Liên minh châu Âu (EU) hình thành và phát triển như thế nào? Trình bày tóm tắt mục đích và thể chế của tổ chức này.
Dựa vào bảng 7.1, hình 7.5 và nội dung bài học trong SGK hãy chứng minh rằng: EU là trung tâm kinh tế hàng đầu của thế giới.
EU chỉ chiếm 7,1% dân số, 2,2% diện tích thế giới nhưng lại chiếm :
- 31% trong tổng GDP thế giới.
- 37,7% trong tổng xuất khẩu.
- 26% sản lượng sản xuất ôtô.
- 59% viện trợ phát triển thế giới.
- 19% trong tiêu thụ năng lượng thế giới.
Dựa vào hình 7.3, trình bày những liên minh, hợp tác chính của EU.
- Liên minh: Thuế quan, thị trường nội địa, kinh tế và tiền tệ.
- Hợp tác: Trong chính sách đối ngoại, phôi hợp hành động để gìn giữ hòa bình, an ninh, nhập cư, đấu tranh chống tội phạm, hợp tác về cảnh sát và tư pháp.
Phân tích hình 7.4 để thấy rõ cơ cấu tổ chức và hoạt động của các cơ quan đầu não EU/
- EU có các cơ quan đầu não là: Hội đồng châu Âu, Nghị viện châu Âu, Hội đồng bộ trưởng EU, ủy ban liên minh châu Âu, Toà án châu Âu, Cơ quan kiểm toán.
- Hội đồng châu Âu: quyết định cơ bản của những người đứng đầu nhà nước.
- Ủy ban liên minh châu Âu: dự thảo nghị quyết và dự luật.
- Hội đồng bộ trưởng EU: quyết định các dự thảo nghị quyết và dự luật do Uỷ ban liên minh châu Âu dự thảo.
- Nghị viện châu Âu: kiểm tra các quyết định của ưỷ ban liên minh châu Âu, tham vấn và ban hành các quyết định và luật lệ.
- Tòa án châu Âu và cơ quan kiểm toán là những cơ quan chuyên môn.
Dựa vào bảng 7.1, so sánh vị thế kinh tế của EU với Hoa Kì và Nhật Bản.
- EU là một trong ba trung tâm kinh tế lớn nhất thế giới: EU đứng đầu thế giới về GDP (năm 2004, GDP của EU vượt cả Hoa Kì và Nhật Bản).
- EU là trung tâm thương mại lớn nhất thế giới: EU chiếm 37,7% xuất khẩu của thế giới, tỉ trọng của EU trong xuất khẩu thế giới và tỉ trọng xuất khẩu trong GDP đều đứng đầu thế giới, vượt trên Hoa Kì và Nhật Bản.
Hãy nêu nhận xét về quan hệ thương mại của EU đối với các nước bên ngoài tổ chức EU.
- Các nước thuộc EƯ có chung một mức thuế quan trong quan hệ thương mại với các nước ngoài EU.
- EU là bạn hàng lớn nhất của các nước đang phát triển. Tuy nhiên, EU đã không tuân thủ đầy đủ những quy định của WTO khi hạn chế đối với các mặt hàng xuất khẩu "nhạy cảm" như than, sắt và trợ cấp cho hàng nông sản của EU, làm cho giá của họ thấp hơn so với giá của thị trường thế giới.
- Quá trình hình thành và phát triển :
+ Năm 1967 Cộng đồng châu Âu được thành lập trên cơ sở thống nhất ba tổ chức : Cộng đồng Than và thép châu Âu (thành lập năm 1951), cộng đồng Kinh tế châu Âu (thành lập năm 1957) và Cộng đồng nguyên tử châu Âu (thành lập năm 1958). Đến năm 1993 thì đổi tên thành Liên minh châu Âu.
+ EU ngày càng mở rộng về số lượng thành viên và phạm vi lãnh thổ. Từ 6 nước thành viên ban đầu (năm 1957) đến năm 2007 đã có 27 thành viên.
- Mục đích : xây dựng và phát triển một khu vực tự do lưu thông về hàng hóa, dịch vụ, con người và tiền vốn ; tăng cường hợp tác, liên kết về nhiều mặt.
- Thể chế : nhiều vấn đề quan trọng về kinh tế, chính trị không phải do chính phủ của các quốc gia thành viên đưa ra mà mà do các cơ quan của EU quyết định.