Hoạt động 1: Tìm hiểu biểu hiện của sự chủ động và tự tin thiết lập các mối quan hệ xã hội, sẵn sàng chia sẻ giúp đỡ cộng đồng

1. TÌM HIỂU VỀ SỰ CHỦ ĐỘNG, TỰ TIN TRONG CÁC MỐI QUAN HỆ VÀ SẴN SÀNG CHIA SẺ VÌ CỘNG ĐỒNG

a. Các khái niệm này là gì?

Trong chủ đề này, chúng ta sẽ tìm hiểu về ba biểu hiện quan trọng của một người sống tích cực trong cộng đồng:

- Sự chủ động, tự tin thiết lập các mối quan hệ xã hội: Đây là khả năng em không chờ đợi người khác đến với mình, mà tự tin, mạnh dạn bắt chuyện, làm quen và xây dựng các mối quan hệ tốt đẹp với những người xung quanh (bạn bè, thầy cô, hàng xóm...).

- Sự sẵn sàng chia sẻ giúp đỡ cộng đồng: Đây là tinh thần tự nguyện, sẵn lòng đóng góp công sức, thời gian hoặc vật chất của mình cho các hoạt động chung, nhằm hỗ trợ những người gặp khó khăn hoặc cải thiện môi trường sống xung quanh.

- Mối quan hệ: Chủ động và tự tin giúp em thiết lập được các mối quan hệ. Sự sẵn sàng chia sẻ, giúp đỡ chính là cách để nuôi dưỡng và làm cho các mối quan hệ đó trở nên sâu sắc và ý nghĩa hơn.

b. Vì sao cần rèn luyện những biểu hiện này (đặc biệt ở lớp 12)?

- Năm học lớp 12 là giai đoạn bản lề, em sắp bước ra một môi trường hoàn toàn mới (Đại học hoặc đi làm). Việc rèn luyện sự chủ động, tự tin và tinh thần chia sẻ là vô cùng cần thiết:

+ Giúp em hòa nhập nhanh chóng: Khi em chủ động, tự tin, em sẽ dễ dàng kết bạn và hòa nhập với môi trường mới, thay vì cảm thấy cô đơn, lạc lõng.

+ Xây dựng mạng lưới hỗ trợ: Những mối quan hệ xã hội tốt đẹp mà em thiết lập được chính là "vốn xã hội", là mạng lưới sẽ hỗ trợ em rất nhiều trong học tập và công việc sau này.

+ Phát triển kỹ năng mềm quan trọng: Quá trình này giúp em rèn luyện kỹ năng giao tiếp, sự thấu cảm, tinh thần trách nhiệm và khả năng hợp tác.

+ Hoàn thiện nhân cách: Thể hiện em là một người trưởng thành, không chỉ quan tâm đến bản thân mà còn biết san sẻ, giúp đỡ cộng đồng, sống có ích cho xã hội.

- Ví dụ: Như bạn Tuấn trong Tình huống 1, bạn không chỉ học giỏi (chủ động với bản thân), mà còn chủ động làm quen, giúp đỡ bạn bè và tham gia các hoạt động tập thể. Điều này giúp bạn trở thành một "học sinh 3 tốt", được mọi người yêu mến và tin cậy.

2. HƯỚNG DẪN TÌM HIỂU VÀ RÈN LUYỆN CÁC BIỂU HIỆN

1. Chia sẻ các biểu hiện của sự chủ động, tự tin thiết lập các mối quan hệ xã hội và sẵn sàng chia sẻ giúp đỡ cộng đồng.

Em hãy cùng các bạn thảo luận về những biểu hiện cụ thể của các phẩm chất này:

- Biểu hiện của sự chủ động, tự tin thiết lập các mối quan hệ xã hội:

+ Mạnh dạn trong giao tiếp: Chủ động bắt chuyện, làm quen với bạn mới, thầy cô mới.

+ Cởi mở, tôn trọng các đối tượng khác nhau: Không e ngại khi tiếp xúc với những người có hoàn cảnh, tính cách khác mình.

+ Thể hiện thái độ thiện chí khi làm quen: Luôn mỉm cười, thân thiện khi giao tiếp.

+ Lắng nghe tích cực để thấu hiểu người cùng giao tiếp.

+ Sử dụng phối hợp lời nói, ánh mắt, cử chỉ để tạo niềm tin với người khác.

+ Chủ động sắp xếp thời gian hợp lí để phát triển các mối quan hệ (ví dụ: rủ bạn đi ăn trưa, học nhóm...).

- Biểu hiện của sự sẵn sàng chia sẻ giúp đỡ cộng đồng:

+ Tự nguyện chia sẻ, hỗ trợ những người gặp khó khăn mà không cần đợi yêu cầu.

+ Tích cực tham gia các hoạt động quyên góp, ủng hộ do trường, lớp, địa phương tổ chức.

+ Chia sẻ, giúp đỡ mọi người, mọi lúc, mọi nơi khi em có thể.

2. Thảo luận, xác định các biểu hiện trong các trường hợp dưới đây:

- Trường hợp 1 (Bạn Tuấn):

Phân tích: Tuấn đã thể hiện rất rõ cả hai biểu hiện.

+ Sự chủ động, tự tin thiết lập quan hệ: Tuấn chủ động làm quen với tất cả các bạn trong lớp, tìm kiếm bạn bè thân thiện, thâm nhập vào các nhóm bạn để học hỏi kinh nghiệm.

+ Sự sẵn sàng chia sẻ, giúp đỡ: Tuấn tích cực tham gia các hoạt động của trường (biên tập bản tin, trồng cây...) và giúp đỡ bạn bè (chăm chỉ, chịu khó, hăng hái phát biểu xây dựng bài).

- Trường hợp 2 (Bạn Minh):

Phân tích: Minh đã thể hiện rất rõ sự sẵn sàng chia sẻ, giúp đỡ cộng đồng.

+ Sự sẵn sàng chia sẻ, giúp đỡ: Khi biết ông Oanh khuyết tật, hoàn cảnh khó khăn, Minh đã suy nghĩ rất nhiều và chủ động kêu gọi bạn bè cùng giúp đỡ.

+ Minh còn trực tiếp hành động (vận động quyên góp, đẩy xe cho ông Oanh).

3. Chia sẻ thêm về những biểu hiện của sự chủ động, tự tin và sẵn sàng chia sẻ giúp đỡ cộng đồng mà em đã thể hiện.

- Cuối cùng, em hãy tự suy ngẫm và chia sẻ về những lần em đã thể hiện được những phẩm chất này.

- Ví dụ:

+ "Khi lớp em có một bạn mới chuyển đến và còn rụt rè, em đã chủ động đến bàn bạn, tự giới thiệu và rủ bạn cùng đi ăn trưa. (Thể hiện sự chủ động, tự tin thiết lập quan hệ)".

+ "Đợt lũ lụt vừa rồi ở địa phương, em đã chủ động xin bố mẹ một số quần áo cũ còn tốt và mang đến điểm quyên góp của phường. (Thể hiện sự sẵn sàng chia sẻ, giúp đỡ cộng đồng)".