Bài 48. Ứng dụng công nghệ di truyền vào đời sống

I. Ứng dụng công nghệ di truyền trong nông nghiệp

1. Tạo giống cây trồng biến đổi gene

- Một số ví dụ về cây biến đổi gene đã được đưa vào sản xuất nông nghiệp: giống ngô Bt kháng sâu được chuyển gene quy định một loại protein có độc tính diệt sâu, nguồn gốc từ vi khuẩn Bacillus thuringiensis; giống "lúa vàng" được chuyển gene tổng hợp β-carotene, giúp cơ thể người tổng hợp vitamin A; giống đu đủ mang gene kháng virus gây bệnh;...

2. Tạo vật nuôi chuyển gene

- Con người ứng dụng công nghệ di truyền nhằm tạo ra các giống vật nuôi mang gene quy định đặc tính mong muốn.

II. Ứng dụng công nghệ di truyền trong y tế và pháp y

- Trong y tế, công nghệ di truyền có thể được ứng dụng để tạo ra các dòng tế bào hoặc cơ thể mang gene đích nhằm sản xuất các protein hoặc RNA làm thuốc sinh học.

Ví dụ: Sản xuất Insulin điều trị bệnh đái tháo đường 

- Công nghệ di truyền còn được ứng dụng chữa trị bệnh di truyền do gene sai hỏng gây ra, bằng cách dùng virus làm vector chuyển gene lành vào tế bào thay thế gene bệnh.

- Trong pháp y nhằm điều tra tội phạm, việc đối chiếu dấu vết DNA thu thập từ hiện trường với dấu vết DNA của các nghi phạm là cơ sở xác định thủ phạm gây án.

III. Ứng dụng công nghệ di truyền trong làm sạch môi trường và an toàn sinh học

- Để làm sạch môi trường bị ô nhiễm do rò rỉ các chất thải độc hại như xăng dầu hay chất thải công nghiệp, người ta có thể ứng dụng công nghệ di truyền để tạo ra các chủng vi khuẩn tổng hợp enzyme phân giải chất gây ô nhiễm và sử dụng chúng nhằm làm sạch môi trường.

- Trong việc xác định sự có mặt của tác nhân gây nguy cơ mất an toàn sinh học, ngườita có thể sử dụng các dấu vết DNA theo nguyên tắc giống với ứng dụng công nghệ di truyền trong nghiên cứu pháp y để xác định và loại bỏ tác nhân gây mất an toàn sinh học.

IV. Đạo đức sinh học trong nghiên cứu và ứng dụng công nghệ di truyền

- Đạo đức sinh học đề cập việc đánh giá được các lợi ích, rủi ro của công nghệ để mỗi người kiểm soát hành vi khi ứng dụng công nghệ một cách chính đáng và tuân thủ các quy định, phù hợp với đạo đức xã hội.