Hướng dẫn soạn bài Chị em Thúy Kiều - trích

Câu 1 (trang 83 sgk ngữ văn 9 tập 1)

Kết cấu đoạn trích:

- Bốn câu đầu: Giới thiệu khái quát về vẻ đẹp của chị em Thúy Kiều

- Bốn câu thơ tiếp: Vẻ đẹp của Thúy Vân

- Mười hai câu thơ: Vẻ đẹp của Thúy Kiều

- Bốn câu thơ còn lại: Cuộc sống êm đềm của chị em Thúy Kiều

Trình tự miêu tả các nhân vật theo kết cấu từ chung tới cụ thể

Câu 2 (trang 83 sgk ngữ văn 9 tập 1)

Tác giả sử dụng biện pháp ước lệ tượng trưng gợi tả vẻ đẹp Thúy Vân:

    + Khuôn trăng đầy đặn, nét ngài nở nang

    + Hoa cười ngọc thốt đoan trang

- Đó là những hình ảnh thường xuất hiện trong văn học trung đại

- Vẻ đẹp của sự hòa hợp êm đêm với thiên nhiên, vạn vật xung quanh, báo hiệu cuộc đời bình lặng, suôn sẻ

→ Diễn tả vẻ đẹp phúc hậu, quý phái của thiếu nữ

Câu 3 (trang 83 sgk ngữ văn 9 tập 1)

- Vẻ đẹp của Thúy Kiều được miêu tả bằng những hình ảnh có tính ước lệ: thu thủy, xuân sơn, hoa liễu

    + Sắc sảo, mặn mà trí tuệ, tài trí

    + Đặc tả đôi mắt “làn thu thủy”: vẻ đẹp trong sáng như nước mùa thu, gợi vẻ lanh lợi, sắc sảo hơn người

- Tác giả không tả chi tiết nhân vật Thúy Kiều như khi tả Thúy Vân

→ Kiều mang đẹp của trang tuyệt thế giai nhân

Câu 4 (trang 83 sgk ngữ văn 9 tập 1)

Tác giả dành nhiều câu thơ để gợi tả vẻ đẹp về tài năng Thúy Kiều

- Tài năng đạt đến mức lý tưởng theo quan niệm thẩm mĩ phong kiến: cầm, kì, thi, họa

    + Tác giả nhấn mạnh vào tài đàn là sở trường, điểm mạnh

- Cực tả cái tài của Kiều để gợi cái tâm đặc biệt của nàng

    + Cung đàn “bạc mệnh” thể hiện trái tim đa sầu, đa cảm của Kiều

→ Vẻ đẹp hài hòa sắc, tài, tình của Kiều đạt tới độ “mười phân vẹn mười”

Câu 5 (trang 83 sgk ngữ văn 9 tập 1)

Hai bức chân dung Thúy Vân và Thúy Kiều, bức chân dung Thúy Kiều nổi bật hơn

- Đúng với dụng ý tác giả: tái hiện cuộc đời đầy đau khổ của nàng Kiều tài hoa mệnh bạc

- Số câu thơ dành miêu tả Thúy Kiều nhiều hơn

- Thúy Vân gợi tả về sắc, tính cách còn, Thúy Kiều gợi tả vẻ đẹp sắc, tài, tâm hồn

- Tả Thúy Vân trước làm nổi bật Thúy Kiều

Câu 6 (trang 83 sgk ngữ văn 9 tập 1)

+ Bức chân dung Thúy Vân và Thúy Kiều thì bức chân dung Thúy Kiều nổi bật hơn:

+ Chân dung Thúy Vân được miêu tả làm nền, tạo vẻ nổi bật của chân dung Thúy Kiều sau đó.

+ Nguyễn Du dành bốn câu thơ để gợi tả Vân, trong khi dành tới 12 câu thơ để cực tả vẻ đẹp Kiều

+ Tả Thúy Vân chủ yếu về ngoại hình, nhan sắc, tả vẻ đẹp Thúy Kiều nhan sắc, tài năng, tâm hồn