Quan sát Hình 1.1 em hãy kể tên một số sản phẩm công nghệ có trong hình; Mô tả vai trò của sản phẩm công nghệ đối với đời sống con người.
Lấy các ví dụ về tác động tích cực, tiêu cực của công nghệ đối với tự nhiên, con người và xã hội trong phạm vi gia đình, cộng đồng nơi em đang sinh sống
- Ví dụ về tác động tích cực: mọi người có thể mua sắm online tiện lợi mà không cần phải mất công đến tận cửa hàng, xe công nghệ giúp người dân dễ dàng di chuyển mà không cần xe riêng, camera lắp đặt tại các khu phố giúp theo dõi an ninh, đảm bảo an toàn trật tự...
- Ví dụ về tác động tiêu cực: mạng xã hội đã và đang trở thành công cụ hàng đầu để các thế lực thù địch lợi dụng tiến hành phá hoại tư tưởng; ngày càng có nhiều người phụ thuộc vào điện thoại, quan tâm đến thế giới "ảo" hơn là các mỗi quan hệ thực;...
Hãy liệt kê một số công nghệ, sản phẩm sử dụng trong gia đình em, đánh giá về tác động của công nghệ, sản phẩm công nghệ đó với cuộc sống của em và gia đình.
- Một số đồ dùng công nghệ, sản phẩm công nghệ trong gia đình em là:
Tủ lạnh
Tivi
Lò vi sóng
Bóng đèn cơ năng
Điện thoại thông minh
Máy tính xách tay
Đánh giá:
Những đồ dùng đó giúp gia đình em có cuộc sống vui vẻ, đỡ vất vả hơn
Có những thứ giải trí áp lực sau khi đi làm, đi học về
Thoải mái, tiện dụng cho những công việc liên quan đến công nghệ
Quan sát Hình 1.2 em hãy cho biết phát minh nổi bật tương ứng với ba nhà khoa học dưới đây.
Sau khi quan sát hình 1.2, những phát minh nổi bật tương ứng với ba nhà khoa học dưới đây là:
- Nhà bác học Isaac Newton: phát hiện ra 3 định luật Niu tơn, Kính viễn vọng phản xạ,…
- Nhà khoa học Marie Curie: phát hiện ra các chất phóng xạ như Po,…
- Louis Pasteur: phát hiện ra vaccine phòng dại.
Quan sát Hình 1.3 và cho biết:
- Vấn đề cần giải quyết trong mỗi tình huống là gì?
- Vấn đề đã được giải quyết như thế nào?
- Cơ sở khoa học nào đã được sử dụng để giải quyết vấn đề?
Hướng dẫn giải
Thảo luận (1)
Sau khi quan sát hình 1.3, chúng ta có thể trả lời các câu hỏi:
- Vấn đề cần giải quyết trong mỗi tình huống trên là
+ TH1: đưa 1 vật nặng lên cao
+ TH2: di chuyển 1 tảng đá đi xa khỏi vị trí cũ của nó
- Vấn đề đã được giải quyết ở các tình huống trên là
+ TH1: đưa 1 vật nặng lên cao thì chúng ta sẽ dùng một bộ ròng rọc để đưa vật nặng lên
+ TH2: dùng đòn bẩy để di chuyển hòn đá
- Cơ sở khoa học đã được sử dụng để giải quyết vấn đề là
+ TH1: dùng một ròng rọc cố định chỉ gồm có một bánh xe được cố định tại một điểm duy nhất, được sử dụng để thay đổi hướng của lực tác động cần thiết để nâng một vật lên. Khi hoạt động, ròng rọc tự giữ nguyên vị trí trong khi vật sẽ chuyển động cùng với sợi dây.
=> Giảm lực tác động mà vẫn có thể di chuyển được vật di chuyển
+ TH2: dùng đòn bẩy để di chuyển hòn đá. Nguyên lý hoạt động là sử dụng một điểm tựa là hòn đá nhỏ hơn để biến đổi lực tác dụng của tay người lên tảng đá nặng hơn.
=> Biến đổi lực tác động của người nhằm di chuyển vật nặng di chuyển dễ dàng hơn
Quan sát Hình 1.4 em hãy mô tả các phương pháp trồng cây và đánh giá ưu, nhược điểm của mỗi phương pháp này.
Hình | Phương pháp | Mô tả | Ưu điểm | Nhược điểm |
a | Phương pháp địa canh | Là kĩ thuật trồng cây cần đất. Cây hút chất dinh dưỡng từ đất, phân bón. | Chi phí thấp, dễ làm | - Tốn công sức, cây trồng cần được theo dõi, chăm sóc thường xuyên. - Tốn nước tưới. - Phụ thuộc vào phân bón, vào môi trường. |
b | Phương pháp thủy canh | Là kĩ thuật trồng cây không dùng đất, cây được trồng vào hệ thống chứa dung dịch dinh dưỡng (dung dịch thủy canh). Tùy theo từng hệ thống mà toàn bộ hoặc một phần rễ cây được ngâm trong dung dịch dinh dưỡng. | - Các chất dinh dưỡng cần thiết cho sự sinh trưởng, phát triển của cây trồng đều được kiểm soát ở nồng độ thích hợp cho từng loại cây trồng cụ thể. - Kĩ thuật này không dùng đất nên có thể triển khai tại gia đình, ở những vùng đất khô cằn hay hải đảo xa xôi... - Cho năng suất cao, rút ngắn thời gian trồng trọt. - Hạn chế tối đa việc sử dụng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật hóa học, do đó sản phẩm đảm bảo an toàn, giảm thiểu ô nhiễm môi trường. | - Chỉ có hiệu quả cao với các loại rau, quả ngắn ngày, khó áp dụng với cây lương thực và cây ăn quả. - Vốn đầu tư cao đối với các mô hình lớn, đòi hỏi trình độ chuyên môn kĩ thuật cao để sản xuất có hiệu quả; điều này gây cản trở cho việc mở rộng phương pháp thủy canh đại trà. |
c | Phương pháp khí canh | Là kĩ thuật trồng cây trong môi trường kín hoặc bán kín, không sử dụng đất. Đặc điểm của phương háp này là bộ rễ cây lơ lửng trong không khí, dinh dưỡng được cung cấp thông qua hệ thống bơm dung dịch dinh dưỡng với áp suất cao tạo nên các hạt sương bám vào bộ rễ. | - Giúp tiết kiệm tối đa lượng nước cung cấp để trồng trọt, hơn cả phương pháp thủy canh. - Cây sinh trưởng và phát triển nhanh, năng suấ cao hơn nhiều so với kĩ thuật trồng cây truyền thống. - Chủ động được nguồn dinh dưỡng, không ảnh hưởng bởi điều kiện môi trường, tạo ra nguồn sản phẩm trồng trọt sạch, an toàn cho người sử dụng. - Tạo môi trường sạch bệnh, hạn chế tối đa việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, hóa chất độc hại. | - Đòi hỏi chi phí đầu tư ban đầu cao. - Chi phí vận hành, sửa chữa khá lớn. - Điện năng yêu cầu sử dụng cho hệ thống là bắt buộc và khá nhiều. |
Quan sát Hình 1.5 và cho biết mối quan hệ giữa khoa học, kĩ thuật, công nghệ.
Khoa học, kĩ thuật, công nghệ có mỗi quan hệ mật thiết với nhau:
- Khoa học là cơ sở của kĩ thuật, kĩ thuật thúc đẩy phát triển khoa học. Kĩ thuật dựa trên các tri thức do khoa học khám phá ra để giải quyết vấn đề thực tiễn.
- Kĩ thuật tạo ra công nghệ mới, dựa trên công nghệ hiện có: Một mặt, kĩ thuật giải quyết vấn đề thực tiễn dựa trên tri thức khoa học (cơ sở khoa học của kĩ thuật), kết quả là tạo ra hay cải tiến sản phẩm, công nghệ; mặt khác, công nghệ hiện có lại là cơ sở quan trọng của kĩ thuật để giải quyết vấn đề thực tiễn.
- Công nghệ thúc đẩy khoa học, khoa học là cơ sở để phát triển công nghệ.
Quan sát các Hình 1.6, 1.7, 1.8 hãy cho biết mối quan hệ giữa tự nhiên, con người, xã hội.
Mối quan hệ giữa tự nhiên, con người, xã hội:
- Với thiên nhiên, công nghệ hỗ trợ phòng chống thiên tai (Hình 1.6) và giúp khai thác năng lượng từ thiên nhiên (Hình 1.8).
- Với con người, công nghệ mang lại sự tiện nghi (Hình 1.7).
- Với xã hội, công nghệ thúc đẩy kinh tế, xã hội phát triển.
• Cối xay gió: Dùng để xay bột, bơm nước và phát điện
• Pin mặt trời: có tác dụng giảm hấp thu nhiệt, điều chỉnh nhiệt độ, giúp giảm sức nóng trong nhà, cung cấp điện năng và là nguồn điện thân thiện với môi trường