nêu nội dung và nghệ thuật của
những bài ca dao lớp 7
Hãy nêu 1 bài ca dao có nội dung châm biến, nêu nội dung và nghệ thuật của bài ca dao đó.
Cái cò lặn lội bờ ao,
Hỡi cô yếm đào lấy chú tôi chăng?
Chú tôi hay tửu hay tăm,
Hay nước chè đặc, hay nằm ngủ trưa.
Ngày thì ước những ngày mưa,
Đêm thì ước những đên thừa trống canh.
Hình ảnh người cháu: được ẩn dụ bởi hình ảnh "cái cò" - đang phải lặn lội, vất vả làm việc.Hình ảnh người được cầu hôn: "cô yếm đào" - hình ảnh ẩn dụ chỉ người con gái xinh đẹp, đang độ tuổi xuân thì, gia đình có điều kiện khá giả.Hình ảnh người chú được giới thiệu:Hay tửu hay tămHay nước chè đặcHay nằm ngủ trưaƯớc ngày mưaĐêm thừa trống canh=> Phép liệt kê, từ ngữ mỉa mai, nói ngược, giọng điệu nhẹ nhàng, bỡn cợt.
=> Giễu cợt, châm biếm nhân vật chú tôi
=> Chế giễu hạng người lười biếng, nghiện ngập.
Cre: https://tech12h.com/de-bai/noi-dung-chinh-bai-nhung-cau-hat-cham-biem.html
Em hãy nêu những điểm chung về nội dung và nghệ thuật của ba bài ca dao.
Những điểm chung về nội dung:
- Nội dung:
+ Than thân, đồng cảm với cuộc đời đau khổ, đắng cay của người lao động
+ Tố cáo, phản kháng xã hội phong kiến
- Nghệ thuật:
+ Đều sử dụng hình thức thơ lục bát
+ Hình ảnh biểu tượng, ẩn dụ, so sánh để diễn tả tâm trạng
Em hãy nêu những điểm chung về nội dung và nghệ thuật của ba bài ca dao “Những câu hát than thân”.
Về nội dung:
● Cả ba bài đều là những câu hát than thân của những con người trong xã hội xưa.
● Mỗi bài lại có một nét riêng mang tính chất phản kháng.
● Cả ba bài đều diễn tả cuộc đời, thân phận của nhân dân ta trong xã hội cũ
Về nghệ thuật:
● Điểm đặc sắc là cả ba bài ca dao đều sử dụng thể thơ lục bát - một thể thơ truyền thống của dân tộc, có âm hưởng nhẹ nhàng mà tha thiết, tạo nên sức sống lâu bền trong lòng người đọc.
● Sử dụng các biện pháp tu từ so sánh, ẩn dụ, câu hỏi tu từ.
Em hãy nêu những điểm chung về nội dung và nghệ thuật của bài ca dao than thân đã học?
+ Những bài ca dao mở đầu bằng cụm từ ’’Thân em’’ thường nói vê thân phận đau khổ, không tự định đoạt được cuộc đời mình của người phụ nữ trong xã hội phong kiến.
+ Những bài ca dao này thường sử dụng biện pháp nghệ thuật so sánh để diễn tả.
+ Sử dụng thể thơ lục bát.
+ Sử dụng biện pháp nghệ thuật so sánh và câu hỏi tu từ.
+ Những sự vật đưa ra để so sánh đều nhỏ bé, tội nghiệp, đáng thương và gần gũi với đời sống của người lao động.
Nêu những nét đặc sắc về nghệ thuật, nội dung của từng bài ca dao?
Nội Dung:
Bài thơ vẽ lên một bức tranh thiên nhiên vô cùng đẹp nơi Côn Sơn mộc mạc dân dã. Cáo quan về quê nhà thơ không hề hối hận cũng không hề buồn mà chỉ nhàn nhã và thanh thản thêm. Với biện pháp nghệ thuật so sánh được sử dụng dày đặc Côn Sơn càng hiện lên sinh động hơn và tâm trạng của nhà thơ càng được thể hiện rõ hơn – đó là một tâm trạng hết sức phấn chấn và thanh thản.
Nội dung và nghệ thuật bài: "Ca dao về tình cảm gia đình" lớp 7
Nội dung:
- đề cao vai trò của tình mẫu tử và tình phụ tử
- khuyên chúng ta phải chân trọng tình cảm đó và phải biết ngoan ngoãn nghe lời bố mẹ
Nghệ thuật
- sử dụng thể thơ lục bát, nhịp thơ phù hợp, dễ nhớ dễ thuộc.
sử dụng từ láy, từ tượng hình giúp ta có thể hình dung rõ hơn về đối tượng
Có lẽ trong mỗi tuổi thơ của mỗi chúng ta, ca dao dân ca tựa hồ như một người bạn đồng hành, lớn lên cùng ta, vỗ về tâm hồn chúng ta qua những lời ru ngọt ngào của bà, của mẹ, của chị. Chúng ta ngủ say khi bên tai còn văng vẳng tiếng ru, ngủ say từ những trưa hè đến những đêm đông lạnh giá. Bởi vậy, tình cảm gia đình luôn luôn là một chủ đề quan trọng trong kho tàng ca dao dân ca Việt Nam. Thông qua những câu hát về tình cảm gia đình, đời sống tâm hồn, tình cảm của con người Việt Nam được hiện lên rõ nét.
Tình cảm gia đình trước hết được thể hiện qua ơn nghĩa của người con đối với công lao to lớn của cha mẹ. Mỗi chúng ta đều được sống trong sự yêu thương, che chở và đùm bọc nơi vòng tay mềm mại của mẹ, được che chở trong đôi bàn tay ấm áp của cha. Cha mẹ là người ban tặng cho ta sinh mạng, sự sống và cả cuộc đời. Chúng ta được dạy dỗ, và điều hiển nhiên, cha mẹ luôn luôn dành những thứ tốt đẹp nhất cho chúng ta, luôn luôn dõi theo con đường đời ta đi, luôn luôn đứng sau vực ta dậy.
Công cha như núi ngất trời
Nghĩa mẹ như nước ở ngoài biển Đông.
Cách so sánh thật bình dị, thân quen, dễ hiểu và dễ đi vào lòng người. Núi và biển là những vật thể to lớn, mênh mông, vĩnh hằng, người cha thì vững chãi như núi còn người mẹ thì hiền lành, bình yên như biển. Ơn sâu nghĩa nặng của cha mẹ được đưa vào câu ca dao một cách tinh tế. Qua đó ta có thể thấy được sự biết ơn sâu nặng của những người con đối với cha mẹ của mình.
Chiều chiều đứng trước ngõ sau
Trông về quê mẹ ruột đau chín chiều.
Dễ dàng có thể hình dung ra hình ảnh người phụ nữ lấy chồng xa quê đang âm thầm đứng nơi khuất lấp nhớ về người mẹ, nhớ về quê hương mỗi buổi chiều tà, đó là hành động lặp đi lặp lại. Đó là nỗi buồn dâng trào xót xa, sâu lắng, nỗi nhớ da diết khôn nguôi của người phụ nữ xa quê. Đằng sau nỗi đau đớn ấy, tác giả dân gian muốn thể hiện tình yêu gia đình, yêu quê hương sâu sắc của những người con xa xứ.
Ngó lên- nuộc lạt
Bao nhiêu nuộc lạt- nhớ ông bà bấy nhiêu.
Ai bưng bầu rượu đến đó phải chịu khó bưng về
Em đang ở hầu thầy mẹ cho trọn bề hiếu trung
177 người thích Thích
Ai còn mẹ xin đừng làm mẹ khóc,
Đừng để buồn lên mắt mẹ nghe không.
38 người thích Thích
- Ai đi bờ đất một mình,
Phất phơ chéo áo giống hình trò Ba?
Trò Ba đi học trường xa,
Cơm canh ai nấu, cửa nhà ai lo?
- Cửa nhà đã có con Ba,
Cơm canh con Bốn, rượu trà con Năm,
Một trăm chìa khóa con Sáu cầm,
Giang sơn con Bảy giữ, tảo tần con Tám lo…
16 người thích Thích
Ai làm cho chuối không cành,
Cho anh không vợ cắn quanh mẹ già.
Mẹ già như mẹ người ta,
Thì anh có vợ trong nhà đã lâu.
Mẹ anh ác nghiệt cơ cầu,
Cho nên anh chịu âu sầu đến nay.
18 người thích Thích
Ai ơi chồng dữ thì lo,
Mẹ chồng mà dữ mổ bò ăn khao.
149 người thích Thích
Ai ơi giữ chí cho bền,
Dù ai xoay hướng đổi nền mặc ai.
Xin đừng làm, nói đơn sai,
Tin mình đừng sợ những lời dèm pha.
Anh em một họ một nhà,
Thương nhau chân thật đường xa cũng gần.
117 người thích Thích
Ai về tôi gửi đôi giày,
Phòng khi mưa gió để thầy mẹ đi.
9 người thích Thích
Anh đi làm mướn nuôi ai,
Cho áo anh rách, cho vai anh mòn?
Anh đi làm mướn nuôi con,
Áo rách mặc áo, vai mòn mặc vai.
128 người thích Thích
Anh em chín họ mười đời,
Hai người cùng có, chẳng rời nhau ra.
Chị em cùng khúc ruột rà,
Kẻ giàu, người khó, họ xa tám đời.
123 người thích Thích
Anh em cốt nhục đồng bào,
Vợ chồng là nghĩa lẽ nào không thương.
110 người thích Thích
Anh em hiền thật là hiền,
Bởi một đồng tiền làm mất lòng nhau.
123 người thích Thích
Anh em nào phải người xa,
Cùng chung bác mẹ, một nhà cùng thân.
Yêu nhau như thể tay chân,
Anh em hoà thuận, hai thân vui vầy.
161 người thích Thích
Anh em như chân như tay,
Vợ chồng như áo cởi ngay nên lìa.
105 người thích Thích
Anh ơi! em bảo anh này,
Công cha nghĩa mẹ cao dày chớ quên.
12 người thích Thích
Anh về Bình Định thăm cha,
Phú Yên thăm mẹ, Khánh Hoà thăm em.
3 người thích Thích
Ba bà đi chợ với nhau
Một bà đi trước kể chuyện nàng dâu
Một bà đi sau tu tu lên khóc
Nhà bà có phúc cưới được dâu hiền,
Nhà tôi vô duyên cưới cô dâu dại
Việc làm thì rái, chỉ tưởng những ăn
Hễ bảo quét sân đánh chết ba gà
Bảo đi quét nhà, đánh chết ba cho
Có mâm giỗ, họ miếng ra miếng vào
Rửa bát cầu ao liếm dĩa quèn quẹt
Đi chợ quên thúng quên quan tiền
Về nhà quên ngõ đâm xiêng vào chùa
Vo chùa thấy hai ông Hộ Pháp mới tô
Nó nghĩ khách tới đầy nhà nhà tôi
Trở ra nó mỉm miệng nó cười
Thằng chồng nó đánh một hồi cẳng chân
Bà đi giữa nghe chuyện phân vân
Rằng dâu tôi cũng không đần không khôn
Mẹ chồng có nói đến con
Thì con tôi chỉ cười dòn nói đưa!
6 người thích Thích
Bao giờ cá lý hóa long,
Đền ơn cha mẹ ẵm bồng xưa nay.
108 người thích Thích
Bảo vâng, gọi dạ, con ơi,
Vâng lời sau trước, con thời chớ quên.
Công cha, nghĩa mẹ, khôn đền,
Vào thưa, ra gửi, mới nên con người.
17 người thích Thích
Bồng bềnh giữa chốn giang tân,
Bên tình bên nghĩa biết phân bên nào.
Em ơi, nhất lê nhì lựu tam đào,
Bên tình bên nghĩa, bên nào cũng thương.
87 người thích Thích
Mẹ già như chuối ba hương,
Như xôi nếp mật, như đường mía lau.
150 người thích Thích
Cá không ăn muối cá ươn,
Con cãi cha mẹ trăm đường con hư.
128 người thích Thích
Cái ngủ, mày ngủ cho lâu,
Mẹ mày đi cấy đồng sâu chưa về.
Bắt được con giếc, con trê,
Cầm cổ lôi về cho cái ngủ ăn.
91 người thích Thích
Cha mẹ để của bằng non,
Không bằng để đức cho con ở đời.
6 người thích Thích
Cha mẹ là biển là trời,
Nói sao hay vậy, đâu dám cãi lời mẹ cha.
23 người thích Thích
Cha mẹ nuôi con biển hồ lai láng,
Con nuôi cha mẹ con tính tháng tính ngày.
119 người thích Thích
Chăn tằm rồi mới ươm tơ,
Làm dâu rồi mới được như mẹ chồng.
14 người thích Thích
Chàng ơi! Ơn cha ba năm cúc dục
Nghĩa mẹ chín tháng cù lao
Ai đền ơn cho thiếp mà nhủ thiếp trao ân tình?
10 người thích Thích
Chẻ tre lựa cật đan nia,
Có chồng con một khỏi chia gia tài.
21 người thích Thích
Chồng dữ thì em mới lo,
Mẹ chồng mà dữ mổ bò ăn khao.
102 người thích Thích
Chồng dữ thì em mới rầu,
Mẹ chồng mà dữ giết trâu ăn mừng.
116 người thích Thích
Có cha, có mẹ có hơn,
Không cha, không mẹ như đàn không dây.
Mẹ cha như nước, như mây,
Làm con phải ở cho tầy lòng con.
24 người thích Thích
Có con hơn của anh ơi,
Của như buổi chợ họp rồi lại tan.
24 người thích Thích
Cơm cha cơm mẹ đã từng,
Con đi làm mướn kiếm lưng cơm người.
Cơm người khổ lắm mẹ ơi!
Chả như cơm mẹ, vừa ngồi vừa ăn.
21 người thích Thích
Con cò bay bổng bay la,
Bay từ của miếu bay ra cánh đồng.
Cha sinh mẹ đẻ tay không,
Cho nên bay khắp tây đông kiếm mồi.
Trước là nuôi cái thân tôi,
Sau nuôi đàn trẻ nuôi đời cò con.
8 người thích Thích
Con cò lặn lội bờ sông,
Mẹ đi tưới nước cho bông có đài.
Trông trời, trông nước, trông mây,
Trông cho lúa chín, hột sây nặng nhành,
Trông cho rau muống mau xanh,
Để mẹ nấu một bát canh đậm đà,
Mát lòng sau bữa rau cà,
Cho con mau lớn, việc nhà con lo.
6 người thích Thích
Con dâu bắt chí mẹ chồng,
Ngó ra ngoài đồng thấy ổ le le.
7 người thích Thích
Con dẫu lớn vẫn là con của mẹ,
Đi hết đời lòng mẹ vẫn theo con.
8 người thích Thích
Con lên ba con chửi mẹ cười,
Con lên mười con chửi mẹ khóc.
15 người thích Thích
Con ơi ghi nhớ lời này
Công cha, nghĩa mẹ, công thầy chớ quên.
173 người thích Thích
Con tài, lo láo, lo kiêu,
Con ngu thì lại lo sao kịp người.
114 người thích Thích
Con thơ tay ẫm tay bồng,
Tay dắt mẹ chồng đầu bạc như bông.
5 người thích Thích
Công cha ba năm tình thâm lai láng,
Nghĩa mẹ đậm đà chín tháng cưu mang,
Bên ướt mẹ nằm, bên ráo con lăn,
Biết lấy chi đền nghĩa khó khăn,
Hai đứa mình lên non lấy đá xây lăng phụng thờ.
9 người thích Thích
Công cha đức mẹ cao dày,
Cưu mang trứng nước những ngày ngây thơ.
Nuôi con khó nhọc đến giờ,
Trưởng thành con phải biết thờ song thân.
263 người thích Thích
Công cha nghĩa mẹ ai đền,
Mà em ông áo ôm mền theo anh?
4 người thích Thích
Công cha nghĩa mẹ chưa đền,
Hiếu trung chưa trả sao em ôm mùng mền theo trai?
6 người thích Thích
Công cha nghĩa mẹ khó quên,
Vào thưa ra gửi mới nên con người.
5 người thích Thích
Công cha nghĩa mẹ ơn thầy,
Ngày sau khôn lớn ơn dày biển sâu.
6 người thích Thích
Công cha như núi ngất trời,
Nghĩa mẹ như nước ngời ngời biển Đông.
Núi cao biển rộng mênh mông,
Công cha nghĩa mẹ ghi lòng con ơi.
9 người thích Thích
Công cha như núi Thái Sơn,
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra.
Một lòng thờ mẹ kính cha,
Cho tròn chữ hiếu mới là đạo con.
245 người thích Thích
Công thầy, nghĩa mẹ chưa đền,
Sao con lại dám kéo mền đắp chung.
Đọc thêm tại: http://www.tudiendanhngon.vn/ca-dao/tinh-cam-gia-dinh © TuDienDanhNgon.vn
nêu những đặc trưng của ca dao về nội dung, nghệ thuật và giá trị bộ phận văn học này
Em tham khảo nhé:
- Đặc điểm nội dung: diễn tả đời sống tinh thần, tư tưởng, tình cảm của nhân dân trong các quan hệ đôi lứa, gia đình, quê hương, đất nước,… Trong đó có các chủ đề chính là những tiếng hát than thân, những lời ca yêu thương tình nghĩa cất lên từ cuộc đời còn nhiều xót xa, cay đắng nhưng đằm thắm ân tình của con người Việt Nam và những bài ca dao hài hước thể hiện tinh thần lạc quan của người lao động.
- Đặc điểm nghệ thuật:
+ Lời thơ thường ngắn gọn.
+ Sử dụng thể thơ lục bát hoặc lục bát biến thể.+ Ngôn ngữ gần gũi với lời ăn tiếng nói hằng ngày, giàu hình ảnh so sánh, ẩn dụ.
+ Lối diễn đạt bằng một số hình thức mang đậm sắc thái dân gian.
Nêu giá trị nội dung , nghệ thuật các bài ca dao thuộc các chủ đề ca dao đã học ?