Thánh Gióng

- Anh hùng là những con người sống và thực hiện những hành động dựa trên lý tưởng của bản thân và kì vọng của mọi người. Là những người không ngại khó khăn, thử thách, nghịch cảnh mà luôn luôn làm những điều tốt đẹp hướng tới xã hội và cộng đồng.

- Nhân vật anh hùng thường là những nhân vật có tài năng xuất chúng, có đạo đức, luôn làm việc tốt, có sức khỏe phi thường khiến em ngưỡng mộ.

Người anh hùng Trần Quốc Tuấn:

- Tên: Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn

- Phẩm chất:

+ Là một vị tướng tài giỏi, mưu lược hơn người, dụng binh như thần của nước ta.

+ Là vị quan lớn yêu nước, một lòng phụng sự vua diệt giặc ngoại xâm.

+ Là một nhân cách đạo đức lớn, biết trọng dụng người tài.

- Chiến công: chỉ huy quân đội đánh tan hai cuộc xâm lược của quân Nguyên – Mông năm 1285 và năm 1288.

- Một người có hình dáng to lớn hơn người bình thường, có sức mạnh, nhiều phép lạ.

Lời của chú bé ba tuổi đặc biệt ở chỗ:

- Chú nói với giọng điệu khảng khái, mạnh mẽ, quyết đoán như một thanh niên trai tráng chứ không phải lời của em bé lên ba.

- Chú xưng hô là “ta” và gọi sứ giả là “ông” thể hiện cậu bé là một người đặc biệt chứ không phải người bình thường.

- Cách nói của chú thể hiện quyết tâm cao độ của một anh hùng yêu nước, khát khao đánh giặc và giữ gìn đất nước hòa bình cho nhân dân.

- Bà con hàng xóm vui vẻ gom góp gạo thóc để nuôi chú bé vì ai cũng mong chú bé giết giặc cứu nước.

- Miếu thờ có tượng Thánh Gióng, có ngựa sắt, roi sắt, những khóm tre,…

- Thời gian: đời Hùng Vương thứ sáu. 

- Không gian: không gian hẹp là một làng quê (làng Phù Đổng), không gian rộng là bờ cõi chung của đất nước. 

- Hoàn cảnh: Giặc Ân sang xâm phạm bờ cõi nước ta. Thế giặc mạnh, nhà vua lo sợ bèn truyền sứ giả đi khắp nơi, tìm người tài giỏi cứu nước. 

→ Đây là tình huống khá điển hình ở các tác phẩm truyền thuyết: đất nước đối diện với một mối lâm nguy, thử thách to lớn: đánh đuổi giặc ngoại xâm, giữ yên bờ cõi. Tại thời điểm lịch sử đó đòi hỏi phải có những cá nhân kiệt xuất, những người tài đánh giặc giúp dân cứu nước. 

- Sự ra đời kì lạ của Thánh Gióng: 

+ Hai vợ chồng ông lão nhà nghèo, chăm làm ăn và có tiếng phúc đức nhưng chưa có con.

+ Một hôm bà ra đồng, trông thấy một vết chân to hơn vết chân người thường. 

+ Bà ướm thử vào vết chân, không ngờ về nhà đã thụ thai. 

+ Sau mười hai tháng thai nghén, bà sinh ra một em bé mặt mũi rất khôi ngô. 

+ Chú bé đã ba tuổi mà chẳng biết cười, biết nói gì cả, và cũng không nhích đi được bước nào, đặt đâu nằm đấy. 

→ Ý nghĩa: Làm nổi bật tính chất khác thường, hé mở rằng đứa trẻ này không phải là một người bình thường. 

Ý nghĩa của các chi tiết : 

a. Câu nói của chú bé: “Ông về tâu với vua, đúc cho ta một con ngựa bằng sắt, làm cho ta một bộ áo giáp bừng sắt, và rèn cho ta một cái roi cũng bằng sắt, ta nguyện phá tan lũ giặc này.” 

- Thể hiện ý thức đánh giặc cứu nước, cứu dân của Thánh Gióng. 

b. Bà con hàng xóm vui lòng gom góp gạo thóc nuôi chú bé. 

- Thể hiện tinh thần đoàn kết, yêu nước. Ai cũng mong Gióng lớn nhanh để đánh giặc cứu nước.  

- Người anh hùng sinh ra trong nhân dân, được nhân dân nuôi dưỡng, lớn lên mang sức mạnh của toàn dân. 

c. Chú bé vươn vai trở thành một tráng sĩ oai phong lẫm liệt. 

- Trong khi đất nước có giặc ngoại xâm, người anh hùng phải vươn lên tầm vóc vĩ đại, phi thường, nhanh chóng để cứu nước. 

d. Ngựa sắt phun ra lửa, soi sắt quật giặc chết như ngả rạ và những cụm tre cạnh đường quật giặc tan vỡ. 

- Ca ngợi thành tựu văn minh kim loại của người Việt cổ thời đại Hùng Vương. 

- Thánh Gióng đánh giặc không chỉ bằng vũ khí mà còn bằng cả cỏ cây của đất nước. 

- Trong khó khăn vẫn nhanh trí, kiên cường tìm cách giết giặc. 

e. Tráng sĩ đánh giặc xong, cởi giáp sắt bỏ lại và bay thẳng lên trời. 

- Người anh hùng đánh giặc cứu dân, cứu nước không màng danh lợi. 

- Gióng mãi bất tử cùng non sông đất nước. 

- Chiến công phi thường của Thánh Gióng: đánh tan giặc Ân xâm lược. 

- Ý nghĩa của hình tượng Thánh Gióng: 

+ Gióng là hình tượng tiêu biểu, rực rỡ của người anh hùng đánh giặc giữ nước, tiêu biểu cho lòng yêu nước của nhân dân ta. 

+ Là người anh hùng mang sức mạnh của cả cộng đồng ở buổi đầu dựng nước: tổ tiên thần thánh + tập thể cộng đồng bà con làng xã + thiên nhiên, văn hóa, kĩ thuật,… 

→ Phải có hình tượng khổng lồ, đẹp và khái quát như Thánh Gióng mới nói được lòng yêu nước, khả năng và sức mạnh quật khởi của dân tộc ta trong cuộc đấu tranh chống ngoại xâm.