Bài 11. Các cuộc Cách mạng công nghiệp thời kì cận đại

Hướng dẫn giải

Cách mạng công nghiệp diễn ra đầu tiên ở Anh vì:

- Cuộc cách mạng tư sản giữa thế kỉ 17 đã gạt bỏ những trở ngại về chính trị và xã hội, tạo điều kiện cho cách mạng trong sản xuất.

- Công nghiệp Anh phát triển mạnh, có nhiều tiến bộ về kĩ thuật.

- Sự tích lũy tư bản ở Anh diễn ra sớm hơn và vẫn dựa vào sự bóc lột trong nước kết hợp với việc buôn bán, cướp bóc ở các thuộc địa.

Như vậy, ở Anh đã xuất hiện những điều kiện để tiến hành cách mạng công nghiệp: vốn, nhân công và phát minh kĩ thuật.

(Trả lời bởi Minh Lệ)

Hướng dẫn giải

- Thành tựu trong lĩnh vực sản xuất công nghiệp:

+ Năm 1733, Giôn Cay phát minh ra “thoi bay”.

+ Năm 1764, Giêm Ha-gri-vơ chế ra chiếc máy kéo sợi Gien-ni.

+ Năm 1779, S. Crôm-tơn cải tiến máy kéo sợi để kéo được sợi nhỏ.

+ Năm 1785, Ét-mơn Các-rai cho ra đời máy dệt vải chạy bằng sức nước.

+ Năm 1782, Giêm Oát chế tạo thành công máy hơi nước

- Thành tựu trong lĩnh vực kĩ thuật luyện kim:

+ Năm 1735, phát minh về phương pháp nấu than cốc.

+ Năm 1784, H. Cót tìm ra cách luyện sắt “puddling”.

+ Năm 1885, H. Bét-xơ-me phát minh ra lò cao có khả năng luyện gang lỏng.

 - Thành tựu trong lĩnh vực giao thông vận tải:

+ Năm 1814, chiếc đầu máy xe lửa đầu tiên chạy bằng hơi nước ra đời.

+ Đến thế kỉ XIX, hệ thống đường sắt ở Tây Âu và Bắc Mỹ phát triển mạnh.

+ Năm 1807, R. Phơn-tơn chế ra tàu thuỷ chạy bằng hơi nước.

(Trả lời bởi Minh Lệ)

Hướng dẫn giải

- Máy hơi nước ra đời đã mở ra kỉ nguyên sản xuất cơ khí, cơ giới hóa, vì:

+ Tốc độ sản xuất và năng suất lao động tăng lên rõ rệt.

+ Tạo ra nguồn động lực mới, làm giảm sức lao động cơ bắp của con người.

+ Lao động bằng tay dần được thay thế bằng máy móc, khởi đầu quá trình công nghiệp hóa ở Anh.

+ Sự xuất hiện của máy hơi nước thúc đẩy ngành chế tạo máy và giao thông vận tải.

(Trả lời bởi Minh Lệ)

Hướng dẫn giải

- Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ hai diễn ra trong thập niên 70 của thế kỉ XIX đến năm 1914.

- Cuộc cách mạng công nghiệp này diễn ra trong bối cảnh:

+ Anh trở thành một nước công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới. Các nước như Mỹ, Pháp, I-ta-li-a, Đức cũng tiến hành các cuộc cách mạng công nghiệp trong nước.

+ Nửa đầu thế kỉ XIX, nền kinh tế tư bản chủ nghĩa phát triển nhanh.

+ Đến nửa sau thế kỉ XIX, nhiều thành tựu khoa học và kĩ thuật mới xuất hiện, quan trọng nhất là sự ra đời của điện và động cơ đốt trong.

(Trả lời bởi Minh Lệ)

Hướng dẫn giải

Thành tựu tiêu biểu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ hai: 

- Năm 1832, Pi-xi đã chế tạo ra máy phát điện đầu tiên dựa trên nguyên lí Pha-ra-đây. 

- Năm 1876, A-lếch-xan-đơ Ben phát minh ra đầu tiên. 

- Năm 1885, sử dụng dầu mỏ làm nhiên liệu thay cho khí than. 

- Năm 1889, Giô-dép Đây phát minh ra động cơ đốt trong, trở thành nguồn năng lượng của người nghèo. 

- Năm 1897, sự ra đời thuyết Điện tử của Tôm-xơn mở ra khả năng ứng dụng nguồn năng lượng mới vào sản xuất. 

- Năm 1908, xe ô tô mẫu T ra đời và sau đó phổ biến ở nhiều nước Châu Âu - Mỹ. 

- Năm 1913, tuốc bin hơi nước ra đời, giúp cung cấp nguồn điện năng mạnh và chi phí thấp hơn trước.

(Trả lời bởi Minh Lệ)

Hướng dẫn giải

- Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ nhất và lần thứ hai đã thúc đẩy quá trình thị trường hóa nền kinh tế thế giới.

- Thúc đẩy quá trình xã hội hóa hoạt động sản xuất, góp phần đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của con người.

- Nền sản xuất lớn bằng máy móc đã giải phóng sức lao động, làm thay đổi cách thức lao động của con người.

(Trả lời bởi Minh Lệ)

Hướng dẫn giải

Tác động của các cuộc cách mạng công nghiệp thời kì cận đại đến các lĩnh vực xã hội và văn hóa:

- Xã hội: 

+ Thúc đẩy quá trình đô thị hóa dẫn đến sự ra đời của nhiều đô thị quy mô lớn. 

+ Dân số tăng nhanh, cơ cấu xã hội thay đổi, hình thành hai giai cấp cơ bản là tư sản và vô sản. 

+ Sự bóc lột của giai cấp vô sản, tạo ra những tiền đề cho cách mạng xã hội chủ nghĩa.

- Văn hóa: 

+ Thúc đẩy quan hệ quốc tế, giao lưu và kết nối văn hóa toàn cầu. 

+ Nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân ở các nước tư bản, đời sống văn hóa phong phú, đa dạng, hiện đại với sự xuất hiện của điện ảnh, điện thoại. 

+ Hình thành một lối sống, tác phong công nghiệp gắn với quá trình công nghiệp hóa. 

(Trả lời bởi Minh Lệ)

Hướng dẫn giải

- Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ nhất có động lực là nhờ việc phát minh và ứng dụng rộng rãi động cơ hơi nước.

- Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ hai có động lực chủ yếu là phát minh và sử dụng động cơ đốt trong và máy móc sử dụng điện.

=> Điểm chung của động lực hai cuộc cách mạng trên là những thành tựu khoa học kỹ thuật của con người, đây là những thành tựu bắt nguồn từ nhu cầu, mong muốn của con người trong cuộc sống. 

(Trả lời bởi Minh Lệ)

Hướng dẫn giải

Lựa chọn một số thành tựu:

- Phát minh ra phương pháp sử dụng lò cao trong luyện kim dẫn đến sự ra đời của các nguyên liệu mới.

- Khám phá về điện là cơ sở cho sự ra đời và phát triển của động cơ điện, vô tuyến điện và thúc đẩy việc ứng dụng nguồn năng lượng điện vào cuộc sống.

- Phát minh ra động cơ đốt trong tạo tiền đề cho sự ra đời và phát triển của máy bay, ô tô, thúc đẩy nhành khai thác dầu mỏ.

(Trả lời bởi Minh Lệ)

Hướng dẫn giải

- Việc phát minh ra máy bay của con người đầu tiên chỉ nhằm một mục đích duy nhất đó là thỏa mãn khát vọng được bay lên như loài chi và khám phá bầu trời. 

- Các nhà khoa học quân sự nhận thấy trong tương lai gần, máy bay sẽ là cú đấm thép trên chiến trường và là át chủ bài trong quân đội nên đề nghị chính phủ khẩn trương chi ngân sách chế tạo máy bay.

- Máy bay được phát minh đã rút ngắn đi rất nhiều quãng đường di chuyển của con người đi từ vùng này sang vùng khác thậm chí đi từ châu lục này sang châu lục khác. 

- Ngày nay phương tiện vận tải chính khi di chuyển nước ngoài là máy bay.

(Trả lời bởi Minh Lệ)