Hoạt động 3: Tìm hiểu biểu hiện của tính chuyên nghiệp trong công việc

1. TÌM HIỂU VỀ TÍNH CHUYÊN NGHIỆP TRONG CÔNG VIỆC

a. Tính chuyên nghiệp là gì?

- Tính chuyên nghiệp không chỉ đơn thuần là có một công việc, mà là một tập hợp các tiêu chuẩn cao về cả kiến thức, kỹ năng lẫn thái độ, đạo đức khi thực hiện công việc đó. Nó là sự kết hợp của nhiều yếu tố mà chúng ta đã tìm hiểu (như phẩm chất và năng lực).

+ Ví dụ: Bác sĩ Hùng (Trường hợp 1) và Chị Nga (Trường hợp 2) đều là những người lao động. Nhưng điều khiến họ được tin tưởng và tôn trọng chính là "tính chuyên nghiệp".

- Các biểu hiện của tính chuyên nghiệp bao gồm:

+ Kiến thức, kỹ năng chuyên môn sâu: Làm chủ công việc của mình (như Bác sĩ Hùng có "đôi bàn tay vàng").

+ Đạo đức nghề nghiệp: Luôn đặt lợi ích của khách hàng/bệnh nhân lên trên (như Bác sĩ Hùng có "tấm lòng nhân ái").

+ Tinh thần trách nhiệm cao: Tận tâm, nghiêm túc, không để xảy ra sai sót.

+ Phong cách làm việc chủ động: Luôn tự học (Bác sĩ Hùng) hoặc linh hoạt (Chị Nga).

+ Kỹ năng giao tiếp, ứng xử: Tôn trọng, lắng nghe (Chị Nga) hoặc tạo sự tin cậy (Bác sĩ Hùng).

b. Vì sao cần tìm hiểu và rèn luyện tính chuyên nghiệp?

- Trong xã hội hiện đại, khi máy móc có thể thay thế các công việc đơn giản (như đã tìm hiểu ở Hoạt động 1), thì "tính chuyên nghiệp" chính là giá trị cốt lõi khiến người lao động trở nên không thể thay thế.

+ Giúp rèn luyện tư duy phản biện: Kỹ năng này giúp em phân biệt rõ ràng giữa "làm cho xong việc" và "làm việc một cách chuyên nghiệp". Em sẽ học được cách đánh giá chất lượng công việc của người khác và của chính mình.

+ Giúp xây dựng quan điểm cá nhân vững vàng: Giúp em xây dựng "tiêu chuẩn" cho bản thân. Em sẽ hiểu rằng, dù làm bất cứ nghề gì, để thành công và được tôn trọng, em đều phải hướng đến sự chuyên nghiệp.

+ Giúp định hướng hành vi đúng đắn: Em sẽ nhận ra mình phải rèn luyện tính chuyên nghiệp ngay từ bây giờ (khi còn là học sinh) thông qua việc "tận tâm, nghiêm túc" với bài vở, "có trách nhiệm" với công việc nhóm, và "chủ động" học hỏi điều mới.

- Ví dụ: Khi làm bài tập nhóm, một người "chuyên nghiệp" sẽ chủ động nhận việc, hoàn thành đúng hạn, và đảm bảo chất lượng, chứ không phải chờ người khác nhắc nhở hay làm cho có.

2. HƯỚNG DẪN PHÂN TÍCH VÀ RÈN LUYỆN TÍNH CHUYÊN NGHIỆP

1. Thể hiện lập trường, quan điểm của bản thân/nhóm đối với các trường hợp.

Bây giờ, chúng ta sẽ cùng phân tích và thể hiện lập trường về các biểu hiện chuyên nghiệp trong hai trường hợp sau:

* Trường hợp 1: Bác sĩ Hùng (Bác sĩ Ngoại khoa).

- Phân tích (Lập trường: Đây là hình mẫu lý tưởng của tính chuyên nghiệp).

+ Biểu hiện Năng lực: Ông có "kiến thức, kĩ năng chuyên môn giỏi", "đôi bàn tay vàng", và năng lực "giải quyết vấn đề rất nhanh nhạy". Đây là năng lực cốt lõi (như đã học ở Hoạt động 2).

+ Biểu hiện Phẩm chất: Ông có "tấm lòng nhân ái", "tận tâm, nghiêm túc, có trách nhiệm cao", và phẩm chất "luôn tích cực tự học".

- Đề xuất lập trường phù hợp: "Theo em, lập trường của chúng ta là hoàn toàn ngưỡng mộ. Bác sĩ Hùng là một hình mẫu toàn diện. Sự chuyên nghiệp của ông không chỉ nằm ở 'đôi bàn tay vàng' (Năng lực), mà còn ở 'tấm lòng nhân ái' và 'trách nhiệm cao' (Phẩm chất). Đặc biệt, việc ông 'luôn tích cực tự học' dù đã giỏi rồi, cho thấy tính chuyên nghiệp đòi hỏi sự học hỏi không ngừng, đúng như tinh thần 'Ham học hỏi' chúng ta đã phân tích."

* Trường hợp 2: Chị Nga (Nhân viên công ty du lịch).

- Phân tích (Lập trường: Tính chuyên nghiệp thể hiện trong mọi ngành nghề).

+ Biểu hiện Năng lực: Chị có "kiến thức, kĩ năng", "chăm sóc khách hàng", năng lực giao tiếp ("lắng nghe để thấu hiểu"), và năng lực "giải quyết vấn đề linh hoạt".

+ Biểu hiện Phẩm chất/Thái độ: "luôn niềm nở, chu đáo", "tận tình".

- Đề xuất lập trường phù hợp: "Em đồng ý rằng đây cũng là một biểu hiện rất chuyên nghiệp. Trường hợp này cho thấy tính chuyên nghiệp không chỉ dành cho các bác sĩ, kỹ sư, mà cho mọi ngành nghề, kể cả dịch vụ. Sự chuyên nghiệp của chị Nga thể hiện ở thái độ phục vụ ('niềm nở, chu đáo') và năng lực thích ứng ('giải quyết linh hoạt'). Chính sự chuyên nghiệp này đã tạo ra 'sự tin tưởng và hài lòng' cho khách hàng."

2. Chia sẻ bài học kinh nghiệm đối với bản thân em về việc rèn luyện tính chuyên nghiệp.

- Sau khi đã phân tích, bây giờ là lúc em tự rút ra những bài học cho chính mình. Em có thể suy nghĩ dựa trên các câu hỏi sau:

+ Em đã học được gì về các thành tố tạo nên "tính chuyên nghiệp"? (Gợi ý: Đó là Năng lực + Phẩm chất + Thái độ).

+ Em có thể bắt đầu rèn luyện tính chuyên nghiệp ngay từ khi còn là học sinh như thế nào?

+ Theo em, tại sao Bác sĩ Hùng và Chị Nga đều được "tin tưởng"?

- Ví dụ về bài học kinh nghiệm em có thể chia sẻ: "Qua tìm hiểu, bài học kinh nghiệm lớn nhất đối với em là chuyên nghiệp là một hệ thống gồm 3 yếu tố: Giỏi chuyên môn, Tốt đạo đức, và Nghiêm túc trong thái độ. Cả hai trường hợp trên đều thành công vì họ có được lòng tin của người khác, và lòng tin đó đến từ sự chuyên nghiệp. Bài học thứ hai là, em không thể chờ đến khi đi làm mới chuyên nghiệp. Em sẽ bắt đầu rèn luyện ngay từ bây giờ bằng cách nghiêm túc và có trách nhiệm với việc học của mình, chủ động giải quyết vấn đề (bài tập khó), và luôn khiêm tốn, tích cực tự học (như Bác sĩ Hùng) để nâng cao kiến thức của bản thân."