Bài 47: Thực hành làm sữa chua hoặc sữa đậu nành bằng phương pháp đơn giản

I. Làm sữa chua

1. Chuẩn bị nguyên liệu, dụng cụ:

• Sữa đặc: 1 hộp

• Sữa chua: 1 hộp

• Nước sôi: 500 ml

• Nước sôi để nguội: 500ml

• Dụng cụ: cốc thủy tinh, thìa, đũa, chậu, xoong, nồi

2. Quy trình

Bước 1: Mở hộp sữa đặc cho vào chậu

Bước 2: Hòa thêm vào 3 – 4 lon nước (½ là nước sôi, ½ là nước đun sôi để nguội, dùng ngay lon đựng sữa vừa dùng để đong nước), khuấy đều. Dung dịch sữa này có nhiệt độ khoảng 40 - 50^oC là tốt nhất. 

Bước 3: Hoà đều hộp sữa chua với dung dịch sữa đã pha trên

Bước 4: Rót sữa đã chuẩn bi ở trên vào cốc thủy tinh hay các dụng cụ chứa khác (30 – 50 ml), đậy nắp kín.

Bước 5: Ủ ấm hoặc phơi nắng 4-5 giờ.

Bước 6: Sử dụng

• Giải thích: 

  • Vi khuẩn lactic đã biến đường trong sữa thành axit lactic, đồng thời trong quá trình lên men đã có sự tỏa nhiệt và biến đổi của protein làm sữa đông tụ lại và vị ngọt của sữa giảm, vị chua tăng lên đồng thời lên men phụ tạo ra điaxêtyl, các este và các axit hữu cơ làm cho sữa có vị chua, thơm ngon.

  • Vi khuẩn lactic đã biến đường thành axit lactic

II. Phương pháp làm sữa đậu nành (đậu tương)

1. Nguyên liệu, dụng cụ

• Đậu nành (đậu tương): 1kg

• Đường trắng: 1kg

• Máy xay sinh tố

• Vải lọc

• Xoong nấu, chai, nồi, bếp

2. Quy trình chế biến

a. Làm bằng tay

Bước 1: Ngâm đậu nành trong nước qua đêm. Sau khi ngâm, loại bỏ nước và rửa sạch vài lần bằng nước lạnh

Bước 2: Cho đậu nành vào máy xay sinh tố và thêm nước. Cứ 4 muỗng canh đậu thì tương đương với 350ml nước.

Bước 3: Xay trong vòng ít nhất 2 phút, cứ 30 giây lại nghỉ một lần để tránh máy xay quá nóng. 

Bước 4: 

• Đổ sữa đậu nành qua bộ lọc và lọc lấy nước, bỏ phần cặn.  

• Thêm lá dứa vào chảo để tạo hương thơm. Đun sôi nhẹ trên lửa nhỏ khoảng 10 phút để tránh đông sữa, khuấy thường xuyên.

• Sau khi sữa đã sôi, nổi  bong bóng, thêm đường và khuấy đều cho đến khi tan. Tắt bếp.

• Chuẩn bị nguyên liệu gồm 100 g đỗ tương khô theo cốc định lượng đi kèm máy, 5 - 10 hạt lạc nhân, 1 - 3 thìa cà phê vừng đen đã rang.

• Đong 1.100 ml - 1.300 ml nước tinh khiết theo vạch chia trong bình. 

3. Tác dụng của sữa đậu nành

• Thành phần sữa đậu nành chứa protein thực vật cần thiết cho cơ thể, ngoài ra còn có các nguyên tố như canxi, sắt, phốt pho, kẽm…, không chứa Cholesterol, chứa chất làm giảm Cholesterol trong máu.

• Sữa đậu nành rất tốt cho những người bị bệnh cao huyết áp, tim mạch, xơ cứng động mạch, tiểu đường, loãng xương… Phụ nữ uống sữa đậu nành còn làm cho da, tóc đẹp hơn.  

4. Sử dụng và bảo quản

• Không cho trứng gà vào đun sôi với sữa đậu nành để uống. Chất trypsine của sữa đậu nành kết hợp với protein có tính miễn dịch của trứng gà sẽ sinh ra một chất ảnh hưởng đến sự hấp thụ của cơ thể.

• Trước hoặc sau khi uống sữa đậu nành 1 giờ, không nên ăn cam, quýt, vì chất acid và vitamin trong cam, quýt tác dụng lên các protein trong sữa đậu nành và kết thành khối ở ruột non, làm ảnh hưởng đến tiêu hóa, có thể gây ra đầy bụng, đau bụng hoặc tiêu chảy.

• Tránh uống sữa đậu nành trong khi đang đói. Tốt nhất là uống sữa đậu nành sau bữa ăn sáng 1-2 giờ.

• Không dùng đường đỏ để pha sữa đậu nành vì loại đường này có acid hữu cơ, khi kết hợp với protein trong sữa sẽ sinh ra chất lắng đọng, có hại cho sức khỏe.

• Không đựng sữa trong phích nước nóng vì chất xúc tác của sữa tác dụng lên các chất cáu bẩn trong phích sẽ sinh ra nhiều vi khuẩn, khi uống sữa dễ bị đau bụng, tiêu chảy.

• Sữa đậu nành để lâu rất dễ hỏng; cần pha natri benzoat với liều lượng 600mg trong mỗi kg sữa khi bảo quản.