Bài 18: Nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào

1. Vị trí địa lí và đặc điểm tự nhiên

Lào thuộc Đông Nam Á, ở khu vực Đông Nam Á lục địa. Lào không giáp biển, có chung đường biên giới với Trung Quốc, Mi-an-ma, Thái Lan, Cam-pu-chia, Việt Nam.

Địa hình Lào chủ yếu là đồi núi, cao về phía đông và phía bắc, thấp dần về phía tây và phía nam. Bô-lê-ven (Bolaven), Xiêng Khoảng là hai cao nguyên lớn ở Lào. Các đồng bằng Xa-văn-na-khét (Savannakhet), Cham-pa-sắc (Champasak) phân bố chủ yếu ở phía nam. Lào có khí hậu nhiệt đới với hai mùa trong năm: mùa khô và mùa mưa. Lào có nhiều loại động vật quý.

- Vị trí địa lí: Lào là quốc gia duy nhất ở Đông Nam Á không giáp biển, thường được gọi là "đất nước Triệu Voi". Nước này nằm ở khu vực Đông Nam Á lục địa. Lào có chung đường biên giới với nhiều quốc gia như Trung Quốc (phía bắc), Mi-an-ma (Tây Bắc), Thái Lan (tây), Cam-pu-chia (Nam) và Việt Nam (đông).

- Địa hình:

+ Chủ yếu là đồi núi: Địa hình Lào chủ yếu là đồi núi, với các dãy núi cao ở phía đông và phía bắc.

+ Cao nguyên và đồng bằng: Có các cao nguyên lớn như Bô-lê-ven (Bolaven) và Xiêng Khoảng. Các đồng bằng nhỏ hơn phân bố dọc theo sông Mê Công, chủ yếu ở phía nam như đồng bằng Xa-văn-na-khét (Savannakhet), Cham-pa-sắc (Champasak).

+ Sông ngòi: Sông Mê Công là dòng sông quan trọng nhất, chảy dọc theo chiều dài của đất nước, cung cấp nguồn nước, phù sa và là tuyến giao thông đường thủy quan trọng cho Lào.

- Khí hậu: Lào có khí hậu nhiệt đới gió mùa, với hai mùa rõ rệt: mùa mưa (từ tháng 5 đến tháng 10) và mùa khô (từ tháng 11 đến tháng 4 năm sau).

- Tài nguyên: Lào có nhiều rừng, tài nguyên khoáng sản như thiếc, đồng, than đá và đa dạng sinh học với nhiều loại động vật quý hiếm.

2. Đặc điểm dân cư

"Số dân Lào không lớn, đạt 7.425 nghìn người (năm 2021); tốc độ tăng dân số chậm. Mật độ dân số khoảng 32 người/km², dân cư phân bố thưa thớt và không đều, tập trung đông ở đồng bằng, thung lũng, ven sông lớn, vùng nông thôn. Phân lớn dân cư là dân tộc Lào. Các dân tộc khác như Khơ-mú, Mông,... chiếm tỉ lệ nhỏ."

- Dân số: Lào có dân số không lớn so với các nước trong khu vực (khoảng 7.425 nghìn người vào năm 2021). Tốc độ tăng dân số hiện nay khá chậm.

- Mật độ dân số: Mật độ dân số tương đối thấp (khoảng 32 người/km²).

- Phân bố dân cư: Dân cư phân bố không đều. Phần lớn dân cư tập trung ở các đồng bằng ven sông Mê Công và các vùng thung lũng, nơi có điều kiện thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt. Các vùng núi cao, vùng sâu vùng xa có dân cư thưa thớt.

- Thành phần dân tộc: Lào là quốc gia đa dân tộc, nhưng dân tộc Lào chiếm đa số. Ngoài ra còn có các dân tộc thiểu số khác như Khơ-mú, H'Mông, Dao,....

3. Một số công trình tiêu biểu

"Cánh đồng Chum là khu di tích văn hóa – lịch sử đặc biệt ở Lào. Ở đây có khoảng hơn 2 000 chum lớn, nhỏ được dựng lên từ kết lâu đời, nằm rải rác dọc theo cánh đồng thuộc cao nguyên Xiêng Khoảng. Các chum có kích thước lớn, chiều cao phổ biến là 1,5 m – 2 m, đường kính trung bình 1,5 m. Di tích này cho biết thông tin về đời sống, phong tục của người Lào cổ. Thạt Luổng là công trình tiêu biểu mang giá trị văn hóa của dân Lào. Công trình được xây dựng vào năm 1566; với trung tâm là một tháp lớn đạt đến để của một đài sen hình vuông. Bao quanh công trình là 30 tháp nhỏ, được trang trí bởi 332 hình bồ đề cách điệu trên các tháp nhỏ có ghi lời dạy của Đức Phật." "Cố đô Luông-Pha-băng có nghĩa là "Kinh thành Phật". Nơi đây từng là kinh đô của Lào từ thế kỉ XIV đến thế kỉ XX với các tán gợn nhuyệt, Mường Xoa, Nông Đồng."

Cánh đồng Chum:

- Là một quần thể di tích khảo cổ học nổi tiếng nằm trên cao nguyên Xiêng Khoảng, bao gồm hàng ngàn chiếc chum đá lớn nhỏ, có niên đại hàng nghìn năm. Các chum có hình dạng và kích thước khác nhau, nằm rải rác trên các cánh đồng.

- Ý nghĩa: Đến nay, nguồn gốc và công dụng chính xác của những chiếc chum này vẫn còn là bí ẩn, nhưng được cho là liên quan đến các nghi lễ tang ma hoặc chứa đựng lương thực của người Lào cổ. Đây là một trong những địa điểm bí ẩn và hấp dẫn nhất ở Lào, đã được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới.

Thạt Luổng (Pha That Luang):

- Là một ngôi tháp Phật giáo lớn và biểu tượng quốc gia của Lào, nằm ở thủ đô Viêng Chăn. Tháp được xây dựng vào năm 1566, có cấu trúc hình tháp vàng lộng lẫy, với một tháp lớn ở trung tâm và bao quanh bởi 30 tháp nhỏ hơn.

- Ý nghĩa: Thạt Luổng là biểu tượng của Phật giáo và chủ quyền độc lập của Lào, là nơi tổ chức các lễ hội quan trọng hàng năm.

Cố đô Luông-Pha-băng (Luang Prabang):

- Là một thành phố cổ kính nằm ở miền bắc Lào, từng là kinh đô của vương quốc Lan Xang và là trung tâm Phật giáo quan trọng. Nơi đây nổi tiếng với các ngôi chùa cổ kính, kiến trúc Pháp cổ, và vẻ đẹp tự nhiên hài hòa giữa sông Mê Công và các ngọn núi.

- Ý nghĩa: Luông-Pha-băng là Di sản Thế giới được UNESCO công nhận, đại diện cho sự pha trộn độc đáo giữa kiến trúc truyền thống Lào và kiến trúc thuộc địa Pháp, cùng với các giá trị văn hóa và tôn giáo sâu sắc.