Xuân Tóc Đỏ cứu quốc (Trích Số đỏ - Vũ Trọng Phụng)

Khởi động 1 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống trang 11)

Hướng dẫn giải

- Khi nói về nhân vật văn học có thể gây cho độc giả sự chú ý, tò mò ngay từ cái tên, ta có thể nghĩ tới những nhân vật như Chí Phèo, Sọ Dừa, Lang Rận,... Đây là một vài nhân vật gây ấn tượng ban đầu từ cái tên.

- Việc đặt tên cho nhân vật trong sáng tác văn học không chỉ là một bước đơn giản mà còn mang theo ý nghĩa sâu sắc, tác động đến nội dung của câu chuyện, cụ thể:

+ Thể hiện tính cách và đặc điểm nhân vật

+ Gây ấn tượng ban đầu, có thể giúp nhân vật nổi bật và dễ nhớ trong tâm trí độc giả, kích thích sự tò mò, hứng thú của bạn đọc.

+ Phản ánh ý nghĩa sâu xa, thông qua tên nhân vật nhà văn muốn truyền tải thông điệp, ngụ ý về một vấn đề nào đó trong xã hội ở thời đại bấy giờ.

(Trả lời bởi Quoc Tran Anh Le)
Thảo luận (1)

Khởi động 2 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống trang 11)

Hướng dẫn giải

"Tiếng cười trào phúng" trong sáng tác văn học là một khái niệm mang nguyên tắc phản ánh nghệ thuật với chất hóm hỉnh, sâu cay hoặc châm biếm.

Tiếng cười trào phúng thường xuất hiện khi tác giả muốn diễn đạt sự phê phán, nhấn mạnh hoặc chỉ trích một tình huống, nhân vật một cách mỉa mai và khôn khéo.

Những thủ pháp trào phúng được dùng trong truyện ví dụ như thủ pháp hài hước, mỉa mai châm biếm, phóng đại, ẩn ý để phê phán, châm biếm thói hư tật xấu của con người trong xã hội.

Thông qua cười trào phúng, người viết có thể giải tỏa sự bức bối, thể hiện sự phê phán một cách hài hước, và đồng thời truyền đạt quan điểm, ý kiến của mình một cách chân thực nhất.

(Trả lời bởi Quoc Tran Anh Le)
Thảo luận (1)

Đọc văn bản 1 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống trang 11)

Hướng dẫn giải

Từ những chi tiết cụ thể trong đoạn đầu của đoạn trích, ta thấy rằng tác giả đã giới thiệu sự kiện xảy ra một cách trực tiếp

- Không gian, địa điểm: Sân quần Rollandes Varreau của Hà thành bữa ấy đã ghi được một chỗ rẽ ngoặt cho lịch sử thể thao.

→ Một sự kiện bất ngờ trước đây chưa từng có, gây chấn động đến bất ngờ có thể làm thay đổi lịch sử của nền thể thao nước nhà.

- Con người: 

+ “Tuy giá vé vào cửa là ba đồng hạng bét, số công chúng sáng hôm ấy, cũng trên ba nghìn”: Dù giá vé rất cao nhưng vẫn rất nhiều người đổ xô nhau đến xem sự kiện thể thao này.

+ “rất nhiều người hâm mộ vì đến chậm, không mua được vé, bèn hóa ra phẫn uất và chết một cách rất thể thao, nghĩa là tự tử dần bằng thuốc phiện không có giấm thanh hút vào phổi”: Miêu tả quang cảnh nơi sân quần đang khá hỗn loạn bởi đam mê của người hâm mộ. 

+ Cụm từ “chết một cách rất thể thao”: Tưởng chừng như đang ca ngợi tinh thần của người hâm mộ nhưng thực chất là một cách miêu tả đầy châm biếm mỉa mai của tác giả. Thể  hiện sự  thái quá của người hâm mộ khi họ dùng thuốc phiện để quên đi sự tiếc nuối ấy.

→ Từ những chi tiết thể hiện cách giới thiệu về sự kiện, tác giả đã cho ta thấy đây là một khung cảnh rất đỗi hỗn loạn và cũng là một khung cảnh đầy nghịch lí, cách xây dựng khung cảnh này có tác dụng:

- Giúp người đọc có ấn tượng ban đầu về sự kiện trong tác phẩm

- Kích thích sự hứng thú, tò mò để tự đặt ra câu hỏi liệu đây là sự kiện gì mà có thể tạo ra bước ngoặt cho lịch sử thể thao? 

- Miêu tả khung cảnh, nhà văn sử dụng những ngôn từ có yếu tố châm biếm, mỉa mai xen lẫn một chút cường điệu để phê phán thái độ cũng như cách hành xử của những người tham gia xem trận đấu này → giọng điệu trần thuật chính của tác phẩm là giọng điệu trần thuật nhưng đậm chất trào phúng.

(Trả lời bởi Quoc Tran Anh Le)
Thảo luận (1)

Đọc văn bản 2 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống trang 11)

Hướng dẫn giải

- Đưa ra một loạt những cái tên đã thua giải quần vợt trong trận đấu lịch sử ấy. Và họ đều hiểu rằng nếu không ghi lấy một bàn thắng thì danh dự của gia đình này sẽ mất hết. 

- Ngay trong lúc dầu sôi lửa bỏng ấy thì vẫn còn một nhân vật tên Xuân, anh ta được xuất hiện trong lời giới thiệu của cô Tuyết: “kêu rằng cái phần danh dự của gia đình cũng còn có cơ cứu chữa được, vì mọi người còn hi vọng vào Xuân”. 

→ Xuân Tóc Đỏ mặc dù không được tác giả giới thiệu một cách trực tiếp mà chỉ xuất hiện gián tiếp qua lời kể của nhân vật khác nhưng ta có thể thấy mọi người đều đang rất mong chờ, hi vọng và trao trọn niềm tin cho nhân vật này. 

→ Đây là một nhân vật có quyền lực, tài giỏi vô cùng nên mới được trao niềm tin để cứu vớt lại danh dự của một gia đình.

(Trả lời bởi Quoc Tran Anh Le)
Thảo luận (1)

Đọc văn bản 3 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống trang 11)

Hướng dẫn giải

- Người kể chuyện đã miêu tả các nhân vật bằng giọng điệu trào phúng, hài hước

+ Người kể chuyện sử dụng các từ ngữ mang tính biểu cảm hình tượng để tạo ra một hình ảnh sống động về những người ngồi trên khán đài.

+ Cách diễn đạt của người kể chuyện là sáng tạo và có chút hài hước, như mô tả vua Xiêm đội cái mũ bản xứ trông như một cái tháp cao, biểu tượng cho đất nước có triệu con voi

→ cách mô tả này giúp tăng cường tính chất hấp dẫn và sống động của câu chuyện, tăng tính gợi hình, gợi cảm.

(Trả lời bởi Quoc Tran Anh Le)
Thảo luận (1)

Đọc văn bản 4 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống trang 11)

Hướng dẫn giải

- Đoạn văn cho thấy cuộc bài binh bố trận này bản chất là một sự sắp đặt sẵn để thể hiện sự nhường nhịn, tôn kính của một nước thuộc địa trước nước lớn. Tất cả đã được sắp xếp để hai quán quân nước lớn chiến thắng tuy nhiên lại có sự hỗn loạn:

+ Dường như, việc tìm ra hai quán quân bí mật của cuộc thi làm nổi bật một vấn đề nghiêm trọng và khẩn cấp trong trận đấu này bởi vì nếu hai quán quân nước lớn không thắng sẽ tạo ra một làn sóng nguy hiểm cho nước nhà.

+ “Và Tổng cục kết luận rằng đó chính là một sự phá hoãng, một cuộc phản trắc, một vố chơi xỏ lại Tổng cục, cũng như cái thói, cái thông bệnh của những nhà thể thao có danh tiếng xưa nay”: Sự việc này không chỉ gây sốc và ngạc nhiên cho người hâm mộ mà còn tạo ra tình trạng hoang mang và lo ngại trong xã hội. Điều này có thể thấy qua sự nhốn nháo lên của làng thể thao.

+ Cuối cùng, để giải quyết tình huống khẩn cấp này và cứu chữa sự sai hẹn trước công chúng Tổng cục mời quán quân Xiêm La đấu với Xuân Tóc Đỏ. → Một cố gắng của nhà nước thuộc địa để làm dịu bớt tình trạng hỗn loạn và đưa ra giải pháp giải quyết thông qua giải trí và thể thao.

(Trả lời bởi Quoc Tran Anh Le)
Thảo luận (1)

Đọc văn bản 5 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống trang 13)

Hướng dẫn giải

 Mặc dù Hải, Thụ và Xuân công chúng đã biết được tài năng trước đó tuy nhiên sự xuất hiện của Luang Praba Hol, người chưa ai biết đến tài năng của ông đã tạo ra một sự mới mẻ và kích thích bởi vì công chúng sẽ luôn có xu hướng mong đợi sự đổi mới và khám phá.

- Tổng cục chỉ đề cử Xuân “là một người chưa chiếm quán quân năm nào, thì đó chính là một cử động kiêu ngạo rất kín đáo vậy”. Việc này thể hiện sự tôn trọng đối thủ và linh hoạt của Tổng cục, nước bạn cũng sẽ hài lòng. 

- Ông Văn Minh, ông bầu sung sướng vì người của mình được đại diện cho Hà Thành để giữ cái danh dự cho Tổ quốc, trước nhà vô địch Xiêm vì như vậy sẽ làm tăng danh dự cho bản thân.

(Trả lời bởi Quoc Tran Anh Le)
Thảo luận (1)

Đọc văn bản 6 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống trang 13)

Hướng dẫn giải

- Sự cường điệu trong cách miêu tả phản ứng của vua Xiêm đã đem lại một số hiệu quả nghệ thuật như sau:

+ Cảm xúc:

Tác giả đã sử dụng từ ngữ mang tính biểu cảm cao để miêu tả cảm xúc của vua Xiêm như “lộ ra mặt rồng tất cả sự thịnh nộ của vị thiên tử thế Thiên hành đạo” → Thể hiện rõ nét cơn thịnh nộ của vua Xiêm khi đứng trước bàn thắng của Xuân Tóc Đỏ.

Các tính từ thể hiện cảm xúc như "thịnh nộ," "băn khoăn," "lôi thôi," và "lợi hại" đều mang lại một cảm giác mạnh mẽ về tâm trạng và cảm xúc của vua Xiêm. →  Cách sử dụng từ ngữ này giúp tạo nên một không khí căng thẳng và quan trọng trong tình huống đấu đỉnh điểm.

+ Hành động:

“Vua Xiêm tức thì lôi trong túi áo ra cái bản đồ Ấn Ðộ Chi Na do chính phủ Xiêm vẽ lại”: Cơn giận đã lên đến đỉnh điểm và hành động này chính là sự cảnh cáo, sự đe dọa rằng nếu Xiêm thua thì sẽ không để yên.

→ Cách miêu tả sự tức giận phù hợp với uy quyền của một nhà vua.

→ Cách miêu tả cảm xúc của vua Xiêm một cách cường điệu không chỉ tái hiện cảm xúc tức giận đến cao độ của nhà vua mà tác giả còn cho chúng ta thấy được sự phức tạp của nền chính trị, ngoại giao lúc bấy giờ.

(Trả lời bởi Quoc Tran Anh Le)
Thảo luận (1)

Đọc văn bản 7 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống trang 14)

Hướng dẫn giải

- Để cứu vãn tình hình, các quan chức nhà nước đã có những động thái như sau:

+ Ông Giám đốc chính trị Đông Dương sau khi tai nghe một hiệu lệnh của quan Toàn quyền, tức thì bỏ khán đài, chạy xuống đi tìm ông bầu của Xuân Tóc Đỏ và thủ thỉ vào tai rằng bảo Xuân Tóc Đỏ hãy nhường quán quân Xiêm vì đây là một việc hệ trọng, có liên quan đến vận mệnh của đất nước.

+ Đánh mạnh vào tâm lí của ông bầu Văn Minh, “tuy mất đi cái danh dự thắng cuộc, các ngài sẽ được chính phủ bù lại cho những cái khác một cách rất hậu hĩ!”, hay “ Nếu An Nam thắng Xiêm La về quần vợt thì thế nào cũng có nạn chiến tranh”.

- Các động thái của quan chức nhà nước có tính chất khôi hài như sau:

+ Các động thái của quan chức nhà nước là hành động khiến người đọc không thể ngờ tới bởi vì trong một tình huống khẩn cấp, không nghĩ một quan chức lại có thể bỏ khán đài để đi tìm một ông bầu bàn chuyện nhường bàn thắng.

+ Các đoạn đối thoại có tính chất hài hước, trong đó nhân vật như ông Văn Minh rất ngây ngô, khó hiểu khi nghe lời đề xuất của Ông Giám đốc chính trị Đông Dương vì nó quá vô lí.

+ Trong đoạn này tác giả đã sử dụng ngôn ngữ để châm biếm và mỉa mai những hành động của quan chức, tạo ra một bức tranh hài hước và mỉa mai về tình hình cứu quốc. Các quan chức coi trận đấu này là việc liên quan đến vận mệnh của quốc gia. Sử dụng các từ ngữ mang tính nguy hiểm cấp bách như “tránh cho bách tính lương dân cái nạn núi xương, sông máu” để gia tăng sự nguy hiểm, thúc ép ông Văn Minh bắt Xuân phải nhường.

→ Cứu vãn tình hình bằng phương án nhường đối thủ, đây là một lối suy nghĩ hèn nhát, thiển cận của các quan chức lúc đó.

(Trả lời bởi Quoc Tran Anh Le)
Thảo luận (1)

Đọc văn bản 8 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống trang 15)

Hướng dẫn giải

Nhịp điệu trần thuật trong đoạn này là nhịp điệu nhanh, gấp gáp trên khán đài trong thời gian ngắn. Cách trần thuật ấy làm nổi bật không khí căng thẳng đến nghẹt thở khi tỉ số của hai tuyển thủ đang cận kề nhau và chỉ còn một bàn quyết định ấy thế mà lại để thua. Cách trần thuật còn tăng thêm sự kịch tính, tạo sự hồi hộp cho độc giả theo dõi.

(Trả lời bởi Quoc Tran Anh Le)
Thảo luận (1)