Bài 5. Bảo vệ hoà bình

Mở đầu (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 24)

Hướng dẫn giải

Đoạn trích từ bài hát "Chúng em cần hòa bình" của Hoàng Long – Hoàng Lân truyền tải khát vọng mãnh liệt của trẻ em về một thế giới không có chiến tranh, nơi các em có thể vui chơi và học hành trong yên bình. Hòa bình không chỉ là sự vắng bóng của bạo lực mà còn là nền tảng cho sự phát triển, hạnh phúc và tình yêu thương. Thông điệp của bài hát nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của việc bảo vệ và xây dựng một thế giới hòa bình, đảm bảo cho tương lai của các thế hệ mai sau.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Khám phá 1 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 24)

Hướng dẫn giải

a. Hậu quả trong chiến tranh: Cuộc chiến tranh xâm lược của đế quốc Mỹ đã gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng cho Thủ đô Hà Nội. Hàng triệu tấn bom đạn đã được giội xuống các làng mạc, trường học, bệnh viện,… gây ra biết bao đau thương và tang tóc. Trong cuộc tập kích chiến lược 12 ngày đêm vào tháng 12 năm 1972, Hà Nội phải chịu đựng 444 lần chiếc máy bay B52 và hơn 1.000 lần chiếc máy bay chiến thuật, với tổng số lượng bom đạn lên đến 4 vạn tấn. Các cơ sở hạ tầng, nhà cửa, và đời sống của người dân bị tàn phá nghiêm trọng.

Cuộc sống và phát triển trong chiến tranh: Trong thời gian chiến tranh, đời sống của người dân Hà Nội vô cùng khó khăn và gian khổ. Mọi người phải sống trong sự lo sợ và mất mát. Các hoạt động sản xuất, kinh tế, văn hóa đều bị đình trệ hoặc gián đoạn.

Cuộc sống và phát triển trong hòa bình: Sau khi Hiệp định Paris được ký kết và hòa bình được lập lại, người dân Hà Nội bắt đầu hàn gắn vết thương chiến tranh, đẩy mạnh sản xuất và khôi phục nền kinh tế. Cuộc sống dần trở lại ổn định, người dân có điều kiện phát triển kinh tế, văn hóa, và cải thiện đời sống. Hà Nội đã đạt được nhiều thành tựu to lớn, trở thành trung tâm kinh tế, chính trị và văn hóa của cả nước. Việc được UNESCO vinh danh là "Thành phố vì hòa bình" vào năm 1999 là sự ghi nhận của cộng đồng quốc tế về những nỗ lực và khát vọng hòa bình của người dân Hà Nội.

b. Hòa bình là trạng thái không có chiến tranh, xung đột vũ trang; là điều kiện thuận lợi để con người sống trong an lành, hạnh phúc, phát triển kinh tế và văn hóa.

Các biểu hiện của hòa bình:

- Xã hội không có xung đột vũ trang, bạo lực, và người dân không phải sống trong lo sợ.

- Cuộc sống của người dân được đảm bảo an toàn, không có các mối đe dọa từ bên ngoài hoặc bên trong.

- Các hoạt động kinh tế, sản xuất được thúc đẩy, đời sống vật chất và tinh thần của người dân được cải thiện.

- Xã hội đạt được sự công bằng, mọi người đều có cơ hội phát triển, sống trong hòa hợp và tôn trọng lẫn nhau.

- Người dân có điều kiện tiếp cận giáo dục, y tế và các dịch vụ công cộng khác.

- Thiên nhiên và môi trường được bảo vệ và phát triển bền vững, tạo điều kiện sống tốt cho con người và các thế hệ tương lai.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Khám phá 2 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 26)

Hướng dẫn giải

a. Hòa bình là nền tảng để con người sống trong an lành, phát triển và hạnh phúc. Việc bảo vệ hòa bình giúp ngăn chặn sự mất mát về con người, tài sản và môi trường, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế, xã hội.

Các biện pháp góp phần thúc đẩy và bảo vệ hòa bình bao gồm:

- Tăng cường giáo dục về giá trị của hòa bình từ những nền tảng như gia đình, trường học, và cộng đồng, giúp tạo ra những thế hệ có nhận thức cao về ý nghĩa và quan trọng của hòa bình.

- Xây dựng và thúc đẩy các hiệp định quốc tế về hòa bình và an ninh, thúc đẩy hợp tác và giao lưu văn hóa giữa các quốc gia để tạo ra môi trường thúc đẩy hòa bình và sự hiểu biết.

- Sử dụng các kênh ngoại giao và đàm phán để giải quyết các mâu thuẫn và xung đột một cách hòa bình, tránh sử dụng vũ lực.

- Tăng cường phát triển kinh tế, giảm bất bình đẳng, và cung cấp cơ hội cho tất cả các dân tộc và quốc gia để phát triển, giảm bớt căng thẳng và mâu thuẫn.

b. Ví dụ

- Xung đột sắc tộc: xung đột giữa người da trắng và người da đen tại Mỹ trong lịch sử, dẫn đến những cuộc xung đột dữ dội như Nội chiến Hoa Kỳ (1861-1865) và các cuộc biểu tình, xung đột xã hội khác.

- Chiến tranh phi nghĩa trên thế giới: cuộc chiến tranh tại Syria, Yemen, Afghanistan, và Iraq, nơi xảy ra những xung đột không minh bạch, bạo lực và thiệt hại lớn về con người và tài sản.

Xung đột sắc tộc và chiến tranh phi nghĩa là những vấn đề lớn và cần được giải quyết một cách triệt để. Chúng gây ra nhiều tổn thương và đau đớn cho hàng triệu người, không chỉ trong quá khứ mà còn ở hiện tại. Đối với cả hai loại xung đột này, giải pháp duy nhất là thông qua sự hòa giải, đàm phán và tìm kiếm các giải pháp bền vững và bình đẳng. Chúng ta cần phải tôn trọng và hỗ trợ nhau, tạo ra một tương lai mà mọi người có thể sống trong hòa bình và hòa hợp.

c. Bảo vệ hòa bình là nỗ lực của mọi cá nhân, tổ chức và quốc gia để duy trì và thúc đẩy trạng thái không có chiến tranh, xung đột vũ trang, tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển và hạnh phúc của con người.

Các biện pháp thúc đẩy và bảo vệ hòa bình:

- Sử dụng các tổ chức quốc tế hoặc các bên thứ ba để hòa giải và giải quyết các mâu thuẫn, xung đột giữa các quốc gia hoặc nhóm dân tộc.

- Thúc đẩy việc giải quyết tranh chấp thông qua pháp luật và các cơ chế quốc tế, như Tòa án Quốc tế hay các cơ quan quốc tế có thẩm quyền

- Hạn chế và giảm quân sự, cải thiện quản lý vũ khí và kiểm soát vũ trang để giảm nguy cơ xung đột và chiến tranh.

- Đầu tư vào phát triển cơ sở hạ tầng, giáo dục, y tế, và nông nghiệp, đặc biệt ở các khu vực đang phát triển, để giảm bất bình đẳng và tạo ra cơ hội cho mọi người

- Khuyến khích sự đa dạng văn hóa, tôn trọng sự khác biệt và tạo ra môi trường hòa hợp cho mọi người, bảo vệ quyền lợi của các nhóm dân tộc, tôn giáo và cộng đồng

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Luyện tập 1 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 28)

Hướng dẫn giải

a. Không đồng tình. Vì hòa bình là khát vọng chung của toàn thể các quốc gia, dân tộc trên thế giới

b. Đồng tình. Trong thời đại ngày nay, hòa bình, hợp tác và phát triển là không thể tránh khỏi. Sự liên kết và tương tác giữa các quốc gia trở nên ngày càng mạnh mẽ và quan trọng hơn bao giờ hết, và việc thúc đẩy hòa bình là điều cần thiết để đảm bảo sự ổn định và phát triển bền vững trên toàn cầu.

c. Đồng tình. Mối quan hệ tôn trọng, bình đẳng và thân thiện giữa các quốc gia chính là nền tảng để bảo vệ và thúc đẩy hòa bình. Việc xây dựng và duy trì mối quan hệ này cần sự nỗ lực và cam kết từ tất cả các bên.

d. Không đồng tình. ảo vệ hòa bình không chỉ là trách nhiệm của những nước có tiềm năng quân sự mà còn là trách nhiệm chung của tất cả các quốc gia trên thế giới. Mỗi quốc gia đều có trách nhiệm góp phần vào việc duy trì hòa bình và ổn định toàn cầu, không phụ thuộc vào sức mạnh quân sự.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Luyện tập 2 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 28)

Hướng dẫn giải

- Hoạt động của các bạn trong những hình ảnh trên tuy nhỏ bé nhưng đều góp phần bảo vệ hòa bình.

Hình ảnh 1: Vẽ tranh, thiết kế áp phích tuyên truyền bảo vệ hòa bình

Hình ảnh 2: Tích cực tham gia các hoạt động giao lưu văn hóa giữa các quốc gia, dân tộc

Hình ảnh 3: Tích cực tham gia các cuộc thi viết bài với các thông điệp bảo vệ hòa bình, phản đối chiến tranh

Hình ảnh 4: Tham gia giải chạy vì hòa bình

- Một số việc em đã làm góp phần bảo vệ hòa bình:

+ Tham gia cuộc thi viết thư quốc tế UPU để tuyên truyền về hòa bình

+ Tham gia vào các chiến dịch xã hội trên mạng xã hội để lan truyền thông điệp về hòa bình và khuyến khích mọi người hành động vì hòa bình

+ Tìm hiểu các vấn đề quốc tế, xung đột và hòa bình thông qua các kênh thông tin chính thống để nắm bắt được tình hình

+ Tham gia thiết kế áp phích tuyên truyền bảo vệ hòa bình

+ Vận động người thân, gia đình cùng chung tay bảo vệ hòa bình

Cảm xúc khi tham gia các hoạt động nhằm góp phần bảo vệ hòa bình

+ Hạnh phúc và tự hào vì có thể đóng góp vào việc tạo ra một thế giới hòa bình và công bằng hơn.

+ Cảm giác được làm điều có ý nghĩa và mang lại lợi ích cho cộng đồng là một nguồn động viên lớn để tiếp tục hành động và góp phần vào bảo vệ hòa bình.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Luyện tập 3 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 29)

Hướng dẫn giải

Một địa điểm trên thế giới đã từng xảy ra chiến tranh, khủng bố hoặc xung đột vũ trang gần đây là Syria. Nguyên nhân chính của cuộc xung đột tại Syria là sự tranh chấp quyền lực giữa chính phủ của Tổng thống Bashar al-Assad và các nhóm lực lượng đối lập, cùng với sự can thiệp của các quốc gia và tổ chức bên ngoài. Cuộc xung đột này đã gây ra hàng ngàn người chết, hàng triệu người phải lánh nạn và gây ra một thảm họa nhân đạo.

Hậu quả của cuộc xung đột tại Syria là một vùng đất hỗn loạn, chết chóc và phá hoại. Dân số dân số bị mất đi nhà cửa, nguồn lực và cơ hội phát triển. Hơn nữa, cuộc xung đột này cũng đã tạo điều kiện cho sự gia tăng của các nhóm khủng bố như ISIS, gây ra thêm biến chứng cho khu vực và cả thế giới.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Luyện tập 4 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 29)

Hướng dẫn giải

Dưới đây là một số câu nói về hòa bình và bảo vệ hòa bình từ một số nguyên thủ quốc gia:

“Không có gì quý hơn độc lập, tự do” – Chủ tịch Hồ Chí Minh

Ý nghĩa: Câu nói khẳng định tầm quan trọng của độc lập, tự do của dân tộc. Đó là một chân lý, một chân lý bất hủ, có ý nghĩa lý luận, thực tiễn và giá trị thời đại sâu sắc. Đó cũng là mục tiêu chiến đấu, là nguồn sức mạnh làm nên chiến thắng của nhân dân Việt Nam trong cuộc đấu tranh vĩ đại vì độc lập tự do, vì sự tồn tại và phát triển của dân tộc.

“Hòa bình không chỉ là một mục tiêu mà còn là một trạng thái tâm hồn mà tất cả chúng ta nên hướng đến.” - Nelson Mandela, cựu Tổng thống Nam Phi.

Ý nghĩa: Câu nói này nhấn mạnh sự quan trọng của việc xây dựng một trạng thái tâm hồn của sự hài hòa và tương hòa trong mọi hoàn cảnh, không chỉ là một mục tiêu cuối cùng mà còn là một lối sống.

“Hòa bình không thể được giữ vững bằng vũ lực, nó chỉ có thể được đạt được bằng sự nỗ lực không ngừng nghỉ của mọi người.” - Ban Ki-moon, cựu Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc.

Ý nghĩa: Ban Ki-moon nhấn mạnh rằng hòa bình không thể đạt được thông qua việc sử dụng vũ lực mà cần sự đóng góp và nỗ lực của mỗi cá nhân trong xã hội.

“Hòa bình không chỉ đơn giản là sự thiếu chiến tranh. Nó còn là sự tự do từ mọi loại bạo lực.” - Ông Barack Obama, cựu Tổng thống Hoa Kỳ.

Ý nghĩa: Ông Obama nhấn mạnh rằng hòa bình không chỉ là sự không có chiến tranh mà còn là sự tự do từ mọi loại bạo lực, bao gồm cả bạo lực tinh thần và tâm lý.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Vận dụng 1 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 29)

Hướng dẫn giải

Tiễn đưa thanh niên "Ba sẵn sàng" của khu Đống Đa (Hà Nội) lên đường nhập ngũ 8/1964

Lời bình: Bức ảnh này là một phần của lịch sử, là hồi ức về những người lính dũng cảm và tinh thần đoàn kết của dân tộc. Để bảo vệ hòa bình dân tộc, tất cả các thanh niên ở độ tuổi hai mươi đã gác lại sự nghiệp học hành để đi theo tiếng gọi của tổ quốc. Nó là một minh chứng cho sức mạnh của ý chí và lòng yêu nước không ngừng cháy bùng trong lòng mỗi con người, đặc biệt là trong những thời điểm khó khăn nhất của quốc gia.

Những người biểu tình trong Chiến tranh Việt Nam tuần hành tại Lầu năm góc ở Washington, D.C. vào ngày 21 tháng 10 năm 1967.

Biểu tình chống chiến tranh Việt Nam. Vancouver, Canada (1968)

Cornelis Vreeswijk, Fred kerström, Gösta Cervin trong một cuộc tuần hành phản đối chiến tranh Việt Nam tại Stockholm, 1965

Lời bình cho các bức ảnh về hoạt động biểu tình chống chiến tranh Việt Nam: Trong những bức ảnh này, chúng ta thấy những người dân từ nhiều quốc gia khác nhau cùng đứng lên, cùng lên tiếng chống lại cuộc chiến tranh tàn bạo đang diễn ra ở Việt Nam. Họ tụ họp trên các con phố, quảng trường, hoặc trước các tòa lãnh sự, đại sứ quán, biểu tình với các biểu ngữ, biểu tượng mang thông điệp rõ ràng: “Dừng chiến tranh”, “Hãy mang binh sĩ về nhà”, “Hãy đặt chấm dứt cho chiến tranh”.

Nhìn vào những bức ảnh này, ta không chỉ thấy sự phẫn nộ và sự lo âu của những người biểu tình mà còn cảm nhận được sự đoàn kết toàn cầu, lòng yêu hòa bình và lòng thương xót đối với những nạn nhân của chiến tranh. Các biểu tình này không chỉ là một cuộc diễu hành hay một sự biểu tình tạm thời, mà còn là một biểu hiện của ý thức công dân, của sự đấu tranh bền bỉ và kiên định cho một thế giới tự do và hòa bình.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Vận dụng 2 (SGK Kết nối tri thức với cuộc sống - Trang 29)

Hướng dẫn giải

Câu nói "Hòa bình là đức hạnh của nhân loại. Chiến tranh là tội ác" của Victor Hugo là một tuyên bố mạnh mẽ và sâu sắc về bản chất của hòa bình và chiến tranh trong cuộc sống của con người. Hòa bình không chỉ là sự hiện diện của sự yên bình và sự hoà hợp trong xã hội mà còn là một giá trị đạo đức cao quý. Đó là mục tiêu cuối cùng mà mọi nỗ lực của con người đều hướng đến, một trạng thái mà mọi người có thể sống bên nhau trong tình thương và sự tôn trọng. Hòa bình không chỉ mang lại sự ổn định và phát triển cho các cộng đồng mà còn là điều kiện cần để con người có thể phát triển toàn diện về tinh thần và vật chất. Trong khi đó, chiến tranh là biểu hiện cực kỳ tiêu cực của sự mất cân bằng, xung đột và bạo lực. Nó không chỉ gây ra những tổn thất về mặt vật chất và con người mà còn làm mất đi những giá trị nhân văn và đạo đức. Chiến tranh đem lại đau khổ, tàn phá và hủy hoại, không chỉ cho những bên tham chiến mà còn cho những người vô tội, những người dân thường dân. Như vậy, câu nói của Victor Hugo không chỉ là một phát ngôn mà còn là một phản ánh sâu sắc về bản chất của con người và xã hội. Nó kêu gọi chúng ta hãy đặt trọng trách của mình vào việc xây dựng và bảo vệ hòa bình, từ chối và chống lại mọi hình thức chiến tranh và bạo lực, để tạo ra một thế giới mà mỗi người có thể sống trong an lành và tự do.

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)