Bài 20: Công nghệ cao trong thu hoạch và bảo quản sản phẩm trồng trọt

Mở đầu (SGK - Trang 101)

Hướng dẫn giải

Thu hoạch, bảo quản nông sản nhằm mục đích hạn chế hao hụt về số lượng và hạn chế giảm chất lượng của nông sản. Ví dụ không bảo quản hoặc bảo quản không tốt, các nông sản dễ bị mốc, mọt phá hoại, rau quả sẽ bị thối. Nếu không bảo quản các sản phẩm trồng trọt sẽ bị mốc, hỏng, mối mọt, chuột, gián sẽ ăn mất.

Một số công nghệ được áp dụng trong thu hoạch, bảo quản sản phẩm trồng trọt là:

- Bảo quản bằng kho silo

- Bảo quản trong kho lạnh

- Bảo quản bằng chiếu xạ

- Bảo quản bằng khí quyển điều chỉnh

- Bảo quản bằng công nghệ plasma lạnh

(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Thảo luận (1)

Kết nối năng lực (SGK - Trang 103)

Hướng dẫn giải

Ví dụ giới thiệu trung tâm chiếu xạ Hà Nội:

Trung tâm Chiếu xạ Hà Nội được xây dựng ở phường Minh Khai, quận Bắc Từ Liêm, trên diện tích 1,8 ha. Trung tâm gồm 3 bộ phận chính:

Thiết bị chiếu xạ bao gồm nguồn chiếu xạ cobalt – 60 kèm theo hệ thống băng tải để vận chuyển hàng hóa chiếu xạ theo quy trình công nghệ tự động.

Nguồn cobalt – 60 đặt trong hầm kín được bảo quản khô, máy chiếu phẳng có tường bê tông dày 0,5 m ngăn cách, bảo đảm an toàn phóng xạ cho các hoạt động liên quan cũng như môi trường xung quanh.

Toàn bộ hệ thống thiết bị được hệ thống điều khiển đặt ở phía ngoài chỉ huy bằng các camera và đèn tín hiệu, tùy theo yêu cầu chiếu xạ của từng loại sản phẩm (cường độ chiếu, khối lượng, sản phẩm, kích thước, hình dáng của sản phẩm…) quyết định thời gian chiếu.

Hệ thống kho chứa, để bảo quản hàng hóa trước và sau khi chiếu xạ. Theo thiết kế ban đầu, trung tâm có một kho chứa hàng bình thường, diện tích 750m2, một kho lạnh ở nhiệt độ 0 độ C và 15 độ C với diện tích 750m2, nhưng do điều kiện kinh phí nên trung tâm mới có được kho chứa 750 m2.

Hệ thống các phòng thí nghiệm hóa học, hóa lý và sinh học để nghiên cứu, thí nghiệm liều chiếu xạ cho các loại sản phẩm khác nhau như khoai tây, hành tỏi, gia vị, thuốc lá, dược liệu, hoa quả tươi, thịt, mực khô, cá khô…

(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Thảo luận (1)

Luyện tập (SGK - Trang 105)

Hướng dẫn giải

* Một số nguyên nhân dẫn đến tổn thất sản phẩm trồng trọt:

- Sản xuất nhỏ lẻ.

- Kĩ thuật thu hái nông sản lạc hậu

- Sử dụng sản phẩm chứa, đựng thiếu chất lượng

* Đề xuất giải pháp:

- Cơ giới hóa đồng bộ từ làm đất, gieo trồng, chăm sóc đến thu hoạch, chế biến.

- Tuyên truyền. hướng dẫn phơi lúa trên nền cứng và sử dụng bạt để thu hoạch lúa.

- Chuyển giao mẫu hình bảo quản lúa, gạo quy mô gia đình theo hướng tiện ích, an toàn.

- Đầu tư công nghệ chế biến sau thu hoạch

(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Thảo luận (1)

Luyện tập (SGK - Trang 105)

Hướng dẫn giải

Để làm giảm hoạt động hô hấp của sản phẩm trồng trọt, cần giảm nồng độ O2, tăng nồng độ CO2 đến mức phù hợp. 

Như con người, rau và trái cây cũng hô hấp. Chúng hấp thụ khí Oxy (O2) và thải ra khí Carbon Dioxide (CO2). Nhiều nghiên cứu cho thấy, môi trường bảo quản có nồng độ Oxy càng thấp thì rau và trái cây càng giảm hô hấp. Từ đó trì hoãn được quá trình chín và lão hóa, giúp rau và trái cây bảo quản được lâu hơn nhưng vẫn giữ được hương vị và chất lượng.

(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Thảo luận (1)

Vận dụng (SGK - Trang 105)

Hướng dẫn giải

Gia đình em sử dụng phương pháp bảo quản bằng kho silo:

- Ưu điểm:

+ Số lượng lớn và thời gian dài

 Tự động hóa trong nhập kho và xuất kho

+ Ngăn chặn ảnh hưởng của động vật, vi sinh vật và môi trường

+ Tiết kiệm chi phí lao động và diện tích mặt bằng.

- Nhược điểm: chi phí đầu tư cao.

(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Thảo luận (1)

Vận dụng (SGK - Trang 105)

Hướng dẫn giải

- Lúa, chè, cà phê: Phơi khô, đóng bao, bảo quản trong kho

- Rau củ, dâu tây: bảo quản đông lạnh

(Trả lời bởi GV Nguyễn Trần Thành Đạt)
Thảo luận (1)