

- Lớp học của chúng ta hôm nay sẽ là một "cỗ máy thời gian" và một "phi thuyền không gian", đưa chúng ta du hành khắp mọi miền đất nước để khám phá những lễ hội độc đáo.

- Trải nghiệm của bạn – Một chuyến du lịch qua lời kể: Hãy cùng nhau điểm qua những lễ hội đặc sắc. Chúng ta sẽ "bay" ra Tây Bắc để xem các chàng trai cô gái ném còn trong Lễ hội Ném còn. Chúng ta "vào" Đà Nẵng để xem sự trang nghiêm của Lễ hội Cầu ngư, cầu cho những chuyến ra khơi bình an. Bây giờ, hãy "quay về" với Huế thân thương của chúng ta. Hãy cùng nhau xây dựng một "bản đồ tư duy" thật chi tiết về một lễ hội đặc trưng, ví dụ như Lễ hội Điện Hòn Chén.

+ Tên lễ hội: Lễ hội Điện Hòn Chén, còn được gọi là Lễ Vía Mẹ, một lễ hội dân gian vô cùng sống động và huyền ảo.

+ Nguồn gốc: Lễ hội có nguồn gốc từ tín ngưỡng thờ Nữ thần Pô Nagar của người Chăm, sau đó được người Việt tiếp biến và thờ phụng Thiên Y A Na Thánh Mẫu, một vị thần cai quản đất đai, phù trợ cho người dân.

+ Thời gian, địa điểm: Lễ hội diễn ra hai lần mỗi năm vào mùa Xuân (tháng Ba âm lịch) và mùa Thu (tháng Bảy âm lịch) trên dòng sông Hương thơ mộng, với trung tâm là Điện Hòn Chén trên núi Ngọc Trản.

+ Hoạt động chính: Hãy tưởng tượng khung cảnh đó: Những chiếc thuyền bằng (thuyền rồng) được trang trí cờ phướn, lọng, hoa quả rực rỡ, nối đuôi nhau thành một đoàn dài rước kiệu Thánh Mẫu trên sông. Tiếng hát chầu văn, tiếng trống phách vang vọng cả một khúc sông. Đặc biệt là nghi lễ "hầu đồng" với những bộ trang phục lộng lẫy và những điệu múa huyền bí.

+ Ý nghĩa: Lễ hội không chỉ là một hoạt động mê tín. Đó là một sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng cộng đồng, thể hiện lòng biết ơn đối với Mẹ Xứ Sở, cầu cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, và là nơi con người tìm thấy sự bình an trong tâm hồn.

2. Những lưu ý khi tham gia lễ hội – Trở thành người tham gia có văn hóa

- Tham gia một lễ hội, đặc biệt là những lễ hội trang nghiêm, giống như bạn đến thăm nhà một người lớn tuổi. Chúng ta cần có những quy tắc ứng xử phù hợp để thể hiện sự tôn trọng.

- Trải nghiệm của bạn – Ghi nhớ "Cẩm nang ứng xử": Hãy tưởng tượng bạn đang chuẩn bị đi xem Lễ hội Điện Hòn Chén. Bạn sẽ bỏ gì vào "chiếc ba lô hành vi" của mình?

+ Sự tôn trọng: Bạn sẽ chọn một bộ quần áo lịch sự, kín đáo, không mặc quần áo quá ngắn hay hở hang. Khi đi qua khu vực điện thờ, bạn sẽ đi nhẹ nói khẽ, không cười đùa ầm ĩ.

+ Sự kiên nhẫn: Lễ hội sẽ rất đông người. Thay vì chen lấn, xô đẩy để có được chỗ đẹp, bạn sẽ kiên nhẫn tìm một vị trí phù hợp và cùng mọi người thưởng thức không khí lễ hội.

+ Ý thức bảo vệ môi trường: Sau khi ăn một que kem hay uống một chai nước, bạn sẽ tìm bằng được một thùng rác để bỏ vào, chứ không tiện tay vứt xuống dòng sông Hương. Bạn sẽ để lại phía sau một không gian sạch sẽ như lúc bạn đến. Hành động của bạn chính là tấm gương phản chiếu văn hóa của người dân Huế.

Phần III: Trò chơi "Mảnh ghép lễ hội truyền thống"

- Trò chơi này là một cuộc thi của trí nhớ, sự quan sát và khả năng liên tưởng.

- Trải nghiệm của bạn: Hãy tưởng tượng, trên màn hình chỉ hiện lên một góc nhỏ của một bức ảnh – đó là một chiếc vây cá ông bằng gỗ được chạm trổ tinh xảo. Nhóm bạn sẽ phải vận dụng hết kiến thức và suy luận: "Vây cá ông? Chạm trổ? Đây chắc chắn là hoạt động trong Lễ hội Cầu Ngư rồi!". Hay một mảnh ghép khác hiện lên là hình một chiếc thuyền rồng nhỏ. Đó có thể là Lễ hội Đua ghe, cũng có thể là Lễ hội Điện Hòn Chén. Nhóm của bạn sẽ phải tranh luận, đưa ra lập luận để bảo vệ ý kiến của mình. Trò chơi này không chỉ giúp chúng ta ghi nhớ về các hoạt động của lễ hội, mà còn rèn luyện khả năng làm việc nhóm và tư duy logic một cách thật vui vẻ.