Xét những đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:
a) Năm nay đào lại nở,
Không thấy ông đồ xưa.
Những người muôn năm cũ,
Hồn ở đâu bây giờ?
(Vũ Đình Liên, Ông đồ)
b) Cai lệ không để cho chị Dậu được nói hết câu, trợn ngược hai mắt, hắn quát:
- Mày định nói cho cha mày nghe đấy à? Sưu của nhà nước mà dám mở mồm xin khất!
(Ngô Tất Tố, Tắt đèn)
c) Đê vỡ rồi!…Đê vỡ rồi, thời ông cách cổ chúng mày, thời ông bỏ tù chúng mày! Có biết không?…Lính đâu? Sao bay dám để cho nó chạy xồng xộc vào đây như vậy? Không còn phép tắc gì nữa à?
(Phạm Duy Tốn, Sống chết mặc bay)
d) Một người hằng ngày chỉ cặm cụi lo lắng vì mình, thế mà khi xem truyện hay ngâm thơ có thể vui, buồn, mừng, giận cùng những người ở đâu đâu, vì những chuyện ở đâu đâu, há chẳng phải là chứng cớ cho cái mãnh lực lạ lùng của văn chương hay sao?
(Hoài Thanh, Ý nghĩa văn chương)
e) Đến lượt bố tôi ngây người ra như không tin vào mắt mình.
- Con gái tôi vẽ đây ư? Chả lẽ lại đúng là nó, cái con Mèo hay lục lọi ấy!
(Tạ Duy Anh, Bức tranh của em gái tôi)
- Trong những đoạn trích trên, câu nào là câu nghi vấn?
- Câu nghi vấn trong đoạn trích trên có dùng để hỏi không? Nếu không dùng để hỏi thì dùng để làm gì?
- Nhận xét về dấu kết thúc những câu nghi vấn trên (có phải bao giờ cũng là dấu chấm hỏi không?).
- Các câu nghi vấn trong những đoạn trích trên:
+ Hồn ở đâu bây giờ?
+ Mày định nói cho cha mày nghe đấy à?
+ Có biết không?... phép tắc gì nữa à?
+ Một người hằng năm chỉ cặm cụi lo lắng vì mình… văn chương hay sao?
+ Con gái tôi vẽ đấy ư?
- Những câu nghi vấn trên không dùng để hỏi
a, Dùng để bộc lộ sự nuối tiếc, hoài cổ của tác giả
b, Bộc lộ sự tức giận, đe dọa của tên cai lệ
c, Bộc lộ sự đe dọa, quát nạt của tên quan hộ đê
d, Khẳng định vai trò của văn chương trong đời sống
e, Bộc lộ sự ngạc nhiên của nhân vật người bố.
- Các câu nghi vấn trên có dấu hỏi chấm kết thúc (hình thức),
+ Câu nghi vấn trên để biểu lộ cảm xúc, đe dọa, khẳng định, ngạc nhiên…
+ Không yêu cầu người đối thoại trả lời.
Câu nghi vấn trong đoạn văn dưới đây dùng để làm gì?
“ Cai lệ không để cho chị được nói hết câu, trợn ngược hai mắt, hắn quát:
- Mày định nói cho cha mày nghe đấy à? Sưu của nhà nước mà dám mở mồm xin khất!”
A. Hỏi
B. Bộc lộ tình cảm, cảm xúc
C. Đe dọa
D. Phủ định
Tìm những câu nghi vấn trong những câu dưới đây và cho biết chúng có những đặc điểm hình thức nào của câu nghi vấn:
a. Tôi hỏi cho có chuyện:
Thế nó cho bắt à?
b. Không! Cháu không muốn vào. Cuối năm thế nào mợ cháu cũng về.
Cô tôi hỏi luôn, giọng vẫn ngọt:
Sao lại không vào? Mợ mày phát tài lắm, có như dạo trước đâu!
c. Anh chị có phúc lớn rồi. Anh có biết con gái anh là một thiên tài hội hoạ không?
d. Không, ông giáo ạ! Ăn mãi hết đi thì đến lúc chết lấy gì mà lo liệu?
Đáp án
- Các câu nghi vấn:
a. Thế nó cho bắt à?
b. Sao lại không vào?
c. Anh có biết con gái anh là một thiên tài hội hoạ không?
d. Ăn mãi hết đi thì đến lúc chết lấy gì mà lo liệu?
- Dấu hiệu hình thức:
+ Cuối câu có dấu chấm hỏi.
+ Trong câu có các từ nghi vấn: à, sao, có...không, gì.
bài tập:Chuyển các câu sau đây thành câu khác nhưng có ý nghĩa tương đương. A.chúng tôi cố gắng học thôi (trần thuật) B. Bạn A còn lười học (câu trần thuật) C. Bài toán này rất khó (câu trần thuật) D. Bài thơ này mà hay à (câu nghi vấn) E. Mẹ tôi không thể không vui khi tôi được học sinh giỏi (câu phủ định)
A. Chúng tôi đang cố gắng học.
B. Mọi người thấy bạn A vẫn còn lười học.
C. Bài toán này rất khó nên ít bạn làm được
D. Bài thơ này có hay không vậy?
E. Mẹ tôi không thể vui hơn khi tôi được học sinh giỏi.
a) Đọc đoạn hội thoại sau và thực hiện yêu cầu bên dưới
Hoa : Mẹ ơi ,hôm nay con được điểm 10 đấy ạ
Mẹ Hoa : Con được điểm 10 đấy ư ?
Hoa : Vâng ạ.
Mẹ Hoa : Con gái , con giỏi lắm!
1 gạch dưới câu nghi vấn và chỉ ra từ để hỏi
2 Cho biết mục đích của câu nghi vấn đó
3 Chuyển câu nghi vấn trên thành các câu có ý nghĩa tương đương mà ko dùng hình thức của câu nghi vấn
a) Đọc đoạn hội thoại sau và thực hiện yêu cầu bên dưới
Hoa : Mẹ ơi ,hôm nay con được điểm 10 đấy ạ
Mẹ Hoa : Con được điểm 10 đấy ư ?
Hoa : Vâng ạ.
Mẹ Hoa : Con gái , con giỏi lắm!
1 gạch dưới câu nghi vấn và chỉ ra từ để hỏi
-Con được điểm 10 đấy ư ?
- Từ để hỏi " ư".
2 Cho biết mục đích của câu nghi vấn đó
- Để bộc lộ cảm xúc, thái độ ngạc nhiên của người mẹ khi nghe.
3 Chuyển câu nghi vấn trên thành các câu có ý nghĩa tương đương mà ko dùng hình thức của câu nghi vấn
-Con được điểm 10 đấy ư ?==> Ôi! 10 điểm luôn đấy!
Mình chưa học đến bài này, nhưng mình nghĩ nó cũng đúng, chúc bạn học tốt nha!
1. Con đc diem 10 day u?
2. tỏ ý hoài nghi
3.Ồ, con gái của mẹ được 10 điểm đấy cơ
1, Câu nghi vấn :Con đc điểm 10 đấy ư?
Từ để hỏi : ư
2, Mục đích của câu nghi vấn đó là : thể hiện thái độ ngạc nhiên của người mẹ khi nghe người con báo về số điểm
3, chuyển đổi như sau
Con đc điểm 10 đấy ư!
a) Đọc đoạn hội thoại sau và thực hiện yêu cầu bên dưới
Hoa : Mẹ ơi ,hôm nay con được điểm 10 đấy ạ
Mẹ Hoa : Con được điểm 10 đấy ư ?
Hoa : Vâng ạ.
Mẹ Hoa : Con gái , con giỏi lắm!
1 gạch dưới câu nghi vấn và chỉ ra từ để hỏi
2 Cho biết mục đích của câu nghi vấn đó
3 Chuyển câu nghi vấn trên thành các câu có ý nghĩa tương đương mà ko dùng hình thức của câu nghi vấn
Hoa : Mẹ ơi ,hôm nay con được điểm 10 đấy ạ
Mẹ Hoa : Con được điểm 10 đấy ư ?
Hoa : Vâng ạ.
Mẹ Hoa : Con gái , con giỏi lắm!
1. Từ để hỏi: Đấy ư
2. Mục đích của câu: Khẳng định
3. Chuyển đổi câu: ***** lại được 10.
Câu nào là câu phủ định trong những câu dưới đây?
A. Anh Dậu uốn vai ngáp dài một tiếng.
B. Mày định nói cho cha mày nghe đấy à?
C. Mày trói ngay chồng bà đi, bà cho mày xem!
D. U nó không được thế!
Tìm hiểu về câu nghi vấn ( tiếp theo)
a) Đọc đoạn hội thoại sau và thực hiện yêu cầu bên dưới
Hoa : Mẹ ơi ,hôm nay con được điểm 10 đấy ạ
Mẹ Hoa : Con được điểm 10 đấy ư ?
Hoa : Vâng ạ.
Mẹ Hoa : Con gái , con giỏi lắm!
1 gạch dưới câu nghi vấn và chỉ ra từ để hỏi
2 Cho biết mục đích của câu nghi vấn đó
3 Chuyển câu nghi vấn trên thành các câu có ý nghĩa tương đương mà ko dùng hình thức của câu nghi vấn
1, Câu nghi vấn :Con đc điểm 10 đấy ư?
Từ để hỏi : ư
2, Mục đích của câu nghi vấn đó là : thể hiện thái độ ngạc nhiên của người mẹ khi nghe người con báo về số điểm
3, chuyển đổi như sau
Con đc điểm 10 đấy ư!
Tìm hiểu về câu nghi vấn ( tiếp theo)
a) Đọc đoạn hội thoại sau và thực hiện yêu cầu bên dưới
Hoa : Mẹ ơi ,hôm nay con được điểm 10 đấy ạ
Mẹ Hoa : Con được điểm 10 đấy ư ?
Hoa : Vâng ạ.
Mẹ Hoa : Con gái , con giỏi lắm!
1 gạch dưới câu nghi vấn và chỉ ra từ để hỏi
2 Cho biết mục đích của câu nghi vấn đó
3 Chuyển câu nghi vấn trên thành các câu có ý nghĩa tương đương mà ko dùng hình thức của câu nghi vấn
1, Câu nghi vấn :Con đc điểm 10 đấy ư?
Từ để hỏi : ư
2, Mục đích của câu nghi vấn đó là : thể hiện thái độ ngạc nhiên của người mẹ khi nghe người con báo về số điểm
3, chuyển đổi như sau
Con đc điểm 10 đấy ư!
1.
- Câu nghi vấn: Con được điểm 10 đấy ư ?
- Tử để hỏi: ''ư''
2. Mục đích : Thể hiện sự ngạc nhiên của người mẹ khi biết về số điểm của con mình
3. Con được tận 10 điểm cơ à!
