Bài 32. Hệ tiêu hoá ở người

Hướng dẫn giải

Hoạt động của hệ tiêu hóa đã giúp cơ thể chuyển hoá thức ăn thành các chất cần thiết để duy trì sự sống.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)

Hướng dẫn giải

1) Các cơ quan quan trọng:

Hệ tiêu hóa ở người
Các cơ quan thuộc ống tiêu hóa	Các cơ quan thuộc tuyến tiêu hóa
Khoang miệng, hầu, thực quản, dạ dày, ruột non, ruột già.	Tuyến nước bọt, tuyến vị, gan, túi mật, tụy, tuyến ruột.

2) Sự phối hợp hoạt động của các cơ quan trong hệ tiêu hóa để thực hiện quá trình tiêu hóa thức ăn:

- Thức ăn khi vào khoang miệng được tiêu hóa cơ học nhờ hoạt động nhai, nghiền của răng và hoạt động đảo trộn ở lưỡi. Tiêu hóa hóa học nhờ enzyme amylase của tuyến nước bọt giúp biến đổi một phần tinh bột chín trong thức ăn thành đường maltose.

- Hầu tham gia vào cử động nuốt và chuyển thức ăn xuống thực quản, thực quản đưa thức ăn từ hầu xuống dạ dày.

- Dạ dày co bóp giúp nghiền nát và trộn lẫn thức ăn với dịch vị. Enzyme pepsin của tuyến vị giúp biến đổi một phần protein trong thức ăn.

- Thức ăn từ dạ dày được chuyển xuống chuyển xuống ruột non, tại đây có ba loại dịch là dịch tụy, dịch mật và dịch ruột chứa các enzyme giúp biến đổi chất dinh dưỡng trong thức ăn thành những chất đơn giản mà cơ thể hấp thụ được.

- Phần lớn các chất dinh dưỡng được hấp thụ qua thành ruột non, phần thức ăn còn lại sau khi hấp thụ sẽ được chuyển xuống ruột già sẽ được hấp thụ lại nước và một số muối khoáng; cô đặc chất bã, tạo phân và thải ra ngoài thông qua hậu môn.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)

Hướng dẫn giải

Vì trong miệng khoang miệng có quá trình đảo trộn để thức ăn thấm đều nước bọt. Mà trong nước bọt chứa enzyme amylase giúp tiêu hóa một phần tinh bột trong cơm thành đường maltose, nên ta thấy có vị ngọt.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)

Hướng dẫn giải

Bệnh về đường tiêu hóa	Nguyên nhân	Triệu chứng	Cách phòng, chống
Sâu răng	Do vi khuẩn trong các mảng bám, thức ăn dư thừa trong các kẽ răng phát triển và gây phá hủy cấu trúc răng.	Đau, buốt răng; răng nhạy cảm; xuất hiện đốm nâu, đen ở răng hoặc có lỗ hổng trên răng,…	Giữ vệ sinh răng miệng; hạn chế ăn vặt; khám răng định kì;…
Viêm dạ dày	Do nhiễm khuẩn; căng thẳng quá độ; ăn không đúng bữa, khẩu phần ăn không hợp lí hoặc lạm dụng các chất có cồn, thuốc kháng viêm,…	Chán ăn, chướng bụng, đau bụng, khó tiêu,…	Duy trì chế độ ăn uống hợp lí; nghỉ ngơi, sinh hoạt điều độ; giữ tinh thần thoải mái.
Táo bón	Do chế độ ăn uống không hợp lí; mắc các bệnh lí như tắc nghẽn ống tiêu hóa,…; sử dụng một số loại thuốc như thuốc chống trầm cảm, thuốc kháng acid,…;…	Đại tiện khó, chướng bụng, sờ thấy bụng cứng, lâu không thể đại tiện,…	Cần có chế độ ăn uống hợp lí; vận động thích hợp; tránh căng thẳng; không nhịn đi đại tiện, tập thói quen đi đại tiện vào một khung giờ hàng ngày;…

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)

Hướng dẫn giải

- Một số thói quen ăn uống có thể gây hại cho cơ thể: bỏ bữa, ăn không đúng giờ; ăn vội vàng, nhai không kĩ; tinh thần lúc ăn không được vui vẻ; sau khi ăn không được nghỉ ngơi mà phải làm việc ngay; ăn ít rau xanh, uống ít nước;…

- Một số loại thức ăn có thể gây hại cho cơ thể: thức ăn chứa nhiều đường; đồ uống có ga; thực phẩm chế biến sẵn như thịt hộp, trái cây đóng hộp,…; thức ăn chứa nhiều chất béo chuyển hóa; thức ăn quá mặn như thịt muối, dưa chua,…; đồ uống chứa nhiều caffeine như trà, cà phê,…; thức ăn ôi thiu;…

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)

Hướng dẫn giải

Nhai kĩ sẽ giúp hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả hơn vì: Nhai kĩ sẽ giúp thức ăn được nghiền nhỏ, các dịch tiêu hóa sẽ thấm được nhiều hơn và giúp thức ăn tiêu hóa tốt hơn.

(Trả lời bởi Nguyễn Quốc Đạt)