Ôn tập chủ đề 4. Công nghệ giống cây trồng

Minh Lệ
Hướng dẫn giải Thảo luận (1)

(1) Hạn chế sâu bệnh và yếu tố bất lợi của môi trường

(2) Tăng được số vụ trồng trong một năm

(3) Luân canh cây trồng, dễ cơ giới hóa.

(4) Quần thể cây trồng có thể phân biệt được với quần thể cây trồng khác nhau thông qua sự biểu hiện ít nhất một đặc tính và di truyền được cho đời sau; đồng nhất về hình thái, ổn định qua các chu kì nhân giống; có giá trị canh tác, giá trị sử dụng; bao gồm cây nông nghiệp; giống cây dược liệu, giống cây cảnh và giống nấm ăn.

(5) Chọn lọc cá thể

(6) Ứng dụng công nghệ sinh học

(7) Đột biến gen

(8) Đa hội thể

(9) Chuyển gen

(10) Chiết cành

(11) Ghép cành

(12) Phương pháp nhân giống bằng hạt, được tiến hành qua 5 bước: Chọn hạt giống gốc ; Gieo trồng, chăm sóc; Thu hoạch hạt; Chọn lọc, làm sạch, phơi khô hạt; Bảo quản.

(13) Ứng dụng công nghệ sinh học trong nhân giống cây trồng.

Minh Lệ
Hướng dẫn giải Thảo luận (1)

Giống lúa địa phương là giống lúa chỉ phù hợp với thời tiết và đất đai của đại phương đó.

Giống lúa cải tiến là giống lúa tốt hơn giống lúa bình thường và năng suất cao hơn.

Giống lúa lai là giống lúa được lai tạo từ nhiều giống lúa khác nhau và mang nhiều tính trạng tốt của bố và mẹ

Minh Lệ
Hướng dẫn giải Thảo luận (1)

Ví dụ biểu hiện của tương tác gen và môi trường đối với cây trồng là: màu sắc của quả cà chua có thể khác nhau do từng điều kiện thời tiết, địa hình, đất đai ở từng địa phương.

Minh Lệ
Hướng dẫn giải Thảo luận (1)

Phải chọn, tạo ra các giống mới để cải thiện tính di truyền của cây trồng, tạo ra các giống mới phù hợp với yêu cầu của người tiêu dùng, đem lại lợi ích cho con người.

Minh Lệ
Hướng dẫn giải Thảo luận (2)

- Chọn giống : chọn lọc, tuyển lựa những cây trồng đã có hoặc mới tạo ra theo hướng đem lại lợi ích cho con người.

- Tạo giống: hình thành giống mới từ những nguồn vật liệu đã có qua việc thay đổi vật chất di truyền trong tế bào.

Minh Lệ
Hướng dẫn giải Thảo luận (1)

– Giống đối chứng: Là các giống cùng nhóm với giống khảo nghiệm, có nhiều tính trạng tương tự nhất với giống khảo nghiệm

– Khi chọn giống phải so sánh với giống đối chứng để xác định giống mới có tính ưu điểm gì, so sánh toàn diện về các chỉ tiêu: sinh trưởng, năng suất, chất lượng nông sản, tính chống chịu.

Minh Lệ
Hướng dẫn giải Thảo luận (1)

Dấu hiệu so sánh

Chọn lọc cá thể

Chọn lọc hàng loạt

Đôi tượng

Thường áp dụng cho cây tự thụ phấn, cây nhân giống vô tính

Thường áp dụng cho cây nhân giống vô tính, cây tự thụ phấn, cây giao phấn

Số lượng giống

Chọn ngày số lượng cá thể lớn

Năng suất

Chọn kiểu hình nên năng suất không ổn định.

Chọn kiểu gen nên năng suất được ổn định

Cách chọn loc

Phải chọn lặp đi lặp lại nhiều lần

Có thể chỉ chọn một lần đã có giống tốt thuần chủng

Ưu, nhược điểm

Tạo ra sự khác biệt rõ theo mục tiêu chọn giống

Tốn nhiều thời gian và diện tích đất.

Nhanh đạt được mục tiêu chọn giống và dễ thực hiện

Không tạo ra nhiều sự khác biệt so với giống gốc.

Minh Lệ
Hướng dẫn giải Thảo luận (2)

Chỉ tiêu

Lai hữu tính

Đột biến gen

Đa bội thể

Chuyển gen

Tác nhân

Sự giao phối giữa hai hay nhiều dạng bố mẹ khác nhau

Tia phóng xạ, chất hóa học,..

Vật lí, chất hóa học.

Cây trồng trong tế bào sinh dưỡng có số lượng nhiễm sắc thể

 

Ưu điểm

Dễ thực hiện, đặc tính di truyền ổn định, thế hệ sau tỉ lệ sinh sản cao

Tạo ra nguồn biến dị rất phong phú và nhanh tạo ra giống mới

Có thể tạo ra giống cây trồng có năng suất cao; tính thích ứng rộng; có khả năng chống chịu cao với điều kiện bất lợi

Nhanh đạt được mục đích chọn giống

Nhược điểm

Tốn nhiều thời gian, khó loại bỏ hoàn toàn tính trạng không mong muốn

Tỉ lệ biến dị có lợi thấp

Tỉ lệ giống bất dục cao nên hạn chế nhân giống hữu tính.

Kĩ thuật cao và thiết bị phức tạo

Đối tượng áp dụng

 

 

 

 
 
Minh Lệ
Hướng dẫn giải Thảo luận (1)

Hiện nay, ứng dụng công nghệ sinh học trong nhân giống chuối là phương pháp hiệu quả nhất vì phương pháp này được sử dụng để chọn ra giống cây trồng tốt, sạch bệnh, rút ngắn thời gian.

Minh Lệ
Hướng dẫn giải Thảo luận (1)

Phương pháp nhân giống bằng hạt 

Ưu điểm

– nhanh tạo ra cây con

– cây tạo ra đồng loạt, cùng kích cỡ, độ tuổi

– nhân giống nhanh, đơn giản

– cây thích nghi tốt, bộ rễ khỏe

Nhược điểm 

– dễ thoái hóa giống

– khó kiểm soát được các phẩm chất của cây con do có thể có hiện tượng biến dị di truyền 

– cây chậm ra hoa, quả