I - KHÁI NIỆM

Hình 1. Hình chiếu phối cảnh hai điểm tụ của ngôi nhà

Nhật xét hình 1:

• Các viên gạch và cửa sổ càng ở xa càng nhỏ lại
• Các đường thẳng trong thực tế song song với nhau và không song song với mặt phẳng hình chiếu lại có xu hướng gặp nhau tại 1 điểm. Điểm này người ta gọi là điểm tụ

1. Hình chiếu phối cảnh là gì?

a. Khái niệm

Hình chiếu phối cảnh là hình biểu diễn được xây dựng bằng phép chiếu xuyên tâm.

b. Cách xây dựng

Hình 2. Hệ thống xây dựng hình chiếu phối cảnh

Cách xây dựng hình chiếu phối cảnh của vật thể:

• Mặt phẳng nằm ngang trên đó đặt vật thể là mặt phẳng vật thể
• Tâm chiếu là mắt người quan sát
• Mặt phẳng nằm ngang đi qua điểm nhìn gọi là mặt phẳng tầm mắt
• Mặt phẳng thẳng đứng tưởng tượng được gọi là mặt phẳng hình chiếu hay mặt tranh
• Mặt phẳng tầm mắt cắt mặt tranh theo một đường thẳng gọi là đường chân trời

​Thực hiện phép chiếu để có hình chiếu phối cảnh:

Hình 3. Hệ thống thực hiện phép chiếu để có hình chiếu phối cảnh

• Từ tâm chiếu kẻ các đường nối với các điểm của vật thể
• Từ hình chiếu của tâm chiếu trên đường chân trời kẻ các đường tương ứng (thuộc mặt tranh)
• Các đường tương ứng cắt nhau tại các điểm. Nối các điểm được hình chiếu phối cảnh của vật thể trên mặt phẳng hình chiếu

Đặc điểm của hình chiếu phối cảnh: Là tạo cho người xem ấn tượng về khoảng cách xa gần của các vật thể giống như khi quan sát thực tế.

2. Ứng dụng của hình chiếu phối cảnh

• Đặt cạnh các hình chiếu vuông góc trong các bản vẽ thiết kế kiến trúc và xây dựng
• Biểu diễn các công trình có kích thước lớn: Nhà cửa, đê đập, cầu đường, . . .

3. Các loại hình chiếu phối cảnh

Có 2 loại hình chiếu phối cảnh: Hình chiếu phối cảnh 1 điểm tụ và hình chiếu phối cảnh 2 điểm tụ

• Hình chiếu phối cảnh 1 điểm tụ:

  • Đặc điểm : Mặt tranh song song một mặt của vật thể

  • Ứng dụng: Trong thiết kế nội thất

Hình 4. Hình chiếu phối cảnh 1 điểm tụ

• Hình chiếu phối cảnh 2 điểm tụ:

  • Đặc điểm : Mặt tranh không song song với mặt nào của vật thể

  • Ứng dụng: Thiết kế phối cảnh công trình

Hình 5. Hình chiếu phối cảnh 2 điểm tụ

II - PHƯƠNG PHÁP VẼ PHÁC HÌNH CHIẾU PHỐI CẢNH

Bài tập: Vẽ hình chiếu phối cảnh 1 điểm của vật thể sau:

Hình 6. Các hình chiếu của vật thể

• Bước 1. Vẽ đường nằm ngang t - t làm đường chân trời

Hình 7. Vẽ đường chân trời

• Bước 2. Chọn F’ làm điểm tụ trên t - t

Hình 8. Vẽ điểm tụ

• Bước 3. Vẽ lại hình chiếu đứng của vật thể

Hình 9. Vẽ hình chiếu đứng của vật thể

• Bước 4. Nối các điểm trên hình chiếu đứng với điểm F’

Hình 10. Xác định các điểm trên hình chiếu đứng

• Bước 5. Trên đoạn nối từ hình chiếu đứng đến F’ lấy một điểm để xác định chiều rộng của vật thể. Từ điểm đó kẻ các đường song song với các cạnh của vật thể

Hình 11. Xác định chiều rộng của vật thể

• Bước 6. Nối các điểm tìm được thì ta được hình chiếu phối cảnh của vật thể vẽ phác

Hình 12. Vẽ hình chiếu phối cảnh của vật thể

• Bước 7.  Tô đậm các cạnh thấy của vật thể và hoàn thiện hình chiếu phối cảnh đã xây dựng 

Hình 13. Tô đậm các cạnh thấy của vật thể

Hình 14. Hình dạng của vật thể

Chú ý:

• Muốn thể hiện mặt bên nào của vật thể thì chọn điểm tụ F’ về phía bên đó của hình chiếu đứng
• Khi F’ ở vô cùng, các tia chiếu song song nhau, hình chiếu nhận được có dạng hình chiếu trục đo của vật thể