Chu kì 2 gồm các nguyên tố cùng có hai lớp electron. Hỏi các nguyên tố nào sau đây thuộc về chu kì 2? Mg (Z = 12), Li (Z = 3), P (Z = 15), F (Z = 9).
Bài 6: Cấu tạo của bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học
Mở đầu (SGK Cánh Diều trang 31)
Thảo luận (1)
Câu hỏi 1 (SGK Cánh Diều trang 32)
Mendeleev sắp xếp 9 nguyên tố như bảng 6.1 theo những nguyên tắc nào?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiMendeleev sắp xếp 9 nguyên tố như bảng 6.1 theo nguyên tắc:
- Tăng dần khối lượng nguyên tử từ trái sang phải, từ trên xuống dưới.
- Các nguyên tố trong cùng 1 dãy có tính chất tương tự nhau:
+ Dãy halogen: Cl, Br, I
+ Dãy kim loại kiềm: K, Rb, Cs
+ Dãy kim loại kiềm thổ: Ca, Sr, Ba
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Câu hỏi 2 (SGK Cánh Diều trang 32)
Hãy chỉ ra nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố vào bảng tuần hoàn năm 1869 của Mendeleev (nguyên tắc theo hàng ngang, theo hàng dọc).
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiNguyên tắc sắp xếp các nguyên tố vào bảng tuần hoàn năm 1869 của Mendeleev:
- Nguyên tắc hàng ngang: theo chiều tăng dần khối lượng nguyên tử từ trái sang phải; một số nguyên tố có cùng tính chất như dãy halogen (Cl, Br, I), dãy kim loại kiềm (K, Rb, Cs), dãy kim loại kiềm thổ (Ca, Sr, Ba) được sắp xếp cùng 1 hàng ngang.
- Nguyên tắc hàng dọc: theo chiều tăng dần khối lượng nguyên tử từ trên xuống dưới.
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Luyện tập 1 (SGK Cánh Diều trang 32)
Trong hình 6.1, Mendeleev có ghi: Au = 197? và Bi = 210?. Theo em, ý nghĩa của dấu hỏi chấm ở đây là gì?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải- Các dấu ? được Mendeleev ghi trong bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học năm 1896 là các dự đoán của ông, chưa chắc chắn các thông tin đó chính xác chưa.
- Hoặc dấu ? biểu thị cho các nguyên tố hóa học còn thiếu.
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Câu hỏi 3 (SGK Cánh Diều trang 33)
Quan sát bảng tuần hoàn ở phụ lục 1 và cho biết trong bảng có bao nhiêu hàng, bao nhiêu cột và bao nhiêu nguyên tố hóa học.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải
Câu hỏi 4 (SGK Cánh Diều trang 34)
Hãy cho biết những thông tin thu được từ ô nguyên tố Vanadium.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiÔ nguyên tố Vanadium cho biết các thông tin sau:
- Kí hiệu hóa học: V
- Tên nguyên tố: Vanadium
- Số hiệu nguyên tử: 23
- Nguyên tử khối trung bình: 50,942
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Vận dụng 1 (SGK Cánh Diều trang 34)
Nguyên tố phổ biến nhất Trái Đất nằm ở ô số bao nhiêu trong bảng tuần hoàn?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiNguyên tố phổ biến nhất Trái Đất là oxygen, oxygen nằm ở ô số 8 trong bảng tuần hoàn.
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Vận dụng 2 (SGK Cánh Diều trang 34)
Nguyên tố được bổ sung vào muối ăn để giảm nguy cơ bướu cổ thuộc chu kì nào trong bảng tuần hoàn?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giảiNguyên tố được bổ sung vào muối ăn là iodine, iodine nằm ở ô số 53 trong bảng tuần hoàn.
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Câu hỏi 5 (SGK Cánh Diều trang 34)
Quan sát bảng tuần hoàn (Phụ lục 1) và cho biết các nguyên tố nhóm IA có đặc điểm về cấu hình electron tương tự nhau như thế nào?
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải- Nhóm IA gồm: H, Li, Na, K, Rb, Cs, Fr.
- Cấu hình electron của các nguyên tố nhóm IA:
H: 1s1 ; Li: 2s1 ; Na: 3 s1 ; K: 4 s1 ; Rb: 5 s1 ; Cs: 6 s1 ; Fr: 7 s1
- Các nguyên tố nhóm IA là các nguyên tố nhóm s, chỉ có 1 electron ở lớp ngoài cùng (ns1).
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Câu hỏi 6 (SGK Cánh Diều trang 35)
Viết cấu hình electron nguyên tử Na. Cho biết trong bảng tuần hoàn, Na nằm ở ô số 11, chu kì 3, nhóm IA. Nêu mối liên hệ giữa số hiệu nguyên tử, số lớp electron, số electron lớp ngoài cùng và vị trí của Na trong bảng tuần hoàn.
Thảo luận (1)Hướng dẫn giải- Cấu hình electron của Na (Z = 11): 1s22s22p63s1
- Trong bảng tuần hoàn, Na nằm ở ô số 11, chu kì 3, nhóm IA.
⟹ Ta thấy:
+ Số hiệu nguyên tử = số thứ tự ô = 11
+ Số lớp electron = số thứ tự chu kì = 3
+ Số electron lớp ngoài cùng = số thứ tự nhóm = 1e
(Trả lời bởi Hà Quang Minh)