Bài 5. Thuyết động học phân tử chất khí

Mở đầu (SGK Chân trời sáng tạo trang 37)

Hướng dẫn giải

Đệm hơi cứu nạn có thể giúp giảm chấn thương cho các nạn nhân trong tình huống nhảy từ trên cao xuống nhờ vào các tính chất sau:

- Khả năng hấp thụ năng lượng:

Khi nạn nhân tiếp xúc với đệm hơi, đệm sẽ nén lại và hấp thụ một phần năng lượng từ cú va chạm.

Nhờ vậy, lực tác động lên cơ thể nạn nhân sẽ được giảm bớt, giúp giảm nguy cơ chấn thương.

- Tính đàn hồi:

Sau khi nén lại, đệm hơi sẽ bật trở lại, giúp giảm tốc độ của nạn nhân một cách từ từ.

Điều này giúp giảm nguy cơ chấn thương do va đập mạnh với mặt đất.

- Diện tích tiếp xúc lớn:

Đệm hơi có diện tích tiếp xúc lớn giúp phân tán lực tác động lên một vùng rộng hơn trên cơ thể nạn nhân.

Nhờ vậy, áp lực lên từng điểm trên cơ thể sẽ giảm xuống, giúp giảm nguy cơ chấn thương.

- Chất liệu:

Đệm hơi thường được làm từ vật liệu tổng hợp có độ bền cao, chịu được va đập mạnh và có khả năng chống cháy.

Nhờ vậy, đệm có thể bảo vệ nạn nhân khỏi các mảnh vụn và nhiệt độ cao trong trường hợp hỏa hoạn.

- Dễ sử dụng:

Đệm hơi cứu nạn có thể được sử dụng nhanh chóng và dễ dàng bởi bất kỳ ai.

Điều này rất quan trọng trong các tình huống khẩn cấp, khi cần phải giải cứu nạn nhân một cách nhanh chóng.

Ngoài ra, đệm hơi cứu nạn còn có một số ưu điểm khác như:

- Có thể di chuyển dễ dàng: Đệm hơi có thể được gấp gọn và di chuyển đến bất kỳ nơi nào cần thiết.

- Có thể sử dụng nhiều lần: Đệm hơi có thể được sử dụng nhiều lần sau khi được bảo quản đúng cách.

(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Thảo luận (1)

Câu hỏi 1 (SGK Chân trời sáng tạo trang 38)

Hướng dẫn giải

Chuyển động Brown là chuyển động hỗn loạn, không ngừng của các hạt lơ lửng trong chất lỏng hoặc chất khí. Nguyên nhân chính gây ra chuyển động Brown là do va đập của các phân tử chất lỏng hoặc chất khí với các hạt lơ lửng.

(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Thảo luận (1)

Luyện tập (SGK Chân trời sáng tạo trang 38)

Hướng dẫn giải

Có thể quan sát chuyển động Brown đối với các hạt có kích thước và khối lượng lớn hơn nhiều so với hạt phấn hoa, nhưng khó khăn hơn và cần điều kiện cụ thể.

Vì:

- Chuyển động Brown phụ thuộc vào kích thước hạt: Hạt càng nhỏ, chuyển động Brown càng mạnh.

- Hạt lớn và nặng chịu ảnh hưởng của trọng lực nhiều hơn, che lấp chuyển động Brown do va chạm với phân tử.

(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Thảo luận (1)

Câu hỏi 2 (SGK Chân trời sáng tạo trang 39)

Hướng dẫn giải

Chất khí có những tính chất đặc trưng như: khối lượng riêng nhỏ, dễ nén, dễ dãn nở, có áp suất, có khả năng khuếch tán, truyền nhiệt kém, có thể tan trong nước. Các tính chất này được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau của đời sống.

(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Thảo luận (1)

Luyện tập (SGK Chân trời sáng tạo trang 39)

Hướng dẫn giải

Nhờ ứng dụng các tính chất của chất khí, đệm hơi cứu nạn có tác dụng:

- Giảm lực tác động lên người bị nạn: Khi người bị nạn tiếp đất, đệm hơi sẽ nén lại và hấp thụ một phần năng lượng từ cú va chạm, giúp giảm bớt lực tác động lên cơ thể người bị nạn.

- Giảm tốc độ của người bị nạn: Sau khi nén lại, đệm hơi sẽ bật trở lại, giúp giảm tốc độ của người bị nạn một cách từ từ.

- Phân tán lực tác động: Diện tích tiếp xúc lớn của đệm hơi giúp phân tán lực tác động lên một vùng rộng hơn trên cơ thể người bị nạn, giúp giảm nguy cơ chấn thương.

Nhờ những tác dụng này, đệm hơi cứu nạn giúp giảm nguy cơ chấn thương cho người bị nạn rơi từ trên cao xuống, góp phần bảo vệ tính mạng của họ.

(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Thảo luận (1)

Câu hỏi 3 (SGK Chân trời sáng tạo trang 40)

Hướng dẫn giải

a) Khoảng cách giữa các phân tử khí lớn hơn nhiều so với chất lỏng và chất rắn.

b) Nguyên nhân gây ra áp suất chất khí: Do các phân tử khí chuyển động hỗn loạn và va chạm với thành bình chứa.

(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Thảo luận (1)

Luyện tập 1 (SGK Chân trời sáng tạo trang 40)

Hướng dẫn giải

Khi ta bơm xe, pit-tông di chuyển xuống, giảm thể tích của khí trong lốp. Theo định luật Boyle, khi thể tích khí giảm, áp suất khí sẽ tăng. Khi áp suất khí trong lốp đạt đến mức đủ cao, nó sẽ chống lại lực tác động của pit-tông. Do đó, ta càng về cuối của mỗi lần bơm, ta càng khó nén pit-tông xuống hơn.

(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Thảo luận (1)

Luyện tập 2 (SGK Chân trời sáng tạo trang 40)

Hướng dẫn giải

Theo định luật Boyle, khi áp suất khí tăng, lực tác động lên thành bình cũng tăng. Lực này có thể làm biến dạng hoặc nứt vỡ bình nếu bình không đủ dày. Do đó, các nhà sản xuất thường sử dụng vật liệu thép không gỉ hoặc nhôm có bề dày đủ lớn để đảm bảo an toàn trong quá trình sử dụng.

(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Thảo luận (1)

Vận dụng (SGK Chân trời sáng tạo trang 40)

Hướng dẫn giải

- Ảnh hưởng bất lợi của sự thay đổi áp suất khí quyển đối với người mắc bệnh viêm xoang:

+ Tăng áp suất:

Khi áp suất khí quyển tăng (ví dụ: khi đi máy bay lên cao), các xoang bị chèn ép, dẫn đến:

Đau nhức xoang: Do niêm mạc xoang bị sưng tấy và căng tức.

Nghẹt mũi: Do niêm mạc xoang bị kích thích và tiết nhiều dịch nhầy.

Khó thở: Do tắc nghẽn đường thở bởi dịch nhầy.

+ Giảm áp suất:

Khi áp suất khí quyển giảm (ví dụ: khi đi lặn biển), các xoang bị giãn nở, dẫn đến:

Đau nhức xoang: Do niêm mạc xoang bị căng ra.

Chảy máu cam: Do các mao mạch trong niêm mạc xoang bị vỡ.

Chóng mặt: Do thay đổi áp suất đột ngột ảnh hưởng đến hệ thống cân bằng.

+ Ngoài ra, sự thay đổi áp suất khí quyển còn có thể làm:

Tăng nguy cơ nhiễm trùng xoang: Do sự thay đổi áp suất ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch.

Làm trầm trọng thêm các triệu chứng của bệnh viêm xoang mãn tính: Do sự thay đổi áp suất làm tăng kích ứng niêm mạc xoang.

- Biện pháp hạn chế ảnh hưởng của sự thay đổi áp suất khí quyển đối với người mắc bệnh viêm xoang:

+ Sử dụng thuốc:

Dùng thuốc xịt mũi giảm sung huyết trước khi thay đổi áp suất để giúp thông mũi và giảm đau nhức.

Dùng thuốc giảm đau không kê đơn để giảm đau nhức.

Dùng thuốc kháng histamine để giảm nghẹt mũi và chảy nước mũi.

+ Thay đổi tư thế:

Khi đi máy bay, nên nhai kẹo cao su hoặc nuốt nước thường xuyên để giúp cân bằng áp suất giữa tai giữa và môi trường xung quanh.

Khi lặn biển, nên thực hiện các kỹ thuật cân bằng áp suất để tránh ảnh hưởng đến tai và xoang.

+ Phòng ngừa:

Tránh thay đổi áp suất đột ngột, ví dụ: không nên đi máy bay hoặc lặn biển khi đang bị viêm xoang cấp tính.

Giữ ấm cơ thể và tránh tiếp xúc với các tác nhân kích thích như khói bụi, hóa chất,... để giảm nguy cơ viêm xoang.

Sử dụng máy phun sương hoặc nước muối sinh lý để giữ ẩm cho mũi, giúp giảm kích ứng niêm mạc xoang.

(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Thảo luận (1)

Bài 1 (SGK Chân trời sáng tạo trang 41)

Hướng dẫn giải

Các phân tử khí chuyển động hỗn loạn, không ngừng và va chạm vào thành bình gây ra áp suất.

=> Chuyển động hỗn loạn xung quanh các vị trí cân bằng cố định là sai

Đáp án D

(Trả lời bởi Hà Quang Minh)
Thảo luận (1)