Bài 15: Ứng dụng công nghệ sinh học trong phòng, trị bệnh vật nuôi

I. ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ SINH HỌC TRONG SẢN XUẤT VACCINE PHÒNG BỆNH CHO VẬT NUÔI

1. Ứng dụng công nghệ sinh học trong sản xuất vaccine DNA tái tổ hợp

- Vaccine DNA tái tổ hợp là loại vaccine được sản xuất bằng cách sử dụng các gene mã hoá kháng nguyên của vi sinh vật gây bệnh để tổng hợp ra các phân tử DNA tái tổ hợp.

- Vaccine này có khả năng kích thích cơ thể vật nuôi chống lại các vi sinh vật gây bệnh.

- Ví dụ: vaccine DNA tái tổ hợp phòng ngừa bệnh ở heo.

+ Khi tiêm vào cơ thể heo, plasmid sẽ xâm nhập vào tế bào và phiên mã gen GP5, dẫn đến sản xuất protein GP5.

+ Hệ thống miễn dịch của heo sẽ nhận diện protein GP5 như một kháng nguyên lạ và tạo ra phản ứng miễn dịch, từ đó bảo vệ heo khỏi virus.

- Các bước trong quy trình sản xuất vaccine DNA tái tổ hợp:

+ Bước 1: Tạo kháng nguyên.

+ Bước 2: Giải phóng và phân lập kháng nguyên.

+ Bước 3: Thanh lọc.

+ Bước 4: Bổ sung các thành phần khác.

2. Ưu điểm của vaccine DNA tái tổ hợp

- Các loại vaccine thông thường được sản xuất từ virus, vi khuẩn bất hoạt hoặc các protein của chúng.

- Vaccine DNA tái tổ hợp được sản xuất bằng cách:

+ Sử dụng các gene mã hoá kháng nguyên của vi khuẩn.

+ Virus để tổng hợp các phân tử DNA tái tổ hợp.

- Quy trình sản xuất vaccine DNA tái tổ hợp ít tốn kém và đơn giản hơn, có thể sản xuất trên quy mô lớn.

- Tăng tốc quy trình sản xuất vaccine và đáp ứng nhanh chóng với sự xuất hiện của biến thể hoặc virus mới.

II. ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ SINH HỌC TRONG PHÁT HIỆN SỚM VIRUS GÂY BỆNH Ở VẬT NUÔI

- Bệnh do virus gây ra có thể bùng phát thành dịch, gây thiệt hại kinh tế và ảnh hưởng đến sức khoẻ con người và môi trường.

- Virus bệnh cần khoảng 2 - 3 ngày để nhân lên đủ số lượng có thể gây bệnh cho vật nuôi.

- Phát hiện sớm virus trên vật nuôi sẽ giúp:

+ Nâng cao hiệu quả phòng, trị bệnh.

+ Hạn chế bùng phát thành dịch.

+ Giảm thiểu tổn thất cho người chăn nuôi.

- Ví dụ: kĩ thuật miễn dịch huỳnh quang được sử dụng để phát hiện bệnh virus ở chó.