Bài 8. Đấu tranh giành độc lập thời kì Bắc thuộc

1. Các cuộc đấu tranh tiêu biểu thời kì Bắc thuộc

Năm 179 TCN, nước Âu Lạc bị Triệu Đà thôn tính và sáp nhập vào nước Nam Việt, mở đầu thời kì Bắc thuộc. Trong thời kì Bắc thuộc, dưới ách cai trị của các triều đại phong kiến phương Bắc, người Việt đã nhiều lần nổi dậy đấu tranh, tiêu biểu như: khởi nghĩa Hai Bà Trưng (năm 40), khởi nghĩa Bà Triệu (năm 248), khởi nghĩa Lý Bí (năm 542), khởi nghĩa Mai Thúc Loan (năm 713), khởi nghĩa Phùng Hưng (năm 776), chiến thắng quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng (năm 938).

2. Truyện về các cuộc đấu tranh thời kì Bắc thuộc

Trong thời kì Bắc thuộc, lãnh đạo các cuộc đấu tranh là những người anh hùng yêu nước như: Hai Bà Trưng (Trưng Trắc, Trưng Nhị), Bà Triệu, Lý Bí, Phùng Hưng,...

Hai Bà Trưng khởi nghĩa

Cách đây hơn 2000 năm, nước ta bị nhà Hán đô hộ. Nhân dân ta phải sống lầm than, khổ cực, nên đã sục sôi ý chí đấu tranh.

Thuở ấy, ở Mê Linh có hai chị em là Trưng Trắc và Trưng Nhị giỏi võ nghệ, có chí lớn đánh đuổi quân xâm lược. Trưng Trắc cùng chồng là Thi Sách chuẩn bị nổi dậy khởi nghĩa thì bị lộ. Thái thú Tô Định đã giết Thi Sách. Căm thù giặc, chị em Trưng Trắc và Trưng Nhị nổi dậy khởi nghĩa để đền nợ nước, trả thù nhà.

Năm 40, cuộc khởi nghĩa bùng nổ ở Hát Môn (Phúc Thọ, Hà Nội), nhân dân khắp nơi hưởng ứng. Nghĩa quân của Hai Bà Trưng tấn công đến đâu, chính quyền đô hộ tan rã đến đó. Thái thú Tô Định phải bỏ thành Luy Lâu (nay thuộc Thuận Thành, Bắc Ninh) trốn về Trung Quốc. Cuộc khởi nghĩa thắng lợi, Trưng Trắc lên làm vua, đóng đô ở Mê Linh.

(Theo Quốc sử quán triều Nguyễn, Khâm định Việt sử thông giám cương mục, Tập 1, NXB Giáo dục, Hà Nội, 2007, tr.107)

Năm 938, Ngô Quyền chỉ huy cuộc chiến đấu chống quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng giành thắng lợi, chấm dứt hơn một nghìn năm Bắc thuộc, mở ra kỉ nguyên độc lập lâu dài cho dân tộc.

Chiến thắng quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng

Biết được quân Nam Hán sẽ tiến vào nước ta bằng đường sông Bạch Đằng, Ngô Quyền đã cho người lấy cọc lớn vạt nhọn đầu bịt sắt đóng ngầm ở cửa biển. Năm 938, khi quân của Lưu Hoằng Tháo tiến vào cửa sông Bạch Đằng, Ngô Quyền cho đội thuyền ra khiêu chiến, giả thua chạy để dụ địch đuổi theo. Quân Hoằng Tháo bị lọt vào trận địa bãi cọc. Đến khi thuỷ triều rút xuống, bãi cọc ngầm nhô lên, Ngô Quyền hạ lệnh cho quân tấn công. Thuyền của Lưu Hoằng Tháo bị đâm vào cọc, rối loạn, tan vỡ, quân lính chết đuối quá nửa. Tướng Lưu Hoằng Tháo bị chết tại trận, quân Ngô Quyền đại thắng.

(Theo Ngô Sĩ Liên và các sử thần Triều Hậu Lê, Đại Việt sử ký toàn thư, Tập 1, NXB Khoa học và xã hội, Hà Nội, 1998, tr.203 - 204)