Bài 1. Đơn thức nhiều biến. Đa thức nhiều biến

Nội dung lý thuyết

I. Đơn thức nhiều biến

1. Khái niệm

Đơn thức nhiều biến (hay đơn thức) là biểu thức đại số chỉ gồm một số, hoặc một biến, hoặc một tích giữa các số và các biến.

Ví dụ: Trong các biểu thức sau, biểu thức nào là đơn thức?

\(\dfrac{1}{2};a;2x+y;-5x^2y^3;\sqrt{2}xy\)

Hướng dẫn giải

Các biểu thức\(\dfrac{1}{2};a;-5x^2y^3;\sqrt{2}xy\) là đơn thức, còn biểu thức 2x + y không phải là đơn thức.

@6081742@

2. Đơn thức thu gọn

Đơn thức thu gọn là đơn thức chỉ gồm tích của một số với các biến, mà mỗi biến đã được nâng lên lũy thừa với số mũ nguyên dương và chỉ được viết một lần.

Thông thường, khi viết đơn thức thu gọn, ta viết hệ số trước, phần biến sau và các biến được viết theo thứ tự trong bảng chữ cái.

@6081591@

Chú ý

+ Ta cùng coi một số là đơn thức thu gọn.

+ Từ nay, khi nói đến đơn thức, nếu không nói gì thêm ta hiểu đó là đơn thức thu gọn.

3. Đơn thức đồng dạng

Hai đơn thức đồng dạng là hai đơn thức có hệ số khác 0 và có cùng phần biến.

Ví dụ: Hai đơn thức \(3x^2y^2;-2x^2y^2\) là hai đơn thức đồng dạng vì có hệ số khác 0 và có cùng phần biến là \(x^2y^2\).

@6090371@

4. Cộng, trừ các đơn thức đồng dạng

Để cộng (hay trừ) các đơn thức đồng dạng, ta cộng (hay trừ) các hệ số với nhau và giữ nguyên phần biến.

Ví dụ: Thực hiện phép tính

a) \(3x^2y^3+5x^2y^3\);

b) \(4x^3y^5-9x^3y^5\).

Hướng dẫn giải

a) \(3x^2y^3+5x^2y^3=(3+5)x^2y^3=8x^2y^3\).

b) \(4x^3y^5-9x^3y^5=(4-9)x^3y^5=-5x^3y^5\).

@6090422@

II. Đa thức nhiều biến

1. Định nghĩa

Đa thức nhiều biến (hay đa thức) là một tổng của những đơn thức.

Chú ý: Mỗi đơn thức cũng là một đa thức.

Ví dụ:

Biểu thức \(P=x^2+y+3z\) là biểu thức của ba biến x, y và z.

@6098412@

2. Đa thức thu gọn

Thu gọn đa thức nhiều biến là làm cho trong đa thức đó không còn hai đa thức nào đồng dạng.

Ví dụ: Thu gọn đa thức \(P=x^2+xy^2+x^2y+2xy^2-x^2\).

Hướng dẫn giải

\(P=x^2+xy^2+x^2y+2xy^2-x^2\)                      \(=(x^2-x^2)+(xy^2+2xy^2)+x^2y\\ =3xy^2+x^2y.\)

@6098634@

3. Giá trị của đa thức

Nhận xét: Để tính giá trị của một đa thức tại những giá trị cho trước của các biến, ta thay những giá trị cho trước đó vào biểu thức xác định đa thức rồi thực hiện các phép tính.

@6098704@