Bài 1. Vị trí địa lí, lãnh thổ, đơn vị hành chính, Quốc kì, Quốc huy, Quốc ca
Nội dung lý thuyết
I. VỊ TRÍ ĐỊA LÍ VÀ LÃNH THỔ
Việt Nam có vị trí địa lí đặc biệt, nằm ở khu vực Đông Nam Á, tạo nên những đặc điểm độc đáo về tự nhiên và ảnh hưởng lớn đến hoạt động sản xuất.
- Vị trí địa lí:
+ Việt Nam nằm ở khu vực Đông Nam Á, thuộc châu Á.
+ Trên đất liền, nước ta có chung đường biên giới với Trung Quốc, Lào, Cam-pu-chia (Campuchia).
+ Phía đông và phía nam giáp với Biển Đông – một vùng biển lớn với nhiều quần đảo và vùng biển của các quốc gia khác.
Ảnh hưởng của vị trí địa lí đối với tự nhiên và hoạt động sản xuất:
- Thuận lợi:
+ Thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa: Vị trí địa lí giúp Việt Nam có khí hậu nhiệt đới gió mùa ẩm, thuận lợi cho sự phát triển đa dạng của cây trồng, vật nuôi.
+ Thích hợp phát triển cây trồng, vật nuôi đa dạng: Khí hậu và đất đai phong phú tạo điều kiện cho nền nông nghiệp phát triển, đặc biệt là cây lúa nước.
+ Thuận lợi phát triển giao thông vận tải biển, hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu: Đường bờ biển dài, nhiều cảng biển quan trọng giúp Việt Nam dễ dàng giao thương với các nước trong khu vực và trên thế giới bằng đường biển.
- Khó khăn: Nhiều thiên tai: Việt Nam cũng thường xuyên chịu ảnh hưởng của các loại thiên tai như bão, lũ lụt, hạn hán do vị trí địa lí và ảnh hưởng của biến đổi khí hậu.
- Đặc điểm hình dạng lãnh thổ phần đất liền:
+ Lãnh thổ Việt Nam bao gồm phần đất liền, vùng biển và vùng trời.
+ Phần đất liền của nước ta có hình dạng chữ S, hẹp ngang và trải dài theo chiều bắc – nam.
+ Đường bờ biển dài (khoảng 3 260 km), với nhiều đảo và quần đảo lớn nhỏ.
+ Tổng diện tích đất tự nhiên là trên 331 212 km2
II. ĐƠN VỊ HÀNH CHÍNH
- Việt Nam là một quốc gia thống nhất, được chia thành các đơn vị hành chính để dễ quản lí.
- Số lượng đơn vị hành chính:
+ Việt Nam có 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
+ 5 thành phố trực thuộc Trung ương là Hà Nội, Hải Phòng, Đà Nẵng, Thành phố Hồ Chí Minh và Cần Thơ.
+ Thủ đô của Việt Nam là Hà Nội.
- Biển Đông, quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa:
+ Biển Đông là một phần quan trọng của lãnh thổ Việt Nam, với nhiều tài nguyên biển và tuyến hàng hải quốc tế quan trọng.
+ Việt Nam có chủ quyền không thể tranh cãi đối với hai quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa. Đây là những quần đảo có vị trí chiến lược, khẳng định chủ quyền biển đảo của Việt Nam.
III. QUỐC KÌ, QUỐC HUY, QUỐC CA CỦA NƯỚC CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Quốc kì, Quốc huy và Quốc ca là những biểu tượng thiêng liêng của một quốc gia, thể hiện lòng yêu nước, tinh thần đoàn kết và khát vọng độc lập, tự do của dân tộc.
a) Quốc kì nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam:
- Đặc điểm: Quốc kì nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam có nền màu đỏ tươi, ở giữa có ngôi sao vàng năm cánh.
- Ý nghĩa:
+ Màu đỏ: Tượng trưng cho cách mạng, máu đào của các anh hùng liệt sĩ đã hi sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc.
+ Sao vàng: Biểu trưng cho linh hồn dân tộc Việt Nam, sự đoàn kết của năm tầng lớp trong xã hội: sĩ, nông, công, thương, binh cùng đoàn kết chiến đấu vì nền độc lập, tự do của dân tộc.
=> Quốc kì thể hiện sự thống nhất, độc lập, tự chủ và hoà bình của dân tộc Việt Nam.
b) Quốc huy nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam:
- Đặc điểm: Quốc huy nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam hình tròn, nền đỏ, ở giữa có ngôi sao vàng năm cánh, xung quanh có bông lúa, ở dưới có nửa bánh xe răng và dòng chữ "Cộng
- Ý nghĩa:
+ Bông lúa vàng: Tượng trưng cho sự ấm no, hạnh phúc và phát triển nông nghiệp.
+ Bánh xe răng: Tượng trưng cho công nghiệp, sự phát triển của nền kinh tế.
=> Quốc huy thể hiện khát vọng về một nền hoà bình, độc lập, tự do và về một nước Việt Nam phát triển thịnh vượng, sánh vai cùng các quốc gia trên thế giới.
c) Quốc ca nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam:
- Tên gọi: Quốc ca nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là nhạc và lời của bài "Tiến quân ca".
- Tác giả: Văn Cao sáng tác vào năm 1944.
- Ý nghĩa: Quốc ca thể hiện sự hi sinh to lớn, chiến thắng vinh quang của thế hệ đi trước, đồng thời, cũng thể hiện khát vọng độc lập, tự do và phát triển của Việt Nam.
=> Quốc kì, Quốc huy, Quốc ca là biểu tượng của đất nước và con người Việt Nam, thể hiện ý chí, truyền thống yêu nước, tinh thần đoàn kết của dân tộc Việt Nam.