Bài 13: Vấn đề phát triển công nghiệp

Hướng dẫn giải

Cơ cấu công nghiệp ở nước ta chuyển dịch theo ngành, theo thành phần kinh tế, theo lãnh thổ.

(Trả lời bởi Quoc Tran Anh Le)

Hướng dẫn giải

Đặc điểm phát triển và phân bố của một số ngành công nghiệp:

- Khai thác than, dầu thô và khí tự nhiên; sản xuất điện; sản xuất điện tử, máy tính: tập trung ở gần nơi có vị trí địa lí thuận lợi, nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú; nguồn lao động có trình độ chất lượng cao,…

- Công nghiệp sản xuất, chế biến thực phẩm và sản xuất đồ uống; công nghiệp dệt, may và giày dép: phân bố ở những nơi có nguồn lao động dồi dào, thị trường tiêu thụ rộng lớn,…

(Trả lời bởi Quoc Tran Anh Le)

Hướng dẫn giải

* Sự chuyển dịch cơ cấu theo ngành ở nước ta

Cơ cấu công nghiệp theo ngành có sự chuyển dịch theo hướng tăng nhanh tỉ trọng nhóm ngành công nghiệp chế biến, chế tạo, giảm tỉ trọng của nhóm ngành công nghiệp khai khoáng.

(Trả lời bởi Quoc Tran Anh Le)

Hướng dẫn giải

* Nguyên nhân

Cơ cấu trong nội bộ nhóm ngành công nghiệp chế biến, chế tạo có sự chuyển dịch theo hướng vừa đa dạng hoá, vừa chủ trọng phát triển các ngành mũi nhọn nhằm đáp ứng nhu cầu của thị trường, thu hút vốn đầu tư nước ngoài, khai thác được các nguồn lực của nền kinh tế, gia tăng xuất khẩu, tạo tích luỹ và sức cạnh tranh (như công nghiệp sản xuất sản phẩm điện tử, máy vì tỉnh; công nghiệp dệt, may và giày, dép,...).

(Trả lời bởi Quoc Tran Anh Le)

Hướng dẫn giải

* Sự chuyển dịch cơ cấu theo thành phần kinh tế ở nước ta.

- Kinh tế Nhà nước quản lí các ngành công nghiệp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng

gắn với tài nguyên và an ninh quốc phòng như công nghiệp khai thác than, dầu

thô và khi tự nhiên, sản xuất điện.....

- Kinh tế ngoài Nhà nước tập trung phát triển các ngành công nghiệp có tiềm năng

và lợi thế trong nước như: dệt, may và giày, dép, sản xuất, chế biến thực phẩm, sản xuất đồ uống...

- Kinh tế khu vực có vốn đầu từ nước ngoài chủ trọng các ngành công nghiệp công nghệ cao có giá trị gia tăng lớn, đẩy mạnh xuất khẩu như: sản xuất sản phẩm điện tử, máy vi tính.....

(Trả lời bởi Quoc Tran Anh Le)

Hướng dẫn giải

* Nguyên nhân

Cơ cấu công nghiệp theo thành phần kinh tế có sự chuyển dịch để phù hợp với mô hình phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa với nhiều thành phần kinh tế. 

(Trả lời bởi Quoc Tran Anh Le)

Hướng dẫn giải

* Sự chuyển dịch cơ cấu công nghiệp theo lãnh thổ

Phân bố công nghiệp theo không gian có sự chuyển dịch:

- Đáp ứng yêu cầu bảo vệ môi trường, an ninh quốc phòng, ưu tiên phát triển tại các vùng có lợi thế về vị trí địa lí, giao thông, tài nguyên, lao động.... và có khả năng trở thành động lực tăng trưởng, mở rộng không gian phát triển công nghiệp để giảm sức ép sử dụng quỹ đất tại vùng đồng bằng và giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu.

- Phát huy hiệu quả các khu công nghiệp, khu công nghệ cao để thu hút vốn đầu tư, công nghệ và kinh nghiệm quản lí hiện đại.

- Hình thành và phát triển các cụm liên kết công nghiệp trong một số ngành công nghiệp ưu tiên, nhóm sản phẩm chuyên môn hoá và tạo thành các tổ hợp công nghiệp quy mô lớn, hiệu quả cao ở một số vùng, địa bàn trọng điểm.

(Trả lời bởi Quoc Tran Anh Le)

Hướng dẫn giải

* Nguyên nhân

Cơ cấu công nghiệp theo lãnh thổ ở nước ta có sự chuyển dịch phù hợp với chuyển dịch cơ cấu công nghiệp theo ngành và chính sách phát triển công nghiệp quốc gia.

(Trả lời bởi Quoc Tran Anh Le)

Hướng dẫn giải

* Đặc điểm phát triển

- Nước ta có trữ lượng than khá lớn, tập trung chủ yếu ở bể than Đông Bắc.

- Than có nhiều loại: than an-tra-xit (với trữ lượng khoảng 3,5 tỉ tấn), than nâu (khoảng 210 tỉ tấn), than bùn (vài trăm triệu tấn), than mỡ (trữ lượng ít hơn).....

- Than ở nước ta đã được khai thác từ thời Pháp thuộc, phát triển mạnh từ khi thực hiện công cuộc Đổi mới, nhất là từ sau năm 2005 đến nay, do nhu cầu sử dụng than trong nước tăng lên, phục vụ cho sản xuất điện, cho các ngành công nghiệp khác và phục vụ cho xuất khẩu.

Do việc khai thác và sử dụng than ảnh hưởng nhiều đến môi trường nên ngành này đang thực hiện đổi mới máy móc, công nghệ và ứng dụng công nghệ thông tin để nâng cao năng suất lao động, giảm tổn thất tài nguyên và bảo vệ môi trường.

* Phân bố: Năm 2021, sản lượng than của nước ta đạt 48,3 triệu tấn và được khai thác nhiều nhất ở Quảng Ninh.

(Trả lời bởi Quoc Tran Anh Le)

Hướng dẫn giải

* Đặc điểm phát triển

- Trữ lượng dầu thô và khí tự nhiên của nước ta ước tính khoảng vài tí tấn dầu và hàng trăm tỉ m³ khí, tập trung ở các bể trầm tích trên vùng biển và thềm lục địa, trong đó 4 bể có trữ lượng đáng kể và đang khai thác là: Cửu Long, Nam Côn Sơn, Ma-lay- Thổ Chu và Sông Hồng.

- Hoạt động khai thác dầu thô và khí tự nhiên ở trong nước được bắt đầu từ thế kỉ XX tại mỏ Bạch Hồ, sau đó dần mở rộng ra các mỏ khác có trữ lượng lớn như: Đại Hùng, Rạng Đông, Rồng,... đối với dầu thô và Lan Tây, Lan Đó, Sư Tử Trắng.... đối với khí tự nhiên nhờ sự liên doanh, hợp tác với các công ty nước ngoài trong việc thăm dò, khai thác.

- Qua hơn nửa thế kỉ phát triển đến nay, ngành công nghiệp này đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Sản lượng dầu thô và khí tự nhiên tăng nhanh trong những thập ki trước đây. Ngành công nghiệp lọc hoá dầu phát triển với các nhà máy Nghi Sơn (Thanh Hoá), Dung Quất (Quảng Ngãi), Long Sơn (Bà Rịa – Vũng Tàu).....

- Xu hướng phát triển của ngành là áp dụng quy trình công nghệ hiện đại trong thăm dò, khai thác và chế biến nhằm tiết kiệm tài nguyên, tăng hiệu quả và giá trị sử dụng các sản phẩm dầu thô và khí tự nhiên, giảm thiểu nguy cơ ảnh hưởng xấu đến môi trường.

* Phân bố

Dầu thô và khí tự nhiên trong nước được khai thác chủ yếu ở vùng biển Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long. Việc khai thác dầu thô đã được mở rộng, liên doanh với những dự án khai thác ở nước ngoài như: Ma-lai-xi-a, Liên bang Nga, An-giê-ri, Pê-ru. Vê-nê-xu-ê-la nhưng sản lượng khai thác nhỏ.

(Trả lời bởi Quoc Tran Anh Le)