Hoạt động 4: Thực hiện các biện pháp bảo vệ thế giới động, thực vật

1. TÌM HIỂU VỀ BIỆN PHÁP BẢO VỆ VÀ KẾ HOẠCH THỰC HIỆN

a. Biện pháp bảo vệ và Kế hoạch thực hiện là gì?

- Biện pháp bảo vệ là những hành động, giải pháp cụ thể mà chúng ta lựa chọn để tiến hành, nhằm giải quyết các vấn đề đã phát hiện qua quá trình "Khảo sát" (Hoạt động 2) và "Đánh giá" (Hoạt động 3).

+ Ví dụ: "Tham gia trồng cây phủ xanh đất trống", "Vận động hạn chế sử dụng bẫy bắt", "Khai thác, sử dụng hợp lí", "Tham gia cứu hộ động vật" (như trong gợi ý).

- Lập kế hoạch thực hiện là bước biến "ý tưởng" (biện pháp đã chọn) thành một "lộ trình" hành động. Đây là bước quan trọng để đảm bảo biện pháp được thực thi một cách hiệu quả, có tổ chức, chứ không phải hành động tự phát, manh mún.

b. Vì sao cần "Lựa chọn biện pháp" và "Lập kế hoạch" để thực hiện?

- Đây là bước cuối cùng và quan trọng nhất, biến tất cả nhận thức, khảo sát, đánh giá thành hành động có kết quả.

+ Giúp rèn luyện tư duy phản biện (Tư duy giải quyết vấn đề): Kỹ năng này giúp em không chỉ dừng lại ở việc "phê phán" hay "phát hiện" vấn đề. Nó buộc em phải trả lời câu hỏi: "Vậy, giải pháp là gì?". Em phải "thảo luận" để "lựa chọn" biện pháp phù hợp nhất với thực trạng địa phương.

+ Giúp xây dựng quan điểm cá nhân vững vàng (Biến nhận thức thành hành động): Đây là bước thể hiện trách nhiệm cao nhất. Em không còn là người quan sát, mà đã trở thành người thực hiện giải pháp. Em chủ động "lập kế hoạch" để biến ý tưởng của mình thành hiện thực.

+ Giúp định hướng hành vi đúng đắn: "Thực hiện" chính là mục tiêu cuối cùng của toàn bộ chủ đề. Khi có kế hoạch, em sẽ biết mình cần làm gì, làm với ai, làm khi nào, để tạo ra "kết quả" cụ thể và sau đó "báo cáo" về kết quả đó.

- Ví dụ: Sau khi "khảo sát" (Hoạt động 2) thấy cây dược liệu bị khai thác quá mức, em "đánh giá" (Hoạt động 3) thấy người dân thiếu hiểu biết. Em sẽ "lựa chọn" (Hoạt động 4) biện pháp là "Vận động, tuyên truyền về khai thác hợp lí" và "lập kế hoạch" thực hiện việc tuyên truyền đó.

2. HƯỚNG DẪN THẢO LUẬN, LỰA CHỌN VÀ THỰC HIỆN BIỆN PHÁP

1. Thể hiện lập trường, quan điểm của bản thân/nhóm đối với các biện pháp bảo vệ được gợi ý.

Bây giờ, chúng ta sẽ cùng phân tích và thể hiện lập trường về hai nhóm biện pháp chính được gợi ý:

* Biện pháp 1: "Tham gia trồng cây phủ xanh đất trống" và "Tham gia chăm sóc và bảo vệ cây xanh".

- Phân tích (Lập trường: Biện pháp 'Xây', mang tính tái tạo):

+ Bản chất: Đây là các biện pháp "tích cực", tập trung vào việc "xây", "thêm vào", "phục hồi" những gì đã mất. Nó giải quyết vấn đề bằng cách bù đắp, tái tạo hệ sinh thái.

+ Mức độ phù hợp: Rất phù hợp với học sinh. Đây là hành động an toàn, trực quan, dễ thực hiện, tạo ra kết quả nhìn thấy được (cây lớn lên) và mang tính giáo dục, truyền cảm hứng cao (như nhóm "Chiến binh xanh" ở Hoạt động 1).

- Đề xuất lập trường phù hợp: "Theo em, đây là biện pháp mang tính xây dựng và phù hợp nhất với lứa tuổi học sinh. Lập trường của em là nên ưu tiên thực hiện. Nó không chỉ bảo vệ thiên nhiên mà còn cải tạo cảnh quan. Nhóm em có thể 'lập kế hoạch' phối hợp với Đoàn trường để tổ chức một ngày 'Chủ nhật xanh' trồng cây tại trường hoặc tại một khu đồi trống ở địa phương."

* Biện pháp 2: "Vận động hạn chế sử dụng bẫy bắt" và "Khai thác, sử dụng hợp lí".

- Phân tích (Lập trường: Biện pháp 'Chống', mang tính thay đổi nhận thức):

+ Bản chất: Đây là các biện pháp "tuyên truyền" (liên quan đến Hoạt động 1, Trường hợp 3), tập trung vào việc "chống", "giảm bớt", "ngăn chặn" các hành vi xâm hại. Nó giải quyết vấn đề bằng cách thay đổi hành vi của con người.

+ Mức độ phù hợp: Phức tạp hơn, đòi hỏi kỹ năng giao tiếp và phải có bằng chứng. Để "vận động" người khác, chúng ta phải có dữ liệu từ "khảo sát" (Hoạt động 2) và hiểu rõ "tác dụng" của các hành vi (Hoạt động 3).

- Đề xuất lập trường phù hợp: "Em đồng ý đây là biện pháp giải quyết tận gốc rễ vấn đề. Lập trường của em là: để 'vận động' và 'tuyên truyền' hiệu quả, chúng ta phải 'lập kế hoạch' (như đã học ở Hoạt động 5 của chủ đề trước) một cách bài bản. Chúng ta sẽ dùng chính 'kết quả khảo sát' (từ Hoạt động 2) để làm bằng chứng, chỉ cho người dân thấy tác hại của việc bẫy bắt, và lợi ích của việc 'khai thác hợp lí'."

2. Chia sẻ bài học kinh nghiệm đối với bản thân em sau khi "Thực hiện" và "Báo cáo kết quả".

- Sau khi đã hoàn thành việc thực hiện (trồng cây, tuyên truyền...) và báo cáo, bây giờ là lúc em tự rút ra những bài học. Em có thể suy nghĩ dựa trên các câu hỏi sau:

+ Em cảm thấy thế nào khi "thực hiện" một biện pháp (thay vì chỉ nói về nó)?

+ Sự khác biệt lớn nhất giữa "lập kế hoạch" và "thực hiện" là gì?

+ Việc "báo cáo kết quả" giúp ích gì cho các hoạt động tiếp theo?

- Ví dụ về bài học kinh nghiệm em có thể chia sẻ: "Qua tìm hiểu, bài học kinh nghiệm lớn nhất đối với em là sự tự hào khi được hành động. Các hoạt động trước là để 'hiểu', 'biết', nhưng Hoạt động 4 này là để 'làm'. Khi tự tay trồng một cái cây, hay 'thực hiện' thành công một buổi tuyên truyền, em cảm thấy mình thực sự là một phần của giải pháp. Bài học thứ hai là bảo tồn là một quá trình liên tục. Việc 'báo cáo kết quả' không phải là kết thúc. Nó giúp chúng ta 'đánh giá' lại chính biện pháp của mình (như Hoạt động 3), xem nó đã hiệu quả chưa, cần cải thiện gì. Từ đó, chúng ta lại tiếp tục 'lựa chọn biện pháp' tốt hơn. Em hiểu rằng, bảo tồn không phải là một khẩu hiệu, mà là một chuỗi hành động không ngừng nghỉ."