Hoạt động 2: Tìm hiểu về tâm thế sẵn sàng bước vào thế giới nghề nghiệp, tham gia và hòa nhập với lực lượng lao động xã hội

1. TÌM HIỂU VỀ TÂM THẾ SẴN SÀNG VÀ CÁCH THỨC XÂY DỰNG

a. Tâm thế sẵn sàng và Những việc học sinh cần làm là gì?

- Tâm thế sẵn sàng là một trạng thái tinh thần tích cực, chủ động, và thực tế khi chuẩn bị "bước vào thế giới nghề nghiệp". Nó không chỉ là "chuẩn bị" (như ở Hoạt động 1), mà là một thái độ tổng thể.

- Các biểu hiện của tâm thế này bao gồm: "Mong muốn được tham gia", "Hiểu và tôn trọng" (các quy định, kỉ luật lao động), "Tự tin" (vì đã chuẩn bị), và "Chủ động" (đáp ứng yêu cầu).

- Những việc học sinh cần làm là các hành động cụ thể để xây dựng nên tâm thế đó.

+ Ví dụ: "Tìm hiểu yêu cầu của nghề", "Xác định những khó khăn" (để không bị sốc), "Chủ động học tập" (để đáp ứng yêu cầu), và "Xác định người hỗ trợ" (để không đơn độc).

b. Vì sao cần tìm hiểu và xây dựng "tâm thế sẵn sàng"?

- Sau khi đã "chuẩn bị tâm lí" (ở Hoạt động 1), việc xây dựng một "tâm thế" đúng đắn là bước cuối cùng để hòa nhập thành công.

+ Giúp rèn luyện tư duy phản biện: Kỹ năng này giúp em có cái nhìn thực tế. Em sẽ "biết được những khó khăn, thách thức" của nghề nghiệp, và "hiểu và tôn trọng" rằng môi trường làm việc có "quy định" và "kỉ luật lao động" khác xa trường học. Em sẽ không có tư duy "ngây thơ" hoặc "đòi hỏi" vô lý.

+ Giúp xây dựng quan điểm cá nhân vững vàng: Giúp em xây dựng sự "Tự tin" (một biểu hiện được gợi ý). Khi em đã "chủ động học tập" (một việc cần làm) và "biết rõ" khó khăn, em sẽ tự tin rằng mình có thể "hòa nhập", thay vì sợ hãi môi trường mới.

+ Giúp định hướng hành vi đúng đắn: "Tâm thế sẵn sàng" sẽ định hướng em tới các hành vi "chủ động" và "có trách nhiệm". Em sẽ "chủ động tham gia" thay vì chờ đợi, và "chủ động cập nhật kiến thức" để "đáp ứng yêu cầu" công việc.

- Ví dụ: Một người không có tâm thế sẵn sàng sẽ phàn nàn khi gặp "khó khăn" hoặc "kỉ luật" ở nơi làm việc. Một người có tâm thế sẵn sàng sẽ xem những "thách thức" đó là điều tất yếu (vì đã "xác định" trước) và tập trung vào việc "vượt qua".

2. HƯỚNG DẪN THẢO LUẬN VÀ CHIA SẺ VỀ TÂM THẾ SẴN SÀNG

1. Thể hiện lập trường, quan điểm của bản thân/nhóm đối với các biểu hiện và việc làm.

Bây giờ, chúng ta sẽ cùng phân tích và thể hiện lập trường về hai yếu tố quan trọng để xây dựng tâm thế:

* Yếu tố 1: "Hiểu và tôn trọng các đặc điểm... kỉ luật lao động, văn hoá tổ chức."

Phân tích (Lập trường: Đây là yêu cầu bắt buộc để hòa nhập).

- Phân tích yếu tố: Đây là sự khác biệt lớn nhất giữa trường học và "thế giới nghề nghiệp". Môi trường làm việc có "quy định", "văn hoá ứng xử" và "kỉ luật" (như "tính chuyên nghiệp" đã học ở Chủ đề 8) mà một học sinh phải học cách tôn trọng.

- Đề xuất lập trường phù hợp: "Theo em, lập trường của chúng ta là hoàn toàn đồng ý đây là biểu hiện quan trọng nhất. 'Tâm thế sẵn sàng' có nghĩa là em phải chấp nhận rằng mình không còn là trung tâm. Em phải 'tôn trọng' các quy định chung. Em nhận ra, đây chính là rèn luyện 'tính chuyên nghiệp' (Chủ đề 8). Sự 'sẵn sàng' bắt đầu từ việc em chủ động 'tìm hiểu' (như Nhật Linh) và chấp nhận 'văn hoá tổ chức' của nơi mình tham gia."

* Yếu tố 2: "Xác định được những khó khăn, thách thức và các biện pháp vượt qua."

Phân tích (Lập trường: Đây là biểu hiện của sự trưởng thành).

- Phân tích yếu tố: Đây là bước nâng cao của "biết được khó khăn" (ở gợi ý 1). Nó không chỉ là "biết", mà là chủ động "xác định" và "lên kế hoạch" vượt qua. Nó liên kết trực tiếp với "kế hoạch rèn luyện" (ở Chủ đề 9).

- Đề xuất lập trường phù hợp: "Em tin rằng đây là biểu hiện 'sẵn sàng' ở mức độ cao nhất. Lập trường của em là: đây là tư duy 'giải quyết vấn đề' (Chủ đề 8). 'Sẵn sàng' không có nghĩa là nghĩ mọi thứ sẽ dễ dàng. 'Sẵn sàng' là biết nó sẽ 'khó khăn' (ví dụ: áp lực công việc, va chạm đồng nghiệp) và chủ động lên kế hoạch (như Hoạt động 6, Chủ đề 9) để 'vượt qua'. Đây là sự 'sẵn sàng' của một người 'tự tin' và 'chủ động'."

2. Chia sẻ bài học kinh nghiệm về việc xây dựng tâm thế sẵn sàng của bản thân.

- Sau khi đã phân tích, bây giờ là lúc em tự rút ra những bài học cho chính mình. Em có thể suy nghĩ dựa trên các câu hỏi sau:

+ Em đã học được gì về mối liên hệ giữa "Chuẩn bị tâm lí" (Hoạt động 1) và "Tâm thế sẵn sàng" (Hoạt động 2)?

+ Trong "những việc học sinh cần làm", em sẽ ưu tiên làm việc gì đầu tiên?

+ Em sẽ "xác định những người có thể hỗ trợ" mình bằng cách nào?

- Ví dụ về bài học kinh nghiệm em có thể chia sẻ: "Qua tìm hiểu, bài học kinh nghiệm lớn nhất đối với em là: 'Chuẩn bị tâm lí' (Hoạt động 1) là 'hành động' bên ngoài (rèn luyện, tìm hiểu), còn 'Tâm thế sẵn sàng' (Hoạt động 2) là 'thái độ' bên trong (tự tin, chủ động, tôn trọng). Cả hai phải đi cùng nhau. Bài học thứ hai là, để 'sẵn sàng', em sẽ thực hiện ngay 'những việc cần làm'. Ưu tiên của em là 'Tìm hiểu yêu cầu của nghề' (như đã học ở Chủ đề 8, 9) và 'Xác định người có thể hỗ trợ'. Em sẽ chủ động (giống Nhật Linh) liên hệ với các anh chị cựu học sinh, thầy cô để 'tìm kiếm sự hỗ trợ' (như Hoạt động 8, Chủ đề 9) cho định hướng của mình."