Bài 14. Chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954

1. Chuẩn bị cho chiến dịch Điện Biên Phủ

Từ năm 1953, Pháp xây dựng Điện Biên Phủ thành tập đoàn cứ điểm mạnh nhất Đông Dương. Để thực hiện quyết tâm giành thắng lợi, bộ đội, dân công ngày đêm mở đường, vận chuyển vũ khí, lương thực, xây dựng trận địa,... chuẩn bị cho chiến dịch.

Kéo pháo ở Điện Biên Phủ

Để chuẩn bị cho chiến dịch Điện Biên Phủ, bộ đội được lệnh kéo pháo vào trận địa. Mỗi khẩu pháo nặng mấy tấn, phải dùng tới 150 đến 160 chiến sĩ trẻ, khoẻ để kéo quanh những ngọn núi có độ dốc tới 60 độ,... Mỗi đêm, kéo pháo được vài ba cây số, nếu trời mưa, đường trơn thì chỉ kéo được 500 đến 600 mét...

Sau hơn một tuần khẩn trương kéo cả ngày lẫn đêm, pháo đã vào trận địa. Nhận thấy chiến dịch chưa thể bắt đầu, các đơn vị lại được lệnh kéo pháo ra,... Những đêm cuối tháng trời tối, đường dốc cheo leo, việc kéo pháo ra càng trở nên nặng nhọc, đổ cả mồ hôi và máu,... Trong đó, có tấm gương của anh Tô Vĩnh Diện đã hi sinh thân mình cứu pháo. Với nỗ lực quyết tâm của bộ đội pháo binh và sự ủng hộ từ hậu phương, các đơn vị đã kéo pháo ra điểm quy định.

(Theo Ban liên lạc truyền thống chiến sĩ Điện Biên Phủ tại Thành phố Hồ Chí Minh, Chiến sĩ Điện Biên kể chuyện, NXB Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2009, tr.79 - 82)

Bế Văn Đàn lấy thân mình làm giá súng

Bế Văn Đàn (1931 - 1953) là người dân tộc Tày, quê ở huyện Phục Hoà (nay là huyện Quảng Hoà), tỉnh Cao Bằng.

Năm 1953, trong trận chiến ở Mường Pồn, đại đội của anh Bế Văn Đàn thương vong nhiều. Khẩu trung liên của Chu Văn Pù chưa bắn được vì không có chỗ kê súng. Không ngần ngại. Bế Văn Đàn chạy lại cầm khẩu trung liên đặt lên vai mình và hô đồng đội bắn. Anh Pù còn do dự thì Bế Văn Đàn đã nói: "Kẻ thù trước mắt, đồng chí có thương tôi thì bắn đi!" Anh Pù nghiến răng nổ súng.

Bế Văn Đàn hi sinh khi hai tay vẫn ghì chặt chân súng trên vai. Anh được Nhà nước truy tặng Huân chương Quân công hạng Nhì và danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân.

(Theo Hội đồng Thi đua - Khen thưởng Trung ương, Chân dung anh hùng thời đại Hồ Chí Minh, NXB Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2001, tr.168)

2. Diễn biến chiến dịch Điện Biên Phủ

Chiến dịch Điện Biên Phủ diễn ra trong 56 ngày đêm, chia làm ba đợt:

Đợt 1: Từ ngày 13/3 đến ngày 17/3/1954, quân ta lần lượt chiếm được cứ điểm Him Lam và toàn bộ phân khu Bắc.

Đợt 2: Từ ngày 30/3 đến ngày 26/4/1954, quân ta tấn công và tiêu diệt các cứ điểm ở phía đông phân khu Trung tâm.

Đợt 3: Từ ngày 1/5 đến ngày 7/5/1954, quân ta đánh chiếm các cứ điểm còn lại ở phân khu Trung tâm và phân khu Nam.

17 giờ 30 phút ngày 7/5/1954, tướng Đờ Ca-xtơ-ri đầu hàng. Chiến dịch Điện Biên Phủ toàn thắng.

Bắt sống tướng Đờ Ca-xtơ-ri

Chiều 7/5/1954, khi vòng vây quanh tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ ngày càng siết chặt, tổ xung kích do đồng chí Tạ Quốc Luật làm đội trưởng xông vào hầm Đờ Ca-xtơ-ri. Trong hầm tướng Đờ Ca-xtơ-ri và hơn 20 sĩ quan bộ tham mưu cùng máy phát điện vẫn chạy, đèn sáng, trên bàn vẫn còn một đống giấy đang cháy âm ỉ.

Tiểu đội trưởng Hoàng Đăng Vinh, đội trưởng Luật, đồng chí chí Nhỏ xông vào hô to: Giơ tay lên!

Tất cả đều giơ tay hàng, trừ tướng Đờ Ca-xtơ-ri. Sau đó, đồng chí Vinh tiến về phía tướng Đờ Ca-xtơ-ri. Ông ta vội đứng lên, giơ tay lên và nói: "Đừng bắn! Tôi xin hàng".

(Theo Ban liên lạc truyền thông chiến sĩ Điện Biên Phủ tại Thành phố Hồ Chí Minh, Chiến sĩ Điện Biên kể chuyện, NXB Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2009, tr.400 - 401)