BÀI 17: Tế bào

I. Khái quát chung về tế bào

1. Tìm hiểu tế bào là gì?

• Mọi cơ thể sinh vật đều được cấu tạo từ tế bào.
• Tế bào có thể thực hiện được các chức năng sống như: trao đổi chất và chuyển hóa năng lượng, sinh trưởng, phát triển, vận động, cảm ứng và sinh sản.

Tế bào là đơn vị cấu trúc nên cơ thể sinh vật.

2. Tìm hiểu về kích thước và hình dạng của tế bào

Kích thước tế bào

• Tế bào có nhiều loại, các tế bào khác nhau có kích thước khác nhau.
• Các tế bào vi khuẩn thường có kích thước nhỏ, khoảng từ 0,5 - 10 μm; phần lớn các tế bào thực vật và tế bào động vật có kích thước khoảng từ 10 μm đến 100 μm.
• Để quan sát được tế bào người ta thường sử dụng kính hiển vi. Một số tế bào có kích thước lớn có thể quan sát được bằng mắt thường như tế bào trứng cá chép, tế bào trứng ếch.

Hình dạng tế bào

• Các hình dạng phổ biến của tế bào là hình cầu, hình que, hình nhiều cạnh, hình sao, hình đĩa, hình thoi,...

Hình dạng tế bào

Trong cơ thể sinh vật, tế bào có hình dạng và kích thước đa dạng phù hợp với chức năng mà chúng đảm nhận.

Tế bào là đơn vị chức năng của cơ thể sinh vật.

3. Tìm hiểu các thành phần chính của tế bào

Cấu tạo tế bào nhân sơ

Cấu tạo tế bào nhân thực

• Mọi tế bào đều có cấu tạo gồm ba thành phần chính là màng tế bào, chất tế bào, nhân tế bào (vật chất di truyền có màng nhân bao bọc) hoặc vùng nhân (vật chất di truyền không có màng nhân bao bọc).
• Các thành phần cấu tạo nên tế bào thực hiện các chức năng khác nhau.

II. Sự lớn lên và sinh sản của tế bào

1. Tìm hiểu sự lớn lên của tế bào

Tế bào thực hiện trao đổi chất để lớn lên, khi đạt đến kích thước nhất định một số tế bào thực hiện phân chia tạo ra các tế bào con (gọi là sự sinh sản tế bào).

2. Tìm hiểu sự sinh sản của tế bào

Tế bào sinh sản bằng cách thực hiện phân chia tế bào, từ một tế bào mẹ tạo ra hai tế bào con giống nhau và giống với tế bào mẹ ban đầu.

Sự lớn lên và sinh sản của tế bào là cơ sở cho sự lớn lên của sinh vật; giúp thay thế các tế bào bị tổn thương hoặc tế bào chết ở sinh vật.