Bài 19: Các biện pháp chăm sóc cây trồng

I. Tỉa, dặm cây

1. Tỉa cây

• Tỉa cây yếu, cây bị sâu bệnh nhằm hạn chế lây lan và tiết kiệm công chăm sóc

2. Dặm cây

• Dặm cây khỏe vào chỗ trống để đảm bảo khoảng cách, mật độ cây..

• Đảm bảo đúng khoảng cách, mật độ.

II. Làm cỏ, vun xới

• Mục đích

  • Làm cỏ: Diệt cỏ dại, diệt sâu, bệnh hại.

  • Vun xới: Làm đất tơi xốp, hạn chế bốc hơi nước, chống đổ. 

• Những điều cần lưu ý khi làm cỏ, vun xới cho cây trồng:

  • Làm cỏ, vun xới phải kịp thời.

  • Không làm tổn thương cho cây và bộ rễ.

  • Cần kết hợp các biện pháp bón phân, bấm ngọn, tỉa cành, trừ sâu bệnh.

III. Tưới, tiêu nước

1. Tưới nước:

• Vai trò của nước đối với cây trồng: Nước vận chuyển các chất dinh dưỡng để nuôi cây.

• Cung cấp nước để cây sinh trưởng, phát triển tốt.

• Yêu cầu kỹ thuật của việc tưới nước: Đầy đủ , kịp thời.

• Tùy từng loại cây trồng, từng thời kỳ sinh trưởng mà nhu cầu về nước và phương pháp tưới nước của cây khác nhau 

2. Phương pháp tưới nước:

• Gồm 4 phương pháp tưới:

  • Tưới theo hàng, vào gốc cây

  • Tưới thấm

  • Tưới ngập

  • Tưới phun mưa

3. Tiêu nước:

• Tiêu nước giúp cây trồng không bị ngập úng

• Tiến hành tiêu nước kịp thời, nhanh chóng bằng biện pháp thích hợp

• Hệ thống tiêu nước: kênh, luống, máy bơm hoặc hệ thống thuỷ lợi kiên cố hoá và trị thuỷ

IV. Bón phân thúc

• Bón bằng phân hữu cơ (hoai mục)

• Bón phân hoá học

• Phân được phân giải ở dạng dễ tiêu , cây hút dễ dàng.

• Quy trình bón thúc phân: 

  • Bón phân.

  • Làm cỏ, vun xới vùi phân vào đất

Bài 1:

Mục đích của làm cỏ vun xới là gì?

Hướng dẫn giải

• Làm cỏ:

  • Diệt cỏ dại, có khoảng không cho cây trồng phát triển

  • Diệt sâu, bệnh hại

• Vun xới:

  • Làm cho đất tơi xốp

  • Chống tác hại của thiên nhiên lên cây trồng

  • Hạn chế bốc hơi nước, bốc mặn, bốc phèn

Bài 2:

Hãy cho biết Ưu, nhược điểm của các phương pháp tưới nước cho cây?

Hướng dẫn giải

1. Phương pháp tưới mặt đất:

• Tưới ngập hay còn gọi là phương pháp tưới cho lúa. Phương pháp này nhằm cung cấp và duy trì một lượng nước trong suốt quá trình sinh trưởng và phát triển của ây trồng. 

• Ưu điểm: 

  • Điều hòa nhiệt độ của cây trồng

  • Kìm hãm sự phát triển của cỏ dại

  • Giảm bớt nồng độ các chất có hại 

• Nhược điểm: 

  • Giảm độ thoáng khí

  • Giảm hoạt động của các vi sinh vật trong đất

  • Tốn nhiều nước, gây khó khăn cho việc cơ giới hóa đồng ruộng

  • Làm dâng cao mực nước ngầm, gây hiện tượng lầy hóa.

2. Tưới theo luống:

• Hay còn gọi là phương pháp tưới rãnh, các rãnh đóng vai trò là các con kênh nhỏ làm nhiệm vụ dẫn nước từ nguồn chính vào ruộng, khi nước chảy từ đầu rãnh xuống cuối rãnh sẽ ngấm sang hai bên, cung cấp nước cho cây trồng.

• Phương pháp này phù hợp với những cây trồng cạn, không có khả năng chịu ngập cao như: ngô, khoai, mía, đậu, cây ăn quả. 

• Ưu điểm: 

  • Nước từ rãnh thấm vào đất, lớp đất mặt vẫn tơi xốp, kết cấu đất ít bị phá vỡ 

  • Đất ít bị bào mòn, chất dinh dưỡng không bị rửa trôi 

  • Ít hao tổn nước 

  • Không làm ngập mặt ruộng nên công tác canh tác, cơ giới hóa dễ dàng hơn. 

• Nhược điểm: 

  • Lãng phí lượng nước ở cuối rãnh 

  • Tốn chi phí nhân công cho việc tạo rãnh 

3. Tưới phun mưa 

• Là phương pháp đưa nước tới cây trồng vào mặt ruộng dạng mưa nhân tạo, nhờ các thiết bị thích hợp. Trong hiện tại và tương lai tưới phun mưa là phương pháp tưới hoàn thiện và hiện đại.

• Ưu điểm: 

  • Tiết kiệm nước - tổn thất chỉ do bốc hơi trong quá trình tưới phun- tiết kiệm 40 %  đến 50% so với phương pháp tưới mặt.

  • Thích hợp với mọi loại địa hình, không gây xói mòn, trôi màu, không phá vỡ kết cấu đất.

  • Giảm diện tích chiếm đất của kênh mương và công trình tưới. 

• Nhược điểm: 

  • Giá thành đầu tư xây dựng, quản lý, khai thác cao.

  • Kỹ thuật tưới phức tạp, đòi hỏi trình độ cao 

  • Chất lượng tưới bị ảnh hưởng bởi điều kiện thời tiết.

4. Phương pháp vi tưới:

• Là một kiểu khác của thiết bị tưới áp lực thấp, bao gồm: tưới nhỏ giọt, tưới phun, tưới ngầm, tưởi sủi, và hệ thống ứng dụng chính xác nguồn năng lượng thấp – LEPA

• Vi tưới là phương pháp tưới không làm ướt toàn bộ bề mặt đất mà chỉ cung cấp nước vào bộ phận cẩn thiết của cây trồng.

Bài 3:

Em hãy nên các cách bón thúc phân cho cây có kỹ thuật bón thúc ?

Hướng dẫn giải

• Bón phân hữu cơ hoai mục và phân hoá học

• Bón vãi

• Bón theo hàng, theo hốc

• Phun trên lá

• Sau khi bón phân cần làm cỏ, vun xới, vùi phân lại