Bài 5: Cộng đồng ASEAN: Từ ý thức đến hiện thực

Mở đầu (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 25)

Hướng dẫn giải

Tất cả các nước thành viên đều chào mừng Cộng đồng ASEAN vì:

- Cộng đồng ASEAN mang lại nhiều lợi ích cho các nước thành viên:
+ Thúc đẩy hợp tác kinh tế, văn hóa, xã hội, nâng cao đời sống người dân.
+ Tăng cường vị thế và vai trò của ASEAN trên trường quốc tế.
+ Góp phần duy trì hòa bình, ổn định và phát triển trong khu vực.
- Cộng đồng ASEAN là biểu tượng của đoàn kết và hợp tác khu vực:
+ Tăng cường gắn kết giữa các quốc gia Đông Nam Á.
+ Thúc đẩy giao lưu văn hóa, giáo dục, du lịch, khoa học công nghệ.
+ Góp phần giải quyết các vấn đề chung của khu vực.
Quá trình hình thành Cộng đồng ASEAN trải qua nhiều giai đoạn:
- 1967: ASEAN thành lập với 5 thành viên sáng lập.
- 1992: Hiệp định Khu vực Mậu dịch Tự do ASEAN (AFTA) được ký kết.
- 1997: Tầm nhìn ASEAN 2020 được đề ra, hướng tới xây dựng Cộng đồng ASEAN.
- 2003: Kế hoạch hành động Hà Nội được thông qua, cụ thể hóa lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN.
- 2015: Cộng đồng ASEAN chính thức được thành lập với 3 trụ cột:
+ Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC).
+ Cộng đồng Chính trị - An ninh ASEAN (APSC).
+ Cộng đồng Văn hóa - Xã hội ASEAN (ASCC).
Những điều em biết về cộng đồng ASEAN:

- ASEAN là tổ chức liên kết khu vực gồm 10 quốc gia Đông Nam Á.
- Cộng đồng ASEAN được thành lập vào năm 2015 với mục tiêu xây dựng một khu vực thống nhất, gắn kết, hòa bình, ổn định, thịnh vượng và phát triển bền vững.
- Cộng đồng ASEAN mang lại nhiều lợi ích cho các nước thành viên và góp phần vào hòa bình, ổn định và phát triển của khu vực.
- ASEAN đang đối mặt với nhiều thách thức như biến đổi khí hậu, khủng bố, đại dịch COVID-19,...

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 1.a (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 26)

Hướng dẫn giải

Những nét chính về ý tưởng xây dựng:
- Mục tiêu:

+ Xây dựng một Đông Nam Á hòa bình, ổn định, thịnh vượng và phát triển bền vững.
+ Tạo dựng một cộng đồng gắn kết, thống nhất với ý thức chung về bản sắc khu vực.
- Nguyên tắc:

+ Tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và không can thiệp vào nội bộ của nhau.
+ Giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình.
+ Tăng cường hợp tác và tương trợ lẫn nhau.
- Lĩnh vực hợp tác:

+ Kinh tế: Tạo dựng một khu vực mậu dịch tự do, thu hút đầu tư, phát triển kinh tế.
+ Chính trị - An ninh: Duy trì hòa bình, ổn định, giải quyết tranh chấp, chống khủng bố.
+ Văn hóa - Xã hội: Nâng cao đời sống người dân, phát triển giáo dục, y tế, bảo vệ môi trường.
- Lộ trình thực hiện:

+ Giai đoạn 1 (2015-2020): Tập trung xây dựng nền tảng và cơ sở hạ tầng cho Cộng đồng ASEAN.
+ Giai đoạn 2 (2021-2025): Phát triển và củng cố Cộng đồng ASEAN.
+ Giai đoạn 3 (2026-2030): Nâng cao vị thế và vai trò của Cộng đồng ASEAN trên trường quốc tế.
- Ý nghĩa:

+ Ý tưởng xây dựng Cộng đồng ASEAN thể hiện tầm nhìn chiến lược và mong muốn của các nước Đông Nam Á về một khu vực hòa bình, ổn định và phát triển.
+ Cộng đồng ASEAN góp phần nâng cao vị thế và vai trò của khu vực trên trường quốc tế.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 1.b (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 26)

Hướng dẫn giải

Mục tiêu chung: Đảm bảo hòa bình, ổn định lâu dài và cùng thịnh vượng trong khu vực.
Mục tiêu cụ thể:

- Hợp tác chính trị - an ninh:

+ Tăng cường lòng tin và quan hệ đối tác chiến lược.
+ Thúc đẩy giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình.
+ Hợp tác chống khủng bố, tội phạm xuyên quốc gia, an ninh mạng.
+ Tăng cường hợp tác quốc phòng và an ninh.
- Hợp tác kinh tế:

+ Biến ASEAN thành một khu vực kinh tế thống nhất, có sức cạnh tranh cao.
+ Thúc đẩy thương mại và đầu tư tự do trong khu vực.
+ Thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các quốc gia thành viên.
Phát triển kinh tế bền vững.
- Hợp tác văn hóa - xã hội:

+ Nâng cao đời sống người dân.
+ Phát triển giáo dục, y tế, bảo vệ môi trường.
+ Gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa khu vực.
+ Thúc đẩy giao lưu văn hóa, giáo dục, du lịch.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 1.c (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 27)

Hướng dẫn giải

Kế hoạch xây dựng Cộng đồng ASEAN:
Mục tiêu:

- Xây dựng một Đông Nam Á hòa bình, ổn định, thịnh vượng và phát triển bền vững.
- Tạo dựng một cộng đồng gắn kết, thống nhất với ý thức chung về bản sắc khu vực.
Lộ trình thực hiện:

- Giai đoạn 1 (1997-2007): Tập trung xây dựng nền tảng và cơ sở hạ tầng cho Cộng đồng ASEAN.
- Giai đoạn 2 (2008-2015): Phát triển và củng cố Cộng đồng ASEAN.
- Giai đoạn 3 (2016-2025): Nâng cao vị thế và vai trò của Cộng đồng ASEAN trên trường quốc tế.
Ba trụ cột:

- Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC): Mục tiêu tạo ra một thị trường chung duy nhất trong khu vực, thúc đẩy thương mại, đầu tư và phát triển kinh tế.
- Cộng đồng Chính trị - An ninh ASEAN (APSC): Mục tiêu duy trì hòa bình, ổn định và an ninh khu vực, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, chống khủng bố và tội phạm xuyên quốc gia.
- Cộng đồng Văn hóa - Xã hội ASEAN (ASCC): Mục tiêu nâng cao đời sống người dân, phát triển giáo dục, y tế, bảo vệ môi trường, gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa khu vực.
=> Để thực hiện thành công kế hoạch xây dựng Cộng đồng ASEAN, cần có sự nỗ lực và hợp tác của tất cả các quốc gia thành viên.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 2.a (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 27)

Hướng dẫn giải

Nội dung chính của Cộng đồng Chính trị - An ninh ASEAN (APSC):
- Mục tiêu:

+ Xây dựng một Đông Nam Á hòa bình, ổn định, an ninh và thịnh vượng.
+ Tăng cường hợp tác và liên kết giữa các quốc gia thành viên trong lĩnh vực chính trị và an ninh.
+ Giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình.
+ Chống khủng bố và tội phạm xuyên quốc gia.
- Lĩnh vực hợp tác:

+ Chính trị: Tăng cường đối thoại, tham vấn, hợp tác về các vấn đề chính trị, an ninh khu vực và quốc tế.
+ An ninh: Hợp tác phòng chống khủng bố, tội phạm xuyên quốc gia, an ninh mạng, an ninh biển.
+ Giải quyết tranh chấp: Thúc đẩy giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, tuân thủ Hiến chương ASEAN và các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế.
+ Quản lý thiên tai: Hợp tác phòng chống và ứng phó với thiên tai.
- Cơ chế hoạt động:

+ Hội nghị Cấp cao ASEAN: Diễn đàn thảo luận và quyết định các vấn đề chính trị - an ninh quan trọng của khu vực.
+ Hội đồng Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN: Phối hợp và thực hiện các quyết định của Hội nghị Cấp cao.
+ Ủy ban Thường trực ASEAN: Giúp Hội đồng Bộ trưởng Ngoại giao thực hiện nhiệm vụ.
+ Các cơ quan chuyên ngành về chính trị - an ninh: Hỗ trợ thực hiện hợp tác trong các lĩnh vực cụ thể.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 2.b (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 28)

Hướng dẫn giải

Nội dung chính của Cộng đồng Kinh tế ASEAN (AEC):
- Mục tiêu:

+ Biến ASEAN thành một khu vực kinh tế thống nhất, có sức cạnh tranh cao.
+ Thúc đẩy thương mại và đầu tư tự do trong khu vực.
+ Thu hẹp khoảng cách phát triển giữa các quốc gia thành viên.
+ Phát triển kinh tế bền vững.
- Lĩnh vực hợp tác:

+ Hạ thuế quan và các rào cản thương mại.
+ Thúc đẩy tự do hóa dịch vụ.
+ Tăng cường đầu tư.
+ Hợp tác phát triển kinh tế - kỹ thuật.
+ Nâng cao năng lực cạnh tranh.
- Cơ chế hoạt động:

+ Hội nghị Cấp cao ASEAN: Diễn đàn thảo luận và quyết định các vấn đề kinh tế quan trọng của khu vực.
+ Hội đồng Bộ trưởng Kinh tế ASEAN: Phối hợp và thực hiện các quyết định của Hội nghị Cấp cao.
+ Ủy ban Thường trực ASEAN: Giúp Hội đồng Bộ trưởng Kinh tế thực hiện nhiệm vụ.
+ Các cơ quan chuyên ngành về kinh tế: Hỗ trợ thực hiện hợp tác trong các lĩnh vực cụ thể,

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 2.c (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 29)

Hướng dẫn giải

Mục tiêu:

- Nâng cao đời sống người dân.
- Phát triển giáo dục, y tế, bảo vệ môi trường.
- Gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa khu vực.
- Thúc đẩy giao lưu văn hóa, giáo dục, du lịch.
Lĩnh vực hợp tác:

- Phát triển con người: Nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo, y tế, an sinh xã hội.
- Phúc lợi và bảo hiểm xã hội: Mở rộng các chương trình bảo hiểm xã hội, hỗ trợ người nghèo, người yếu thế.
- Bình đẳng xã hội và các quyền: Thúc đẩy bình đẳng giới, bảo vệ quyền trẻ em, người phụ nữ, người khuyết tật.
- Bảo đảm bền vững về môi trường: Ứng phó với biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường biển, tài nguyên thiên nhiên.
- Xây dựng bản sắc ASEAN: Thúc đẩy giao lưu văn hóa, giáo dục, du lịch, thể thao.
Cơ chế hoạt động:

- Hội nghị Cấp cao ASEAN: Diễn đàn thảo luận và quyết định các vấn đề văn hóa - xã hội quan trọng của khu vực.
-Hội đồng Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN: Phối hợp và thực hiện các quyết định của Hội nghị Cấp cao.
- Ủy ban Thường trực ASEAN: Giúp Hội đồng Bộ trưởng Ngoại giao thực hiện nhiệm vụ.
- Các cơ quan chuyên ngành về văn hóa - xã hội: Hỗ trợ thực hiện hợp tác trong các lĩnh vực cụ thể.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 3 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 30)

Hướng dẫn giải

Thách thức của Cộng đồng ASEAN:
- Khoảng cách phát triển giữa các quốc gia thành viên: Một số quốc gia như Singapore, Brunei có mức phát triển cao hơn nhiều so với các nước như Lào, Myanmar, Campuchia. Điều này gây khó khăn cho việc hợp tác và hội nhập khu vực.
- Biến đổi khí hậu, dịch bệnh: Biến đổi khí hậu và dịch bệnh là những thách thức chung mà các quốc gia ASEAN phải đối mặt, ảnh hưởng đến kinh tế, xã hội và môi trường.
- Cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc: Cạnh tranh chiến lược giữa Mỹ, Trung Quốc và các nước lớn khác có thể ảnh hưởng đến hòa bình, ổn định và an ninh khu vực.
- Khủng bố, tội phạm xuyên quốc gia: Khủng bố, tội phạm xuyên quốc gia là những mối đe dọa trực tiếp đến an ninh khu vực.
- Giữ gìn bản sắc văn hóa trong bối cảnh toàn cầu hóa: ASEAN cần giữ gìn bản sắc văn hóa trong bối cảnh toàn cầu hóa, đồng thời tiếp thu những tinh hoa văn hóa của thế giới.
Triển vọng của Cộng đồng ASEAN:
- Cơ hội phát triển kinh tế: ASEAN có thị trường chung với hơn 650 triệu dân, là cơ hội lớn cho phát triển kinh tế.
- Vị trí địa chính trị quan trọng: ASEAN nằm ở vị trí địa chính trị quan trọng, là cầu nối giữa Đông Á và Nam Á, có thể đóng vai trò quan trọng trong các vấn đề quốc tế.
- Hợp tác và liên kết khu vực: ASEAN có tinh thần hợp tác và liên kết khu vực cao, tạo điều kiện thuận lợi cho việc giải quyết các thách thức chung.
- Vai trò ngày càng tăng trên trường quốc tế: ASEAN đang ngày càng đóng vai trò quan trọng trên trường quốc tế, là đối tác quan trọng của nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)

Luyện tập 1 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 30)

Hướng dẫn giải

Ý tưởng:

- Hình thành một khu vực Đông Nam Á thống nhất, gắn kết và tự cường.
- Tăng cường hợp tác và liên kết giữa các quốc gia thành viên trong các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa - xã hội.
- Cùng nhau giải quyết các thách thức chung và phát triển khu vực.
Mục tiêu:

- Xây dựng một Cộng đồng ASEAN hòa bình, ổn định, thịnh vượng và phát triển bền vững.
- Nâng cao đời sống người dân.
- Thúc đẩy hợp tác và liên kết khu vực.
- Nâng cao vị thế và vai trò của ASEAN trên trường quốc tế.
Kế hoạch:

- Giai đoạn 1 (1997-2007): Tập trung xây dựng nền tảng và cơ sở hạ tầng cho Cộng đồng ASEAN.
- Giai đoạn 2 (2008-2015): Phát triển và củng cố Cộng đồng ASEAN.
- Giai đoạn 3 (2016-2025): Nâng cao vị thế và vai trò của Cộng đồng ASEAN trên trường quốc tế.

(Trả lời bởi Nguyễn Việt Dũng)
Thảo luận (1)

Luyện tập 2 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 30)

Hướng dẫn giải

Cộng đồng Chính trị - An ninh

Cộng đồng Kinh tế

Cộng đồng Văn hóa - Xã hội

Cộng đồng Chính trị - An ninh ASEAN được xây dựng trên nền tảng những thành quả hợp tác chính trị - an ninh đã đạt được, nhằm mục tiêu tạo dựng môi trường hoà bình và an ninh ở khu vực, nâng hợp tác chính trị - an ninh lên một nấc thang mới cao hơn và chặt chế hơn, trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản của ASEAN.

- Cộng đồng Kinh tế ASEAN là sự tiếp nối các chương trình hợp tác kinh tế của ASEAN trước đây, được mở rộng hơn về phạm vi, mức độ hợp tác kinh tế, thương mại,...

- Nội dung chính của Cộng đồng Kinh tế ASEAN bao gồm: tạo ra một thị trường và cơ sở sản xuất chung, trong đó có sự lưu chuyển tự do của hàng hoá, dịch vụ, đầu tư, vốn và lao động có tay nghề; …

- Cộng đồng Văn hoá - Xã hội ASEAN là một khuôn khổ hợp tác chặt chẽ với các quy định và tiêu chuẩn chung để tạo sự hài hoà, bình đẳng và công bằng xã hội, nâng cao ý thức về cộng đồng và bản sắc chung ASEAN.

- Cộng đồng Văn hoá - Xã hội ASEAN là một trụ cột quan trọng, gắn kết và tạo thuận lợi cho việc xây dựng hai trụ cột Kinh tế và Chính trị - An ninh.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)