Đồng đẳng, đồng phân, danh pháp của anken

Nội dung lý thuyết

Các phiên bản khác

ĐỒNG ĐẲNG – ĐỒNG PHÂN – DANH PHÁP

1.ĐỒNG ĐẲNG

- Dãy các hiđrocacbon mạch hở có công thức phân tử là C2H4, C3H6, C4H8,..được gọi là anken. Trong phân tử anken chứa một liên kết đôi C=C, chúng có công thức tổng quát là CnH2n (n≥2).

2. DANH PHÁP

a. Tên thường

-Tên thường của anken được dựa trên tên của ankan tương ứng nhưng đổi đuôi “an” thành đuôi “ilen”. Vị trí của nối đôi được kí hiệu bằng a, b, g,..

Ví dụ 1:

         CH2=CH2 : etilen.

         CH2=CH-CH3: propilen.

         CH2=CH-CH2-CH3: a-butilen.

         CH3-CH=CH-CH3: b-butilen.

       : isobutilen.

b. Danh pháp theo IUPAC

                        số chỉ vị trí-tên nhánh + tên mạch chính – số chỉ vị trí lk đôi-“en”

Lưu ý: Mạch chính là mạch dài nhất và chứa liên kết đôi.

            Mạch chính được đánh sao cho số chỉ vị trí liên kết đôi là nhỏ nhất.  

Ví dụ 2:

         CH2=CH2 : eten.

         CH2=CH-CH3: propen.

         CH2=CH-CH2-CH3: but-1-en.

         CH3-CH=CH-CH3: but-2-en.

       : 2-metylbuten

3. ĐỒNG PHÂN

a. Đồng phân cấu tạo

- Anken có từ 4C trở lên có đồng phân mạch cacbon và vị trí liên kết đôi.

Ví dụ 3: Viết tất cả các đồng phân cấu tạo anken có CTPT là C4H8.

          CH2=CH-CH2-CH3: but-1-en

          CH3-CH=CH-CH3: but-2-en

 Ví dụ 4: Viết tất cả các đồng phân cấu tạo anken có CTPT là C5H10.

Mạch chính cacbon

Đánh giá các vị trí của liên kết đôi

CTCT của anken

  

 

 

Không có đồng phân anken.

 b. Đồng phân hình học

-Trong phân tử anken chứa một liên kết đôi. Liên kết đôi bao gồm một liên kết s và một liên kết p. Hai nhóm nguyên tử liên kết với nhau bởi liên kết p C=C không có khả năng quay tự do quanh trục liên kết (do bị cản trở bởi liên kết p). Do đó một số chất có công thức cấu tạo giống  nhau, nhưng lại khác nhau về sự phân bố trong không gian được gọi là các đồng phân hình học.

- Anken từ 4 cacbon trở lên thì có thể có đồng phân hình học. Nếu mạch chính nằm cùng phía với liên kết p thì được gọi là đồng phân “cis”; nếu khác phía với liên kết p thì được gọi là đồng phân “trans”.

- Điều kiện để có đồng phân hình học:

                  

  Điều kiện :  \(\left\{{}\begin{matrix}a\ne b\\c\ne d\end{matrix}\right.\)

 Ví dụ 5: Ứng với công thức cấu tạo là "but-2-en" có 2 đồng phân hình học.

 : cis-but-2-en                                   

 

    : trans-but-2-en