TUẦN 13: EM LÀ NGƯỜI THÂN THIỆN

Phần I: Thân thiện với những người sống xung quanh – Xây dựng những cây cầu kết nối

1. Chia sẻ về các mối quan hệ và xây dựng "Quy tắc thân thiện"

- Trước khi học cách xây dựng, chúng ta cần nhìn lại "ngôi nhà cộng đồng" của chính mình. Sau đó, chúng ta sẽ cùng nhau thiết kế một "bản quy tắc ứng xử" chung, giống như vẽ nên một bản thiết kế cho một khu phố thân thiện.

- Trải nghiệm của bạn:

+ Hãy nghĩ về khu phố, con kiệt (ngõ) nơi bạn đang sống. Bạn biết tên bao nhiêu người hàng xóm? Bạn có thường xuyên trò chuyện với họ không? Mối quan hệ của bạn với họ đang ở mức nào: là những người quen chỉ gật đầu chào, hay là những người láng giềng thân thiết có thể chia sẻ cùng nhau? Bạn mong muốn mối quan hệ đó sẽ phát triển như thế nào?

+ Cùng nhau xây dựng "Cây Thân Thiện": Hãy tưởng tượng lớp chúng ta là những kiến trúc sư. "Cây Thân Thiện" trong sách chính là bản thiết kế của chúng ta.

- Những cành cây "Nên" làm (để cây tươi tốt):

+ "Chào hỏi lễ phép": Đây chính là "hạt mầm" của sự thân thiện. Khi bạn đi học về, gặp một bác hàng xóm đang tưới cây, một lời chào lễ phép "Dạ, cháu chào bác ạ!" sẽ làm cả bạn và bác vui vẻ hơn. Lời chào đi trước là bước đầu của một mối quan hệ tốt đẹp.

+ "Giao tiếp cởi mở": Đây là việc "tưới nước" cho hạt mầm đó. Không chỉ là lời chào, đó còn là một lời hỏi thăm: "Bác có khỏe không ạ?". Đó là việc sẵn sàng chia sẻ một câu chuyện vui ở lớp. Giao tiếp cởi mở chính là cách chúng ta mở cánh cửa trái tim mình ra với mọi người.

- Những cành cây "Không nên" làm (sâu bệnh hại cây):

+ "Không quan tâm tới mọi người": Hãy tưởng tượng một khu phố mà nhà nào cũng đóng kín cửa, không ai nói chuyện với ai. Thật lạnh lẽo và buồn tẻ phải không? Một người thân thiện sẽ luôn bật "ra-đa" quan tâm của mình, để ý xem có ai cần giúp đỡ không, có ai đang buồn không.

+ "Gây mâu thuẫn": Điều này có nghĩa là chúng ta không nói xấu sau lưng, không tham gia vào các cuộc cãi vã của người lớn. Một người thân thiện luôn là một "sứ giả hòa bình".

2. Thực hành xây dựng mối quan hệ thân thiện qua các tình huống

- Bây giờ là lúc chúng ta bước vào "phòng thực hành", vận dụng những quy tắc trên để giải quyết các tình huống giao tiếp đầy thử thách.

- Trải nghiệm của bạn – Hóa thân và hành động:

+ Tình huống 1 (Lan gặp bạn Mi ngồi xe lăn):

• Cảm nhận: Bạn là Lan. Lần đầu tiên bạn gặp Mi, một người bạn mới đang ngồi trên xe lăn. Cảm xúc đầu tiên của bạn là gì? Có thể là một chút tò mò, một chút không biết phải nói gì cho phải. Phản ứng sai lầm là nhìn chằm chằm vào chiếc xe lăn hoặc lảng tránh vì ngại.
• Hành động của một người bạn thân thiện: Một người bạn thực thụ sẽ nhìn thấy Mi, chứ không phải chỉ thấy chiếc xe lăn. Nếu là Lan, bạn sẽ mỉm cười thật tươi và nói: "Chào Mi, mình là Lan, bạn của Tú. Rất vui được làm quen với bạn. Bạn có muốn nghe chúng tớ kể chuyện vui ở lớp không?". Sự chủ động và thái độ tự nhiên của bạn sẽ giúp Mi cảm thấy được chào đón và hòa nhập, thay vì cảm thấy mình khác biệt.

+ Tình huống 2 (Minh thấy mệ Ngọ xách nước):

• Cảm nhận: Bạn là Minh. Bạn vừa đi học về, có thể đang hơi mệt và chỉ muốn về nhà thật nhanh. Nhưng rồi bạn thấy hình ảnh mệ Ngọ, một người hàng xóm lớn tuổi sống một mình, đang khó nhọc xách từng xô nước. Trái tim bạn mách bảo điều gì?
• Hành động của một người cháu hiếu thảo: Bạn sẽ không ngần ngại chạy lại và nói: "Dạ thưa mệ, để con xách giúp mệ một tay ạ! Mệ cứ đi trước đi ạ, nhà mệ ở đâu để con xách vào tận nơi cho ạ." Hành động nhỏ bé, tự nguyện này chính là biểu hiện đẹp đẽ và sống động nhất của "tình làng nghĩa xóm".

+ Tình huống 3 (Linh và bạn mới Ngọc nhút nhát):

• Cảm nhận: Bạn là Linh. Bạn thấy Ngọc, một học sinh mới, cứ lủi thủi ngồi một mình trong giờ ra chơi, gương mặt có vẻ buồn và lạc lõng. Bạn có nhớ lại cảm giác của chính mình ngày đầu tiên bước vào một môi trường lạ không? Cảm giác đó được gọi là sự đồng cảm.
• Hành động của một người bạn tinh tế: Bạn sẽ không để Ngọc một mình. Bạn bước lại, ngồi xuống cạnh Ngọc và bắt đầu một cuộc trò chuyện nhẹ nhàng: "Chào Ngọc, mình là Linh. Thấy bạn ngồi một mình nên mình qua đây nói chuyện cho vui. Bạn thấy trường mới thế nào? Có cần mình giúp gì không?". Lời mời của bạn giống như một tia nắng ấm áp, có thể xua tan đi sự cô đơn và giúp Ngọc nhanh chóng hòa nhập với lớp.

+ Tình huống 4 (Huy là người mới trong khu dân cư):

• Cảm nhận: Lần này, bạn chính là Huy, là người mới. Bạn đứng từ xa, nhìn các bạn khác đang vui đùa ở sân nhà văn hóa. Bạn rất muốn vào chơi chung nhưng lại cảm thấy e ngại, sợ bị từ chối. Cảm giác này đòi hỏi một sự dũng cảm rất lớn để vượt qua.
• Hành động của một người dũng cảm: Bạn sẽ hít một hơi thật sâu, tiến lại gần nhóm bạn, chờ cho cuộc chơi tạm dừng một chút. Rồi bạn mỉm cười và nói: "Chào các bạn, mình là Huy, mình mới chuyển đến khu này. Các bạn đang chơi trò gì vui thế? Cho mình chơi chung với được không?". Bước chân dũng cảm đầu tiên này chính là chìa khóa để bạn mở ra một thế giới bạn bè mới.

Phần II: Tọa đàm và lan tỏa tinh thần thân thiện

- Buổi tọa đàm là nơi chúng ta cùng nhau tổng kết lại những bài học, chia sẻ những câu chuyện và khẳng định lại tầm quan trọng của việc xây dựng các mối quan hệ cộng đồng.

- Chuẩn bị cho "Ngày hội sách": Một trong những cách tốt nhất để hiểu hơn về con người và rèn luyện sự đồng cảm chính là qua những trang sách. Hãy bắt đầu sưu tầm những cuốn sách hay về tình bạn, tình người để chuẩn bị cho "Ngày hội sách" sắp tới nhé. Mỗi cuốn sách bạn quyên góp sẽ là một viên gạch góp phần xây dựng nên một cộng đồng giàu tri thức và giàu tình yêu thương.