Bài 15: Vi phạm pháp luật và trách nhiệm pháp lý của công dân

- Là hành vi trái pháp luật, có lỗi do người có năng lực trách nhiệm pháp lí thực hiện, xâm hại đến các quan hệ xã hội được pháp luật bảo vệ.

- Vi phạm pháp luật là cơ sở để xác định trách nhiệm pháp lí.

2. Có các loại vi phạm pháp luật

- Vi phạm pháp luật hình sự (tội phạm): là hành vi nguy hiểm cho xã hội, được quy định trong bộ luật hình sự.

Ví dụ: Buôn bán ma túy, giết người,...

- Vi phạm pháp luật hành chính: Là hành vi xâm phạm các quy tắc quản lí của nhà nước mà không phải là tội phạm.

VD: Trốn thuế, làm hư hỏng thất thoát tài sản của nhà nước...

- Vi phạm pháp luật dân sự: Là hành vi trái pháp luật, xâm hại đến các quan hệ tài sản (quan hệ sở hữu, chuyển dịch tài sản…) và quan hệ pháp luật dân sự khác được pháp luật bảo vệ như quyền tác giả, quyền sở hữu công nghiệp.

VD: Tranh chấp đất đai nhà cửa

- Vi phạm kỉ luật: Là những hành vi trái với những qui định, qui tắc, qui chế, xác định trật tự, kỉ luật trong nội bộ cơ quan, xí nghiệp, trường học. 

VD: Học sinh đi học trễ, không làm bài tập về nhà, không chấp hành đúng quy định lao động...

- Là nghĩa vụ đặc biệt mà cá nhân, tổ chức, cơ quan vi phạm pháp luật phải chấp hành những biện pháp bắt buộc do nhà nước quy định.

- Có các loại trách nhiệm pháp lí sau:

+ Trách nhiệm hình sự: là trách nhiệm của người phạm tội phải chịu hình phạt và các biện pháp tư pháp được quy định trong bộ luật hình sự, nhằm tước bỏ hoặc hạn chế quyền và lợi ích của người phạm tội. Trách nhiệm hình sự do tòa án áp dụng đối với người có hành vi phạm tội.

Vi phạm hình sự có thể phạt tù hoặc cao nhất là tử hình.

+ Trách nhiệm hành chính: là trách nhiệm của người (cơ quan, tổ chức) vi phạm các nguyên tắc quản lí nhà nước phải chịu các hình thức xử lí hành chính do cơ quan nhà nước có thẩm quyền áp dụng.

Vi phạm luật giao thông có thể bị phạt tiền và tước giấy phép lái xe

+ Trách nhiệm dân sự: là trách nhiệm của người (cơ quan, tổ chức) có hành vi vi phạm pháp luật dân sự phải chịu các biện pháp nhằm khôi phục lại tình trạng ban đầu của các quyền dân sự bị vi phạm.

Tranh chấp đất đai, tài sản phải hòa giải và xác định phân chia dựa trên cơ sở pháp luật.

+ Trách nhiệm kỉ luật: là trách nhiệm của người vi phạm kỉ luật phải chịu các hình thức kỉ luật do thủ trưởng cơ quan xí nghiệp, trường học áp dụng với cán bộ, công nhân viên, học sinh của cơ quan, tổ chức mình.

Người vi phạm phải chịu các hình thức kỉ luật theo quy định của cơ quan, trường học.

Nghĩa vụ của công dân:

1. Mọi công dân phải chấp hành nghiêm chỉnh Hiến pháp, pháp luật.

2. Tích cực đấu tranh với các hành vi, việc làm vi phạm Hiến pháp và Pháp luật.

Trong quá trình học tập , nếu có bất kỳ thắc mắc nào , các em hãy để lại câu hỏi ở mục hỏi đáp để cộng đồng Hoc24.vn cùng thảo luận và trả lời nhé . Chúc các em học tốt!