Bài 3. Nguyên nhân suy thoái tài nguyên rừng

Mở đầu (SGK Cánh Diều - Trang 14)

Hướng dẫn giải

Nhận xét về sự thay đổi diện tích rừng trên thế giới trong giai đoạn 1990 – 2020 ở Hình 3.1:

- Diện tích rừng qua các năm có xu hướng giảm liên tục từ 4236,4 triệu ha của năm 1990 còn 1058,9 triệu ha của năm 2020.

(Trả lời bởi Người Già)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 1 (SGK Cánh Diều - Trang 14)

Hướng dẫn giải

Nguyên nhân chủ yếu làm suy thoái tài  nguyên rừng:

- Khai thác trái phép, quá mức gỗ và lâm sản khác

- Phá rừng để lấy đất sản xuất nông nghiệp

- Phá rừng để trồng cây công nghiệp và cây đặc sản.

- Cháy rừng

- Chăn thả gia súc bừa bãi

- Sự phát triển quá mức của cơ sở hạ tầng và khai khoáng.

(Trả lời bởi Người Già)
Thảo luận (1)

Luyện tập mục 1.1.a (SGK Cánh Diều - Trang 14)

Hướng dẫn giải

- Hoạt động khai thác gỗ bất hợp pháp thường không tuân thủ các quy định về số lượng và kích thước cây được phép khai thác. Do đó, lượng gỗ khai thác vượt quá khả năng tái sinh của rừng, dẫn đến sự suy giảm nguồn tài nguyên gỗ.

- Khai thác gỗ không bền vững cũng không chú trọng đến việc tái canh rừng sau khi khai thác. Điều này khiến cho diện tích rừng ngày càng thu hẹp và không thể phục hồi được.

- Khai thác gỗ không bền vững gây ra nhiều tác động tiêu cực đến môi trường như: phá hủy môi trường sống của các loài động thực vật, gây xói mòn đất, ảnh hưởng đến nguồn nước,...

- Những tác động này làm cho hệ sinh thái rừng trở nên suy yếu và không thể phục hồi được.

(Trả lời bởi Người Già)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 1.1.b (SGK Cánh Diều - Trang 15)

Hướng dẫn giải

Mục đích:

- Nấu ăn

- Sưởi ấm

- Sản xuất công nghiệp

- Cung cấp năng lượng cho các hoạt động khác

(Trả lời bởi Người Già)
Thảo luận (1)

Luyện tập mục 1.1.b (SGK Cánh Diều - Trang 15)

Hướng dẫn giải

Khai thác củi từ rừng làm chất đốt tập trung nhiều ở khu vực:

- Vùng núi phía Bắc

- Vùng Tây Nguyên

-  Vùng ven biển: Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa,...

- Đồng bằng sông Cửu Long

- Khu vực miền Trung

(Trả lời bởi Người Già)
Thảo luận (1)

Luyện tập mục 1.2 (SGK Cánh Diều - Trang 16)

Hướng dẫn giải

Phá rừng để lấy đất sản xuất nông nghiệp tập trung nhiều ở khu vực Tây Nguyên và Đông Bắc nước ta. Vì:

- Tây Nguyên:

+ Địa hình đồi núi, nhiều cao nguyên: Thích hợp cho việc trồng cây công nghiệp như cà phê, cao su, hồ tiêu,...

+ Khí hậu: Nhiệt đới gió mùa, lượng mưa dồi dào, phù hợp cho nhiều loại cây trồng.

+ Đất đai: Bazan màu mỡ, thích hợp cho canh tác nông nghiệp.

+ Dân cư thưa thớt: Vẫn còn nhiều diện tích đất trống để mở rộng sản xuất nông nghiệp.

- Đông Bắc:

+ Địa hình đồi núi: Thích hợp cho việc trồng cây ăn quả như cam, bưởi, vải, nhãn,...

+ Khí hậu: Nhiệt đới gió mùa, có mùa đông lạnh, phù hợp cho nhiều loại cây trồng.

+ Đất đai: Feralit, phù hợp cho canh tác nông nghiệp.

+ Dân cư đông: Nhu cầu về đất sản xuất nông nghiệp cao.

(Trả lời bởi Người Già)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 1.4 (SGK Cánh Diều - Trang 16)

Hướng dẫn giải

Cháy rừng gây thiệt hại sau đối với tài nguyên rừng:

- Cháy rừng có thể thiêu rụi diện tích rừng rộng lớn, làm mất đi nguồn tài nguyên quý giá.

- Cháy rừng tiêu diệt các loài động thực vật, làm mất đi sự đa dạng sinh học.

- Nhiều loài động vật quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng do mất môi trường sống.

- Cháy rừng làm mất đi nguồn gỗ quý, lâm sản, và các loại thảo dược.

- Cháy rừng cũng làm ảnh hưởng đến nguồn nước, đất đai, và chất lượng không khí.

(Trả lời bởi Người Già)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 1.5 (SGK Cánh Diều - Trang 17)

Hướng dẫn giải

- Gây phá hủy thảm thực vật: Chăn thả quá mức có thể dẫn đến việc gia súc ăn hết cỏ và các loại cây bụi, gây phá hủy thảm thực vật.

- Gây xói mòn đất: Khi thảm thực vật bị phá hủy, đất sẽ bị xói mòn bởi nước và gió.

- Gây ô nhiễm môi trường: Phân gia súc có thể gây ô nhiễm nguồn nước và đất.

- Gây ảnh hưởng đến động vật hoang dã: Gia súc có thể cạnh tranh thức ăn và môi trường sống với động vật hoang dã.

- Gây lây lan dịch bệnh: Gia súc có thể lây lan dịch bệnh cho động vật hoang dã và con người.

(Trả lời bởi Người Già)
Thảo luận (1)

Câu hỏi mục 1.6 (SGK Cánh Diều - Trang 17)

Hướng dẫn giải

Việc phát triển cơ sở hạ tầng và khai khoáng đã làm nhiều diện tích rừng bị suy giảm, mất hoặc chia cắt sinh cảnh tự nhiên của nhiều loài sinh vật rừng do hình thành rào cản di cư của các loài, gây tác hại nghiêm trọng tới sự sống còn của các quần thể động vật hoang dã.

Ngoài ra, một số nguyên nhân khác gây suy thoái tài nguyên rừng như: chính sách về di cư, định cư, chính sách quản lí rừng, chính sách về đất đai.....

(Trả lời bởi datcoder)
Thảo luận (1)

Vận dụng mục 1.6 (SGK Cánh Diều - Trang 17)

Hướng dẫn giải

Nguyên nhân gây suy thoái tài nguyên rừng tại tỉnh Quảng Trị:
Quảng Trị là một tỉnh miền núi thuộc Bắc Trung Bộ, có diện tích rừng lớn (chiếm 56,3% diện tích tự nhiên). Tuy nhiên, trong những năm qua, tài nguyên rừng tại đây đang có xu hướng suy thoái.

Nguyên nhân:

1. Hoạt động khai thác rừng quá mức:

- Khai thác gỗ trái phép, khai thác gỗ non, khai thác quá số lượng cho phép.
- Khai thác lâm sản khác như: mây, tre, nứa,...
2. Cháy rừng: Do con người đốt nương làm rẫy, bất cẩn khi sử dụng lửa, hoặc do thiên tai.
3. Hoạt động chuyển đổi mục đích sử dụng rừng: Chuyển đổi rừng sang trồng cây công nghiệp, cây ăn quả, hoặc xây dựng nhà cửa, khu công nghiệp.
4. Biến đổi khí hậu: Hạn hán, lũ lụt, sạt lở đất làm ảnh hưởng đến sự phát triển của rừng.
5. Ý thức của người dân: Một số người dân chưa có ý thức bảo vệ rừng, phá rừng để lấy đất trồng trọt, hoặc săn bắt động vật hoang dã.
Hậu quả:

- Suy thoái tài nguyên rừng dẫn đến giảm đa dạng sinh học, ảnh hưởng đến nguồn nước, gây lũ lụt, sạt lở đất.
- Ảnh hưởng đến đời sống của người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số sống dựa vào rừng.

(Trả lời bởi Người Già)
Thảo luận (1)