Đọc: Đẽo cày giữa đường, Ếch ngồi đáy giếng, Con mồi và con kiến

A. Truyện Đẽo cày giữa đường

I. Tìm hiểu chung

1. Thể loại

2. Tóm tắt

3. Bố cục

3 phần:

- Phần 1: từ đầu ... xem anh ta đẽo cày.

- Phần 2: tiếp ... tha hồ mà lãi.

- Phần 3: còn lại.

II. Khám phá văn bản

1. Công việc đẽo cày của anh thợ mộc

- Bối cảnh: một anh thợ mộc dốc hết vốn mua gỗ để làm nghề đẽo cày.

=> Anh thợ mộc đã bỏ rất nhiều vốn để làm công việc của mình.

- Có rất nhiều người xem anh ta đẽo cày.

- Mỗi người góp ý khác nhau:

+ Phải đẽo cao, to mới dễ cày.

+ Phải đẽo nhỏ, thấp hơn.

+ Phải đẽo to gấp đôi, gấp ba cho voi cày.

- Mỗi khi có người góp ý, anh thợ mộc đều cho là phải, thấy có lí và làm theo.

=> Anh thợ mộc không có chính kiến của bản thân mình, luôn bị động, thay đổi theo ý của người khác.

2. Kết quả của việc đẽo cày

- Anh ta bày đầy hàng ra nhưng không ai mua.

- Tất cả gỗ đều đẽo hỏng hết.

- Vốn liếng đi đời nhà ma.

=> Anh thợ mộc mất hết vốn liếng, không đạt được kết quả mong muốn.

3. Bài học

- Con người cần biết cố gắng, nỗ lực để thực hiện những điều mình mong muốn.

- Khi muốn làm gì, chúng ta cần tìm hiểu rõ về cách làm, xác định mục đích rõ ràng.

- Mỗi người cần biết lắng nghe có chọn lọc, có chủ kiến của bản thân, kiên định, không nên cả tin người khác, ai nói gì cũng làm theo.

B. Truyện Ếch ngồi đáy giếng

I. Tìm hiểu chung

1. Thể loại

2. Tóm tắt

3. Bố cục

2 phần:

- Phần 1: từ đầu ... coi cho biết.

- Phần 2: Còn lại.

II. Khám phá văn bản

1. Thế giới của ếch ở trong giếng

- Hoàn cảnh sống của ếch: Giếng cạn, nước đọng, xung quanh chỉ vài con lăng quăng, nòng nọc bé nhỏ.

=> Một không gian nhỏ bé, chật hẹp, tù túng. Bên cạnh chỉ có những loài vật nhỏ bé.

- Suy nghĩ, cảm xúc của ếch về hoàn cảnh sống của mình: Sung sướng, tự mãn, xem mình là nhất, không ai sánh bằng.

=> Ếch sống trong một không gian hạn hẹp, nhỏ bé khiến nó thiếu hiểu biết, nông cạn, không có nhận thức về cuộc sống. 

2. Thế giới bên ngoài

- Biển Đông mênh mông, ngàn dặm, sâu thẳm, ngàn năm không cạn nước, vô số loài động vật.

=> Không gian: rộng lớn, nhiều điều mới lạ.

=> Rùa sống trong một không gian lớn, mênh mông, vô tận nên rùa rất tự hào về sự mênh mông, vô tận của biển Đông, tự thấy mình kém hiểu biết và bé nhỏ, vui cùng niềm vui lớn của biển. Rùa hiểu biết sâu rộng nhưng không kiêu căng, tự phụ, xem thường người khác.

3. Bài học

- Ếch nhận ra mình nông cạn, thiếu hiểu biết, xấu hổ, mắc cỡ vì mình thiếu hiểu biết mà lại huyênh hoang, khoe mẽ

- Bài học:

• Môi trường sống có ảnh hưởng đến suy nghĩa, cảm xúc và tính cách của mỗi cá nhân, nhưng nỗ lực của con người mới là quan trọng.
• Cần khiêm tốn, tế nhị, có tinh thần học hỏi khi giao tiếp.
• Biết nhận lỗi và sửa lỗi, không nên dấu dốt.

C. Truyện Con mối và con kiến

I. Tìm hiểu chung

1. Tác giả

- Nam Hương (1899 - 1960), Quê ở Hà Nội.

- Sáng tác nhiều thơ ngụ ngôn và thơ thiếu nhi.

- Các tác phẩm chính: Ngụ ngôn mới, Gương thế sự, Tập thơ ngụ ngôn...

2. Văn bản

II. Khám phá văn bản

1. Cuộc sống của mối và kiến

NHẬN XÉT:

• Mối: coi thường, chế giễu sự chăm chỉ của kiến.
• Kiến: chỉ rõ tác hại của lối sống hưởng thụ đục khoét của mối sẽ dẫn đến hậu quả tự diệt.

2. Bài học

- Lối sống phá hoại, hưởng thụ sẽ dẫn đế hậu quả tự giết mình.

- Phải chăm chỉ, có làm mới có ăn, một người vì mọi người là lối sống cao đẹp cần hướng tới.